Η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ προχώρησε σε εξαιρέσεις για smartphones, υπολογιστές και άλλα ηλεκτρονικά προϊόντα από τους λεγόμενους «ανταποδοτικούς» δασμούς, προσφέροντας μια σημαντική ανάσα στους διεθνείς τεχνολογικούς κολοσσούς όπως η Apple και η Nvidia—έστω και προσωρινή.
Οι εξαιρέσεις, που δημοσιεύθηκαν αργά το βράδυ της Παρασκευής από την Τελωνειακή και Συνοριακή Προστασία των ΗΠΑ, περιορίζουν την έκταση των επιβαρύνσεων, αφαιρώντας τα εν λόγω προϊόντα από τον δασμό 125% που επέβαλε ο Τραμπ για την Κίνα και από τον βασικό δασμό 10% που ισχύει σχεδόν για όλες τις υπόλοιπες χώρες.
Οι εξαιρέσεις αφορούν smartphones, φορητούς υπολογιστές, σκληρούς δίσκους, επεξεργαστές, μνήμες υπολογιστών και επίπεδες οθόνες – είδη που συνήθως δεν κατασκευάζονται στις ΗΠΑ. Η προσωρινή αυτή παύση αποτελεί θετική είδηση για τους καταναλωτές, πολλοί εκ των οποίων έσπευσαν να αγοράσουν νέες συσκευές ενόψει του φόβου αύξησης των τιμών λόγω των δασμών. Παράλληλα, αποτελεί μεγάλη νίκη για τις τεχνολογικές εταιρείες που τους τελευταίους μήνες έχουν υποσχεθεί τεράστιες επενδύσεις στις ΗΠΑ στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων με τον Τραμπ.
Η απόφαση αυτή σηματοδοτεί την πρώτη σημαντική χαλάρωση στην αντιπαράθεση του Τραμπ με την Κίνα. Μάλιστα, έχει αναδρομική ισχύ από τις 5 Απριλίου. Σύμφωνα με τα στατιστικά εμπορίου του 2024, οι εξαιρέσεις καλύπτουν σχεδόν 390 δισ. δολάρια σε εισαγωγές, εκ των οποίων πάνω από 101 δισ. προέρχονται από την Κίνα, σύμφωνα με τον Gerard DiPippo, αναπληρωτή διευθυντή του Κέντρου Ερευνών για την Κίνα στο RAND.
Η σημαντικότερη κατηγορία προϊόντων από την Κίνα είναι τα smartphones, με εισαγωγές άνω των 41 δισ. δολαρίων το 2024, δηλαδή περίπου το 9% των συνολικών κινεζικών εισαγωγών. Ακολουθούν οι υπολογιστές και συναφή προϊόντα με πάνω από 36 δισ. δολάρια. Συνολικά, οι εξαιρέσεις καλύπτουν ηλεκτρονικά ευρείας κατανάλωσης και ημιαγωγούς που αντιστοιχούν στο 22% των αμερικανικών εισαγωγών από την Κίνα.
«Πρόκειται για μια μεγάλη τρύπα στο τείχος των δασμών των ΗΠΑ που θα γλιτώσει βασικές εταιρείες όπως η Apple και τους καταναλωτές από σοκ στις τιμές», δήλωσε ο DiPippo. «Αλλά πολλά άλλα καταναλωτικά, ενδιάμεσα και κεφαλαιουχικά αγαθά από την Κίνα συνεχίζουν να υπόκεινται σε εξαιρετικά υψηλούς δασμούς. Αυτή η εξαίρεση αφορά μόνο ένα τμήμα της αμερικανικής οικονομίας».
Ο Τραμπ αρνήθηκε να επεκταθεί σχετικά με τις εξαιρέσεις το Σάββατο, αφήνοντας υποσχέσεις για «συγκεκριμένες ανακοινώσεις» τη Δευτέρα. Μιλώντας σε δημοσιογράφους στο Air Force One είπε χαρακτηριστικά:
Θα σας απαντήσω τη Δευτέρα. Θα είμαστε πολύ συγκεκριμένοι. Το κράτος μας συγκεντρώνει πολλά έσοδα
Ο Λευκός Οίκος εξέδωσε επίσης σημείωμα, που υποδεικνύει πως οι εξαιρέσεις περιλαμβάνουν και αλλαγές στους δασμούς για μικρά δέματα. Ο Τραμπ είχε ήδη δρομολογήσει την κατάργηση της λεγόμενης εξαίρεσης “de minimis”, ξεκινώντας από την Κίνα, η οποία απαλλάσσει από δασμούς δέματα αξίας κάτω των 800 δολαρίων.
«Ο πρόεδρος Τραμπ έχει καταστήσει σαφές πως η Αμερική δεν μπορεί να εξαρτάται από την Κίνα για την κατασκευή κρίσιμων τεχνολογιών όπως ημιαγωγών, chips, smartphones και laptops», ανέφερε η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Καρολάιν Λέβιτ. «Γι’ αυτό ο πρόεδρος εξασφάλισε τρισεκατομμύρια δολάρια σε επενδύσεις από τις μεγαλύτερες τεχνολογικές εταιρείες στον κόσμο», προσθέτοντας πως οι εταιρείες αυτές «σπεύδουν να επαναπατρίσουν την παραγωγή τους».
Ωστόσο, η ανακούφιση από τους δασμούς μπορεί να αποδειχθεί προσωρινή. Οι εξαιρέσεις βασίζονται στην αρχική εντολή, που απέτρεπε την επιβολή σωρευτικών επιπλέον δασμών. Η σημερινή εξαίρεση ίσως απλώς προετοιμάζει το έδαφος για νέα, πιο στοχευμένα και ηπιότερα μέτρα.
