Οι ερευνητές εξετάζουν διάφορους τρόπους για να σταματήσουν τη γνωστική παρακμή, από τη διατροφή μέχρι το πώς και με ποιον περνά κανείς τον χρόνο του.
Καθώς ο κίνδυνος για άνοια -απώλεια της μνήμης, της ικανότητας επίλυσης προβλημάτων και της σκέψης που συχνά ισοδυναμεί με το τέλος της ανεξαρτησίας ενός ατόμου- αυξάνεται απότομα με την ηλικία, πολλοί άνθρωποι προσπαθούν να προλάβουν ή να απομακρύνουν αυτό το ενδεχόμενο.
Από μόνη της, η πιο συχνή άνοια, η νόσος Αλτσχάιμερ, επηρεάζει περίπου 6,7 εκατομμύρια Αμερικανούς. Και ο αριθμός αυτός προβλέπεται ότι θα διπλασιάζεται σχεδόν κάθε 20 χρόνια.
Αυτός είναι κι ο λόγος που οι ερευνητές εξετάζουν πολλούς τρόπους για να σταματήσουν τη γνωστική παρακμή.
«Υπάρχουν τόσες πολλές στρατηγικές που παρουσιάζουν ενδιαφέρον τα τελευταία πέντε έως 10 χρόνια», δήλωσε στην Tribune News Service ο δρ Daniel Vela-Duarte, νευροεπεμβατικός χειρουργός στο St. Mary’s Medical Center στο West Palm Beach της Φλόριντα.
Αλλά ποιες στρατηγικές είναι πιο πιθανό να αποδώσουν;
Ακολουθεί μια σύνοψη μερικών από αυτές που φαίνεται να είναι ευεργετικές:
Γρίφοι και παιχνίδια
Εξασκήστε καθημερινά τον εγκέφαλό σας με ένα σταυρόλεξο, ένα Wordle ή με οποιοδήποτε άλλο παιχνίδι απαιτεί στρατηγική σκέψη.
Τα παιχνίδια που σας προκαλούν να σκεφτείτε γρήγορα και να λύσετε προβλήματα μπορούν να τονώσουν βασικές περιοχές του εγκεφάλου. Αλλά το γιατί μπορεί να επιβραδύνουν τη νοητική παρακμή δεν είναι σαφές, αναφέρει η Tribune News Service, και τα επιστημονικά στοιχεία είναι ελάχιστα.
Αυτό που είναι σαφές είναι ότι «το διάβασμα, η εκμάθηση νέων πραγμάτων, η συζήτηση με ανθρώπους, η απασχόληση του εγκεφάλου με πολλούς διαφορετικούς τρόπους, κάνει καλό στον εγκέφαλό σας», τονίζει ο νευροεπιστήμονας δρ Andrew Newberg, διευθυντής μαγνητικής τομογραφίας στο Ινστιτούτο Εγκεφάλου Stiles-Nicholson του Πανεπιστημίου Florida Atlantic. Γι’ αυτό μην μπαίνετε σε ρουτίνα. Να αλλάζετε τα πράγματα κάθε τόσο.
Ύπνος
Ο εγκέφαλος χρειάζεται χρόνο για να ξεκουραστεί, να επιδιορθωθεί και να απομακρύνει τις τοξίνες που συσσωρεύονται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Γι’ αυτό ο Vela συνιστά να πηγαίνετε για ύπνο και να σηκώνεστε την ίδια ώρα κάθε μέρα. Στη συνέχεια, μόλις ξυπνήσετε, εκμεταλλευτείτε το πρωινό φως.
«Η έκθεση στο φως του ήλιου νωρίς το πρωί είναι αυτό που ρυθμίζει τον κύκλο του ύπνου σας», εξηγεί. Επιδιώξτε να μείνετε στο φως του ήλιου 15 έως 30 λεπτά.
Διατροφή
Είσαι ό,τι τρως, λέει το ρητό, και ό,τι μπαίνει στο στόμα σου επηρεάζει την υγεία του εγκεφάλου σου.
