Δεν είναι μυστικό ότι η μέση συχνά φαρδαίνει στη μέση ηλικία, αλλά το πρόβλημα δεν είναι μόνο αισθητικό. Το λίπος στην κοιλιά επιταχύνει τη γήρανση και επιβραδύνει τον μεταβολισμό, αυξάνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη, καρδιακών προβλημάτων και άλλων χρόνιων ασθενειών.
Το πώς ακριβώς, όμως, η ηλικία μετατρέπει ακόμη και γραμμωμένους κοιλιακούς σε μία πλαδαρή κοιλιά είναι δύσκολο να εξηγηθεί.
Τώρα η προκλινική έρευνα του City of Hope®, ενός από τους μεγαλύτερους και πιο προηγμένους οργανισμούς έρευνας και θεραπείας του καρκίνου στις Ηνωμένες Πολιτείες και κορυφαίου ερευνητικού κέντρου για τον διαβήτη και άλλες απειλητικές για τη ζωή ασθένειες, αποκάλυψε τον κυτταρικό ένοχο πίσω από το σχετιζόμενο με την ηλικία κοιλιακό λίπος, παρέχοντας νέες γνώσεις σχετικά με το γιατί η μέση μας «φαρδαίνει» με τη μέση ηλικία. Τα ευρήματα που δημοσιεύονται στην επιθεώρηση Science υποδεικνύουν έναν νέο στόχο για μελλοντικές θεραπείες που θα αποτρέπουν το κοιλιακό πάχος και θα παρατείνουν την υγιή διάρκεια της ζωής μας.
«Οι άνθρωποι συχνά χάνουν μυς και κερδίζουν σωματικό λίπος καθώς μεγαλώνουν – ακόμη και όταν το σωματικό τους βάρος παραμένει το ίδιο», λέει η Qiong (Annabel) Wang, από τους συγγραφείς της μελέτης και αναπληρώτρια καθηγήτρια μοριακής και κυτταρικής ενδοκρινολογίας στο Ινστιτούτο Έρευνας Διαβήτη και Μεταβολισμού Arthur Riggs του City of Hope, έναν από τους σημαντικότερους επιστημονικούς οργανισμούς παγκοσμίως αφιερωμένο στη διερεύνηση της βιολογίας και της θεραπείας του διαβήτη. «Ανακαλύψαμε ότι η γήρανση πυροδοτεί την άφιξη ενός νέου τύπου ενήλικων βλαστικών κυττάρων και ενισχύει τη μαζική παραγωγή νέων λιποκυττάρων από τον οργανισμό, ιδίως γύρω από την κοιλιά», προσθέτει.
Οι επιστήμονες διεξήγαγαν μια σειρά από πειράματα σε ποντίκια που αργότερα επικυρώθηκαν σε ανθρώπινα κύτταρα. Η Wang και οι συνεργάτες της επικεντρώθηκαν στον λευκό λιπώδη ιστό, τον λιπώδη ιστό που ευθύνεται για την αύξηση του σωματικού βάρους λόγω ηλικίας.
Ενώ είναι γνωστό ότι τα λιποκύτταρα μεγαλώνουν με την ηλικία, οι επιστήμονες υποψιάστηκαν ότι ο λιπώδης ιστός επεκτείνεται επίσης με την παραγωγή νέων λιποκυττάρων, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να έχει απεριόριστες δυνατότητες ανάπτυξης.
Για να ελέγξουν την υπόθεσή τους, επικεντρώθηκαν στα προγονικά κύτταρα των λιποκυττάρων (APCs), μια ομάδα βλαστικών κυττάρων στον λιπώδη ιστό που εξελίσσονται σε λιποκύτταρα.
Η ομάδα του City of Hope μεταμόσχευσε αρχικά προγονικά κύτταρα των λιποκυττάρων από νεαρά και μεγαλύτερα σε ηλικία ποντίκια σε μια δεύτερη ομάδα νεαρών ποντικών. Τα προγονικά κύτταρα των λιποκυττάρων από τα ηλικιωμένα ζώα δημιούργησαν γρήγορα μια κολοσσιαία ποσότητα λιποκυττάρων.