Τα προϊόντα που εξαιρούνται από τους νέους δασμούς περιλαμβάνουν μηχανήματα κατασκευής ημιαγωγών, σημαντικά για εταιρείες όπως η Taiwan Semiconductor Manufacturing (TSMC), η οποία ανακοίνωσε μεγάλη επένδυση στις ΗΠΑ, αλλά και για άλλους κατασκευαστές chips.
«Όλα τα προϊόντα που εντάσσονται σωστά στις αναφερόμενες κατηγορίες θα εξαιρεθούν από τους ανταποδοτικούς δασμούς», ανέφερε η επίσημη ανακοίνωση.
Η απόφαση φαίνεται να εξαιρεί τα προϊόντα και από τον παγκόσμιο βασικό δασμό 10% για χώρες όπως η Νότια Κορέα, πατρίδα της Samsung.
Ωστόσο, η ανακούφιση δεν ισχύει για έναν ξεχωριστό δασμό 20% που επέβαλε ο Τραμπ στην Κίνα, με σκοπό την πίεση προς το Πεκίνο να αναλάβει δράση για την καταπολέμηση της φαιντανύλης. Άλλοι, παλαιότεροι δασμοί παραμένουν σε ισχύ.
«Η αμερικανική τεχνολογική βιομηχανία έχει ισχυρή φωνή, και παρά την αρχική αντίσταση εντός του Λευκού Οίκου, η πραγματικότητα της κατάστασης τελικά αναγνωρίστηκε στην Ουάσιγκτον», σημείωσε ο αναλυτής της Wedbush Securities, Ντάνιελ Άιβς, σύμφωνα με το Bloomberg. «Παραμένει αβεβαιότητα και μεταβλητότητα όσον αφορά τις συνομιλίες με την Κίνα».
Η αρχική λίστα των εξαιρέσεων περιλάμβανε ορισμένα προϊόντα ημιαγωγών, όπως CPUs, αλλά δεν κάλυπτε βασικές τεχνολογίες για την ανάπτυξη Τεχνητής Νοημοσύνης, όπως GPUs και οι servers που τις υποστηρίζουν. Οι servers αυτοί κατασκευάζονται και συναρμολογούνται κυρίως στην Ταϊβάν και το Μεξικό.
Η ανακοίνωση της Παρασκευής καλύπτει και τις δύο χώρες, προσφέροντας σημαντική ανακούφιση στις εταιρείες που επιδιώκουν να δημιουργήσουν υποδομές AI στις ΗΠΑ.
Εξαιρέσεις για εξοπλισμό κατασκευής ημιαγωγών
Εξίσου κρίσιμες είναι οι νέες εξαιρέσεις για εξοπλισμό κατασκευής ημιαγωγών, που κατασκευάζεται από εταιρείες όπως η ASML Holding στην Ολλανδία και η Tokyo Electron στην Ιαπωνία. Τα εργαλεία αυτά αποτελούν τον πυρήνα του κόστους κατασκευής εργοστασίων chips.
Εταιρείες όπως η TSMC, η Samsung και η Intel κατασκευάζουν νέες μονάδες στις ΗΠΑ με τη στήριξη του Νόμου CHIPS και Επιστήμης του 2022.
Η αρχική ανακοίνωση των «ανταποδοτικών» δασμών του Τραμπ είχε προβλέψει εξαιρέσεις για ορισμένα προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων των ημιαγωγών, χωρίς όμως να εφαρμοστούν μέχρι σήμερα. Οι νέες εξαιρέσεις εντάσσονται στο πλαίσιο αυτής της πρόβλεψης.
Η κίνηση εξαιρεί το μεγαλύτερο μέρος των βασικών προϊόντων της Apple από τους δασμούς για την Κίνα, περιλαμβάνοντας iPhones, iPads και Apple Watches. Οι μετοχές της Apple είχαν σημειώσει πτώση μετά την αρχική ανακοίνωση των δασμών από τον Τραμπ.
Οι συζητήσεις επιταχύνθηκαν τις τελευταίες ημέρες μετά την αύξηση των δασμών στην Κίνα, προκαλώντας αναστάτωση σε εταιρείες όπως η Apple που εξαρτώνται έντονα από την κινεζική παραγωγή, σε αντίθεση με ανταγωνιστές όπως η Samsung. Παράλληλα, εκπρόσωποι της βιομηχανίας επιχειρηματολόγησαν ότι είναι πρακτικά αδύνατο να επαναπατριστεί η τελική συναρμολόγηση τέτοιων προϊόντων.
Ωστόσο, η τρέχουσα απόφαση ενδέχεται να προετοιμάζει το έδαφος για νέους, πιο στοχευμένους τομεακούς δασμούς που πιθανότατα θα πλήξουν τον τεχνολογικό κλάδο. Η κυβέρνηση αναμένεται να ξεκινήσει σύντομα νέα έρευνα για τις εισαγωγές ημιαγωγών, που ενδέχεται να οδηγήσει στην επιβολή δασμών εντός εβδομάδων ή μηνών. Όπως και με το αλουμίνιο και το χάλυβα, οι δασμοί ενδέχεται να καλύπτουν τόσο τα ίδια τα chips όσο και τα προϊόντα που τα περιέχουν.
Μέχρι στιγμής, οι τομεακοί δασμοί του Τραμπ έχουν οριστεί στο 25%, αν και παραμένει άγνωστο ποιο θα είναι το ποσοστό για τους ημιαγωγούς και τα συναφή προϊόντα, καθώς και το εύρος εφαρμογής τους.
