Οι συνέπειες που έχει όταν είναι αρρύθμιστη ή συνοδεύεται από άλλα νοσήματα, όπως ο διαβήτης ή η υψηλή χοληστερίνη.
Πολλά και επικίνδυνα προβλήματα μπορεί να δημιουργήσει στα μάτια η αυξημένη αρτηριακή πίεση, καθώς η υπέρταση μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη ορισμένων οφθαλμοπαθειών και να επιταχύνει την εξέλιξη άλλων που προϋπάρχουν.
Ο κίνδυνος είναι ιδιαιτέρως αυξημένος για όσους πάσχουν από υπέρταση, αλλά δεν το γνωρίζουν γιατί δεν μετρούν ποτέ την αρτηριακή πίεσή τους. Είναι επίσης αυξημένος για όσους ξέρουν ότι πάσχουν από αυτήν, αλλά δεν την ρυθμίζουν επαρκώς.
Πολύ επικίνδυνη, εξ άλλου, είναι η υπέρταση για τα μάτια σε όσους ταυτοχρόνως:
- Έχουν σακχαρώδη διαβήτη ή/και
- Έχουν υψηλή χοληστερόλη ή/και
- Καπνίζουν
«Σε πολλές περιπτώσεις η υψηλή αρτηριακή πίεση εξελίσσεται ασυμπτωματικά και μένει αρρύθμιστη για πολλά χρόνια, προκαλώντας σταδιακά βλάβες σε πολλούς ιστούς και όργανα, συμπεριλαμβανομένων των ματιών», αναφέρει ο χειρουργός οφθαλμίατρος δρ Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, καθηγητής Οφθαλμολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης. «Μάλιστα πολλοί ασθενείς με υπέρταση μαθαίνουν τυχαία γι’ αυτήν όταν επισκέπτονται τον οφθαλμίατρό τους και εκείνος εντοπίζει στα μάτια τους χαρακτηριστικές αλλοιώσεις εξαιτίας της».
Οι αλλοιώσεις αυτές εντοπίζονται στο αγγειακό σύστημα του αμφιβληστροειδούς χιτώνα, στο πίσω μέρος του ματιού. Όταν ένας άνθρωπος έχει υπέρταση, το αίμα πιέζεται στα τοιχώματα των αρτηριών με περισσότερη δύναμη απ’ ό,τι είναι το φυσιολογικό. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό έχει ως συνέπεια να αναπτύσσονται βλάβες στις αρτηρίες και να επηρεάζεται η ροή του αίματος, εξηγεί ο καθηγητής.
Τριπλός κίνδυνος
Οι επιπτώσεις που έχει η υπέρταση στα μάτια ενέχουν τριπλό κίνδυνο. Κατ’ αρχάς, η υψηλή αρτηριακή πίεση σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με ορισμένες οφθαλμολογικές παθήσεις, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται:
- Η υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια
- Η χοριοειδοπάθεια
- Η οπτική νευροπάθεια
Επιπλέον, σε ορισμένες άλλες οφθαλμοπάθειες αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου. Αυτό συμβαίνει, π.χ., με:
- Τις αγγειακές αποφράξεις αμφιβληστροειδούς λόγω θρόμβου ή εμβολής
- Τη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
Τέλος, η υψηλή πίεση μπορεί να επιταχύνει μη-αγγειακές οφθαλμοπάθειες, όπως:
- Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας
- Το γλαύκωμα
Η πιο συχνή επιπλοκή
Η πιο συχνή επιπλοκή της υπέρτασης στα μάτια είναι η υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια. Οφείλεται στις αλλοιώσεις που προκαλεί η υψηλή πίεση στο αγγειακό σύστημα και στο δίκτυο των νεύρων του αμφιβληστροειδούς χιτώνα.
Η υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι πολύ συχνή. Μελέτες έχουν δείξει ότι ποσοστό 6-19% του μη-διαβητικού πληθυσμού ηλικίας 40 ετών και πάνω, έχει ενδείξεις στα μάτια του. Το ποσοστό αυτό είναι τουλάχιστον 10% στους ασθενείς που ταυτοχρόνως έχουν και σακχαρώδη διαβήτη.
