Εν τω μεταξύ, η κακοκαιρία των τελευταίων δύο εβδομάδων έχει πάει πολύ πίσω τις εαρινές σπορές και ειδικά την προετοιμασία της σποράς το βαμβάκι, καθώς η φυτρωτική ικανότητα στο προϊόν είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την άνοδο της θερμοκρασίας, επομένως οι μέχρι στιγμής συνθήκες είναι αποτρεπτικές.
Πρόσθετες ανησυχίες έχει προσθέσει στους καλλιεργητές και η άτακτη υποχώρηση της διεθνούς χρηματιστηριακής τιμής του βάμβακος μετά τις ανακοινώσεις Τραμπ για την επιβολή δασμών. Βέβαια η εικόνα δείχνει να έχει διαφοροποιηθεί κάπως στην τελευταία συνεδρίαση (βλέπε σχετικό ρεπορτάζ), ωστόσο η αβεβαιότητες παραμένουν.
Ξεφυλλίστε σε υψηλή ανάλυση το φύλλο 1012 της Agrenda
Επιστέφοντας στη συζήτηση που έχει ανοίξει για την ενίσχυση του βαμβακιού, θα πρέπει να αναφερθεί εδώ ότι το σύνολο του προϋπολογισμού που έχει εξασφαλίσει η χώρα μας για την ειδική ενίσχυση της καλλιέργειας προσεγγίζει τα 189 εκατ. ευρώ. Αυτό το ποσό μοιράζεται στο σύνολό του στους καλλιεργητές με την προϋπόθεση ότι τα στρέμματα στην Ελλάδα φθάνουν ή υπερβαίνουν τα 2,5 εκατ. στρέμματα. Η ενδεικτική τιμή (ανώτατο όριο στρεμματικής ενίσχυσης) έχει καθορισθεί στα 73,4 ευρώ το στρέμμα. Φέτος που η καλλιέργεια στην Ελλάδα δεν ξεπέρασε τα 2,2 εκατ. στρέμματα η χώρα μας θα έχει μια απώλεια πόρων της τάξεως των 30 εκατ. ευρώ περίπου, ποσό το οποίο θα επιστραφεί στον κοινοτικό προϋπολογισμό.
Όλα αυτά, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η καλλιέργεια στη χώρα μας, τη μοναδική βαμβακοπαραγωγό χώρα στην Ε.Ε., ακολουθεί φθίνουσα πορεία, υποχρεώνει τους συντελεστές του κλάδου να κινηθούν δραστήρια και να ασκήσουν κάθε δυνατή πίεση ώστε να πεισθούν οι Βρυξέλλες για την αύξηση της ενδεικτικής τιμής. Απώτερος στόχος να αξιοποιείται ακόμα με τα σημερινά στρέμματα (2,2 εκατομμύρια) το σύνολο της προβλεπόμενης ειδικής ενίσχυσης των 190 εκατ. ευρώ, που σημαίνει, να μην επιστρέφονται τα χρήματα αυτά στα κοινοτικά ταμεία.
Οι πληροφορίες θέλουν τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστα Τσιάρα, να αντιμετωπίζει με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και ζέση ένα τέτοιο αίτημα προς τις ευρωπαϊκές αρχές, με βάση το γεγονός ότι η Ε.Ε. έχει δεσμεύσει το παραπάνω ποσό, τουλάχιστον μέχρι το τέλος της προγραμματικής περιόδου και την ίδια στιγμή, η υποστήριξη της καλλιέργειας υπό το πρίσμα των διεθνών εξελίξεων (δασμοί Τραμπ) αποκτά για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον.
Την ίδια στιγμή, φαίνεται καθαρά ότι η καλλιέργεια του βαμβακιού συνεχίζει να έχει κρίσιμη σημασία και για την Ελλάδα, καθώς οι εναλλακτικές στις μεγάλες – ανοικτές καλλιέργειες είναι μετρημένες στα δάχτυλα και οι επενδύσεις που έχουν γίνει από τους παραγωγούς είναι πολύ μεγάλες για να εγκαταλειφθούν, τουλάχιστον με ορίζοντα κάποιων ετών.
Από την άλλη πλευρά βέβαια, η εκτίμηση που υπάρχει στις διαχειριστικές αρχές είναι ότι κανονισμοί αυτού του είδους δεν αλλάζουν εύκολα, καθώς η εν λόγω ειδική ενίσχυση (ως προϋπολογισμός) είναι συνυφασμένη με τον ελάχιστο αριθμό των στρεμμάτων (2,5 εκατ. στρέμματα), επομένως δύσκολα θα μπορούσε να γίνει αποδεκτό από τις ευρωπαϊκές αρχές ένα τέτοιο αίτημα.
Η εξέλιξη του καθεστώτος της ειδικής ενίσχυσης βάµβακος
- Μεταρρύθµιση 2003: Πλαφόν της «επιλέξιµης έκτασης» για την Ελλάδα 3.700.000 στρέµµατα, χωριζόµενο σε δύο ζώνες: στα πρώτα 3.000.000 στρ. το ποσό ενίσχυσης είναι 59,4 ευρώ ανά στρέµµα και στα επόµενα 700.000 στρέµµατα το ποσό ενίσχυσης είναι 34,285 ευρώ ανά στρέµµα. Αν η συνολικά καλλιεργούµενη µε βαµβάκι έκταση της Ελλάδας υπερέβαινε το πλαφόν των 3.700.000 στρεµµάτων, τότε το ποσό των 34,285 ευρώ ανα στρέµµα µειωνόταν σε ποσοστό ίσο µε το ποσοστό της υπέρβασης της δεύτερης ζώνης των 700.000 στρεµµάτων.
- Περίοδος 2007-2013: Το ποσό της ειδικής ενίσχυσης είχε καθοριστεί σε 80,56 ευρώ/στρέµµα για βασική έκταση 2.500.000 στρεµµάτων. Σε περίπτωση υπέρβασης της βασικής έκτασης το ποσό της ειδικής ενίσχυσης µειωνόταν κατ’ αναλογία της υπέρβασης.
- Περίοδος 2014-2022: Το ποσό της ειδικής ενίσχυσης καθορίζεται σε 74,938 ευρώ ανά στρέµµα για βασική έκταση 2.500.000 στρεµµάτων. Σε περίπτωση υπέρβασης της βασικής έκτασης το ποσό της ειδικής ενίσχυσης µειώνεται κατ’ αναλογία της υπέρβασης.
- Περίοδος 2023-2027: Το ποσό της ειδικής ενίσχυσης υπολογίζεται στα 73,398 ευρώ ανά στρέµµα επιλέξιµης έκτασης, για βασική έκταση 2.500.000 στρεµµάτων.