Ωστόσο, όταν η ομάδα μεταμόσχευσε προγονικά κύτταρα των λιποκυττάρων από νεαρά ποντίκια σε μεγαλύτερα σε ηλικία ποντίκια, τα βλαστικά κύτταρα δεν κατασκεύασαν πολλά νέα λιποκύτταρα. Τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν ότι τα παλαιότερα προγονικά κύτταρα των λιποκυττάρων είναι εξοπλισμένα να παράγουν ανεξάρτητα νέα λιποκύτταρα, ανεξάρτητα από την ηλικία του ξενιστή τους.
Χρησιμοποιώντας αλληλουχία RNA ενός κυττάρου, οι επιστήμονες συνέκριναν στη συνέχεια τη γονιδιακή δραστηριότητα των προγονικών κυττάρων σε νεαρά και ηλικιωμένα ποντίκια. Ενώ ήταν ελάχιστα ενεργά στα νεαρά ποντίκια, τα κύτταρα ξύπνησαν με ορμή στα μεσήλικα ποντίκια και άρχισαν να αντλούν νέα λιποκύτταρα.
Η γήρανση μετέτρεψε επίσης τα προγονικά κύτταρα σε έναν νέο τύπο βλαστικών κυττάρων που ονομάζονται δεσμευμένα προαδιποκύτταρα, ειδικά για την ηλικία (CP-As). Τα κύτταρα CP-A που προκύπτουν στη μέση ηλικία παράγουν ενεργά νέα λιποκύτταρα, εξηγώντας γιατί τα ηλικιωμένα ποντίκια παίρνουν περισσότερο βάρος.
Ένα σηματοδοτικό μονοπάτι που ονομάζεται υποδοχέας ανασταλτικού παράγοντα λευχαιμίας (LIFR) αποδείχθηκε κρίσιμο για την προώθηση αυτών των κυττάρων CP-A να πολλαπλασιαστούν και να εξελιχθούν σε λιποκύτταρα.
«Ανακαλύψαμε ότι η διαδικασία παραγωγής λίπους στο σώμα καθοδηγείται από τον LIFR. Ενώ τα νεαρά ποντίκια δεν χρειάζονται αυτό το σήμα για να δημιουργήσουν λίπος, τα μεγαλύτερα ποντίκια το χρειάζονται», εξήγησε η Wang. «Η έρευνά μας δείχνει ότι ο LIFR παίζει κρίσιμο ρόλο στην ενεργοποίηση των CP-A για τη δημιουργία νέων λιποκυττάρων και την επέκταση του λίπους της κοιλιάς στα μεγαλύτερα σε ηλικία ποντίκια».
Χρησιμοποιώντας αλληλουχία RNA ενός κυττάρου σε δείγματα από ανθρώπους διαφόρων ηλικιών, η Wang και οι συνεργάτες της μελέτησαν στη συνέχεια προγονικά κύτταρα από ανθρώπινο ιστό στο εργαστήριο. Και πάλι, η ομάδα εντόπισε επίσης παρόμοια κύτταρα CP-A που είχαν αυξημένο αριθμό στον ιστό μεσήλικων ανθρώπων. Η ανακάλυψή τους καταδεικνύει επίσης ότι τα CP-A στον άνθρωπο έχουν μεγάλη ικανότητα στη δημιουργία νέων λιποκυττάρων.
«Τα ευρήματά μας υπογραμμίζουν τη σημασία του ελέγχου του σχηματισμού νέων λιποκυττάρων για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας που σχετίζεται με την ηλικία», ανέφερε η Wang. «Η κατανόηση του ρόλου των CP-A στις μεταβολικές διαταραχές και του τρόπου με τον οποίο αυτά τα κύτταρα εμφανίζονται κατά τη γήρανση θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες ιατρικές λύσεις για τη μείωση του λίπους της κοιλιάς και τη βελτίωση της υγείας και της μακροζωίας».
Η μελλοντική έρευνα θα επικεντρωθεί στην παρακολούθηση των κυττάρων CP-A σε ζωικά μοντέλα, στην παρατήρηση των κυττάρων CP-A στον άνθρωπο και στην ανάπτυξη νέων στρατηγικών που εξαλείφουν ή μπλοκάρουν τα κύτταρα για την πρόληψη της αύξησης του λίπους που σχετίζεται με την ηλικία.
Φωτογραφία: iStock