Η υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια έχει ποικίλη βαρύτητα, αναλόγως με παράγοντες, όπως το στάδιο της υπέρτασης και τα χρόνια που ζει κάποιος με αυτήν χωρίς να τη ρυθμίζει. Όταν είναι σε αρχικό στάδιο, ο ασθενής συνήθως δεν έχει συμπτώματα. Όταν συσσωρευθούν πολλές βλάβες στον αμφιβληστροειδή, ο ασθενής μπορεί να παρουσιάσει ένα ή περισσότερα συμπτώματα, όπως:
- Θόλωμα της όρασης
- Μείωση της οπτικής οξύτητας
- Διπλά είδωλα (διπλωπία) και πονοκεφάλους
- Πόνο στο μάτι
- Εστιακά νευρολογικά ελλείμματα
Αργότερα μπορεί να παρουσιάσει συσσώρευση υγρού κάτω από τον αμφιβληστροειδή (χοριοειδοπάθεια). Η κατάσταση αυτή μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη ουλώδους ιστού και να μειώσει ακόμα περισσότερο την οπτική οξύτητα.
Αν συνεχιστούν η αρρύθμιστη υπέρταση και οι βλάβες, η κατάληξη μπορεί να είναι η προσβολή του οπτικού νεύρου και η πρόκληση οπτικής νευροπάθειας. Η νευροπάθεια οφείλεται στην μειωμένη ροή του αίματος, που εξασθενεί τα νευρικά κύτταρα και τα οδηγεί στον θάνατο. Μπορεί επίσης να προκαλέσει αιμορραγία μέσα στο μάτι. Η τελική συνέπεια της προσβολής του οπτικού νεύρου είναι η μόνιμη απώλεια όρασης.
Οι ασθενείς με υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια διατρέχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς.
Προειδοποιητική ένδειξη
Σε κάθε περίπτωση, η ύπαρξη της υπερτασικής αμφιβληστροειδοπάθειας αποτελεί προειδοποιητική ένδειξη ότι απαιτείται άμεση ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης. Και αυτό γιατί η μικροαγγειακή δυσλειτουργία που προκαλεί η υπέρταση είναι συστηματική, δηλαδή αφορά όλο το σώμα και όχι επιλεκτικά τα μάτια.
Επομένως, ο ασθενής με αμφιβληστροειδοπάθεια πιθανώς έχει προβλήματα και σε άλλα όργανα, όπως οι νεφροί και η καρδιά. Διατρέχει επίσης αυξημένο κίνδυνο να υποστεί αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.
Ειδικά όσον αφορά τα μάτια του, μπορεί να έχει αυξημένες πιθανότητες να εκδηλώσει και διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια ή να παρουσιάσει επιδείνωση αυτής. Και στις δύο περιπτώσεις, η συνέπεια θα είναι να μειωθεί ακόμα πιο γρήγορα η όρασή του.
«Η καλή ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης είναι απαραίτητη για να αντιμετωπιστεί η υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια και να διατηρηθεί η όραση. Μελέτες έχουν δείξει ότι ορισμένα σημάδια της υπερτασικής αμφιβληστροειδοπάθειας μπορούν να υποστραφούν με την κατάλληλη θεραπεία. Αυτό όμως δεν συμβαίνει πάντοτε και εξαρτάται από τη σοβαρότητά της. Οι πιθανότητες είναι καλύτερες, όταν ο ασθενής αρχίζει θεραπεία στα πρώιμα στάδιά της», τονίζει ο κ. Κανελλόπουλος.
Αν, τέλος, γνωρίζετε ότι πάσχετε από υπέρταση και παρουσιάσετε ξαφνική αλλαγή στην όρασή σας, συμβουλευθείτε αμέσως τον γιατρό σας, συνιστά ο καθηγητής. Ενδέχεται να αποτελεί ένδειξη υπερτασικής κρίσης, δηλαδή επικίνδυνης αύξησης της αρτηριακής πίεσης.
Φωτογραφία: iStock