«Η διαχείριση της διατροφής είναι σημαντική», λέει ο Vela. «Πρέπει να διατηρείτε τις αρτηρίες σας καθαρές, ειδικά τις αρτηρίες του εγκεφάλου». Πώς; Ακολουθήστε μια δίαιτα φτωχή σε χοληστερόλη και περιορίστε τη ζάχαρη – ειδικά τα πρόσθετα σάκχαρα.
Η κατανάλωση περισσότερων λαχανικών, φρούτων και ξηρών καρπών και λιγότερων επεξεργασμένων τροφίμων θα βοηθήσει στη μείωση της φλεγμονής που είναι κακή για τον εγκέφαλο, προσθέτει ο Newberg.
Μια μελέτη του 2023 ανέφερε ότι η κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε μαγνήσιο μειώνει τον κίνδυνο άνοιας, ειδικά στις γυναίκες.
Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, που βρίσκονται στα ψάρια, μεταξύ άλλων πηγών, μπορεί να ενισχύσουν τη σκέψη στη μέση ηλικία, σύμφωνα με άλλη μελέτη. Στην εν λόγω μελέτη, που δημοσιεύθηκε το 2022, οι ερευνητές συνέδεσαν την κατανάλωση περισσότερων ωμέγα-3 με μεγαλύτερη ικανότητα κατανόησης σύνθετων εννοιών μέσω της λογικής σκέψης.
Και, όπως συμβουλεύουν οι ειδικοί: Περιορίστε τη χρήση αλκοόλ, επειδή μπορεί να επηρεάσει τη δομή και τη λειτουργία του εγκεφάλου.
Άσκηση
Οι έρευνες δείχνουν ότι οι περιοχές του εγκεφάλου που ελέγχουν τη σκέψη και τη μνήμη είναι πιο ανεπτυγμένες στους ανθρώπους που ασκούνται.
Και βοηθά κάθε είδος δραστηριότητας, είτε πρόκειται για περπάτημα, είτε ασκήσεις ενδυνάμωσης, ακόμη και η γιόγκα σε καρέκλα, τονίζει η Nicole Baganz του Ινστιτούτου Εγκεφάλου FAU Stiles-Nicholson.
«Η άσκηση παράγει χημικές ουσίες που μπορούν να προάγουν την υγεία του εγκεφάλου», λέει η ίδια. Προσπαθήστε να κάνετε κάποιο είδος αερόβιας άσκησης τακτικά, ακόμη κι αν αυτό είναι απλά ένα γρήγορο περπάτημα.
Κοινωνικές σχέσεις
«Η μοναξιά είναι ένα από τα χειρότερα πράγματα που μπορούν να συμβούν στον εγκέφαλο», λέει η Baganz. «Η κοινωνική σύνδεση είναι σημαντική για την ψυχική υγεία και μειώνει τη γνωστική παρακμή», συμπληρώνει.
Ο εθελοντισμός είναι ένας καλός τρόπος για να συνδεθείτε και η εκ νέου ενασχόληση με δραστηριότητες που κάποτε θεωρούσατε πρόκληση, όπως η εκμάθηση μιας νέας γλώσσας, σας κάνει καλό.
Έχετε κατά νου, όμως, ότι ο τρόπος ζωής και το περιβάλλον δεν είναι οι μοναδικές παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία του εγκεφάλου.
Γονίδια και ασθένεια
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι περίπου 4 στις 10 περιπτώσεις άνοιας θα μπορούσαν να καθυστερήσουν με την αντιμετώπιση της απώλειας ακοής, της υψηλής αρτηριακής πίεσης και του διαβήτη στη μέση ηλικία.
Φωτογραφία: iStock
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Καραμανδάνειο: 13χρονος υπέστη κάταγμα κρανίου από challenge στο διαδίκτυο – Η ανάρτηση Γεωργιάδη
Συμπληρώματα διατροφής: Γιατί μπορεί να είναι απαραίτητο να κάνετε ολική επαναφορά
