Το ποδόσφαιρο είναι ένα άθλημα με μεγάλο ενδιαφέρον λόγω του μεγάλου αριθμού αθλητών που συμμετέχουν, από νέους μέχρι επαγγελματίες όλων των ηλικιών (περίπου 270 εκατομμύρια).
Για 110.000 αθλητές είναι επάγγελμα και για περίπου 38 εκατομμύρια παίκτες είναι ένα ομαδικό παιχνίδι, που οργανώνεται σε πρωταθλήματα και διοργανώσεις και για περίπου 226 εκατομμύρια άλλους είναι μια απολαυστική άσκηση για τη βελτίωση της φυσικής κατάστασης και της υγείας.
Η απόδοση στο ποδόσφαιρο εξαρτάται από μια ποικιλία ατομικών, τεχνικών και τακτικών δεξιοτήτων και από την αλληλεπίδραση μεταξύ διαφορετικών παικτών εντός της ομάδας. Οι παίκτες σε επιτυχημένες ομάδες και σε ελίτ επίπεδο παρουσιάζουν ανώτερες φυσικές ικανότητες, όπως συγκεκριμένες φυσιολογικές και νευρομυϊκές προσαρμογές.
Ποδόσφαιρο: Άθλημα με υψηλό κίνδυνο τραυματισμού
Το ποδόσφαιρο είναι ένα γρήγορο και υψηλής ενέργειας άθλημα που περιλαμβάνει πολλαπλές κινητικές ενέργειες, όπως: σπριντ, αλλαγή κατεύθυνσης, ειδικές δεξιότητες για την μπάλα, άλματα και επαφή παίκτη με παίκτη, γεγονός που το συσχετίζει με υψηλό κίνδυνο τραυματισμού ειδικά όσον αφορά τις μυϊκές κακώσεις. Τραυματισμοί συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού και της προπόνησης ειδικά λόγω του συνδυασμού υψηλής ταχύτητας και πλήρους επαφής.
Οι συγγραφείς διάφορων μελετών έχουν αποδείξει ότι η συχνότητα των τραυματισμών στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο κυμαίνεται από 0,5 έως 45 τραυματισμούς ανά 1.000 ώρες έκθεσης σε αγώνες και προπόνηση.
Μυϊκές θλάσεις στο ποδόσφαιρο: Ο αόρατος εχθρός της απόδοσης στο γήπεδο
Οι μυϊκές θλάσεις παραμένουν μία από τις συχνότερες αιτίες απουσίας των ποδοσφαιριστών από αγωνιστικές υποχρεώσεις, αντιπροσωπεύοντας έως και το 30% όλων των τραυματισμών στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο. Ο δικέφαλος μηριαίος είναι ο πιο ευάλωτος μυς, ειδικά σε ενέργειες υψηλής ταχύτητας, όπως το σπριντ.
Η αποκατάσταση των μυϊκών θλάσεων είναι πολυπαραγοντική και βασίζεται σε διαδοχικά στάδια αποκατάστασης, με στόχο την επαναφορά του παίκτη χωρίς υποτροπές. Τα σύγχρονα πρωτόκολλα περιλαμβάνουν: ασκήσεις εκκεντρικής ενδυνάμωσης, σταδιακή επιστροφή στην ταχύτητα και χρήση εργαλείων όπως η αξιολόγηση ελλείμματος δύναμης με isokinetic testing.
Αξιοσημείωτο είναι ότι, σύμφωνα με πολυετή ανάλυση της UEFA, το 12% των μυϊκών θλάσεων υποτροπιάζει μέσα σε δύο μήνες από την επιστροφή του αθλητή, γεγονός που δείχνει ότι η πρόληψη πρέπει να ξεκινά από την αποκατάσταση.
Παράγοντες κινδύνου είναι οι παλαιότεροι τραυματισμοί, η κόπωση, η έλλειψη μυϊκής συμμετρίας και φυσικά το υπερβολικό φορτίο προπόνησης.
Η πρόληψη προϋποθέτει ολιστική προσέγγιση: εκτίμηση κινητικότητας, συμμετρίας, προετοιμασία με δυναμική προθέρμανση, αλλά και διατροφική υποστήριξη και επαρκή ύπνο. Το μοντέλο «FIFA 11+» έχει δείξει μείωση των τραυματισμών έως και 39% όταν εφαρμόζεται συστηματικά.
Μυικές Θλάσεις στο Ποδόσφαιρο: Δεδομένα από την Ελλάδα
Σύμφωνα με μελέτη, οι μυϊκές θλάσεις αποτελούν περίπου το 25% των τραυματισμών στο ελληνικό επαγγελματικό ποδόσφαιρο, με το δικέφαλο μηριαίο να είναι ο πιο συχνά τραυματιζόμενος μυς. Η μελέτη επισημαίνει ότι η έλλειψη εξειδικευμένων προγραμμάτων πρόληψης και η ανεπαρκής αποκατάσταση συμβάλλουν στην υψηλή συχνότητα υποτροπών.
Η Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (ΕΠΟ) έχει αναγνωρίσει τη σημασία της πρόληψης των τραυματισμών και έχει ενσωματώσει το πρόγραμμα «FIFA 11+» σε αρκετές ομάδες νέων και ανδρών. Προκαταρκτικά δεδομένα δείχνουν μείωση των τραυματισμών κατά 30% σε ομάδες που εφαρμόζουν συστηματικά το πρόγραμμα.
Ο φυσικοθεραπευτής και ερευνητής της FIFA, Γεώργιος Κακαβάς, στο βιβλίο του «Μυϊκές Θλάσεις στο Ποδόσφαιρο: Θεραπεία, Πρόληψη, Αποκατάσταση», τονίζει τη σημασία της εξατομικευμένης προσέγγισης στην αποκατάσταση και πρόληψη των θλάσεων, επισημαίνοντας ότι η χρήση εργαλείων όπως η ισοκινητική αξιολόγηση και η εκκεντρική ενδυνάμωση είναι κρίσιμα στοιχεία για την επιτυχή επιστροφή των αθλητών στην αγωνιστική δράση.
Το βιβλίο του ρίχνει φως στα αίτια, στη θεραπεία, στην αποκατάσταση και στην πρόληψη αυτού του τραυματισμού, που τα τελευταία χρόνια αυξάνεται με ρυθμούς πάνω από 8% τον χρόνο στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο σύμφωνα με το UEFA INJURY STUDY, ενώ οι άλλοι τραυματισμοί μειώνονται λόγω των νέων πρωτοκόλλων αποκατάστασης.
