Μια διττή εικόνα για την ελληνική οικονομία, που χαρακτηρίζεται από αξιοσημείωτη πρόοδο αλλά και από χρόνιες αδυναμίες που επιμένουν, παρουσιάζει η εις βάθος Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (In-Depth Review) για τη χώρα μας. Η έκθεση αυτή, που εντάσσεται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και της Διαδικασίας Μακροοικονομικών Ανισορροπιών, παρέχει μια λεπτομερή τεχνική ανάλυση των μακροοικονομικών ανισορροπιών της Ελλάδας, η οποία θα τροφοδοτήσει την τελική αξιολόγηση της Κομισιόν τον Ιούνιο του 2025.
Ανάπτυξη πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ, αλλά με προκλήσεις
Σύμφωνα με την έκθεση, η ελληνική οικονομία συνεχίζει την ανοδική της πορεία, ξεπερνώντας σημαντικά τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Η οικονομία αναπτύχθηκε κατά 2,3% σε ετήσια βάση τα πρώτα τρία τρίμηνα του 2024, διατηρώντας τον ρυθμό ανάπτυξης του 2023 (2,3% για το σύνολο του έτους), και πολύ πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ», επισημαίνεται. Η ανάπτυξη το 2024 στηρίχθηκε κυρίως στην εγχώρια ζήτηση, με τις καθαρές εξαγωγές να λειτουργούν ανασταλτικά. Για το μέλλον, η Επιτροπή προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,3% το 2025 και 2,2% το 2026, με την κατανάλωση να συνεχίζει την επέκτασή της και τις επενδύσεις να επιταχύνονται.
Δημόσιο Χρέος: Υποχωρεί, αλλά παραμένει το υψηλότερο στην ΕΕ
Το δημόσιο χρέος της Ελλάδας, αν και συνεχίζει την καθοδική του πορεία, παραμένει το υψηλότερο στην ΕΕ. Η έκθεση αναφέρει: «Το ποσοστό του χρέους αναμένεται να μειώθηκε από 163,9% το 2023 σε 153,1% του ΑΕΠ το 2024, οδηγούμενο από την υψηλή ονομαστική αύξηση του ΑΕΠ, τα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις και τη χρήση ταμειακών αποθεμάτων». Το πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμάται ότι αυξήθηκε από 2,1% του ΑΕΠ το 2023 σε 2,9% το 2024, ενώ το συνολικό έλλειμμα αναμένεται να μειώθηκε από 1,3% σε 0,6% αντίστοιχα. Οι βελτιώσεις αυτές αποδίδονται «κυρίως στη συγκρατημένη αύξηση των τρεχουσών δαπανών και στην αύξηση των εσόδων από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, υποστηριζόμενες επίσης από τη βελτιωμένη είσπραξη φόρων».
Εξωτερικό ισοζύγιο: Η «αχίλλειος πτέρνα» της οικονομίας
Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διευρύνθηκε το 2024, αποτελώντας, σύμφωνα με τους συντάκτες της Έκθεσης, μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις. «Αφού μειώθηκε κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες στο 6,2% του ΑΕΠ το 2023… το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διευρύνθηκε στο 6,4% του ΑΕΠ το 2024, παραμένοντας αισθητά πάνω από το προ-πανδημίας επίπεδο». Η διεύρυνση αυτή οφείλεται κυρίως «στο αυξανόμενο έλλειμμα μη πετρελαϊκών αγαθών», καθώς η αδύναμη εξωτερική ζήτηση και οι διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα επιβράδυναν τις εξαγωγές, ενώ η ισχυρή εγχώρια ζήτηση τροφοδότησε τις εισαγωγές.
Χρηματοπιστωτικός Τομέας: Βελτίωση, αλλά τα NPLs επιμένουν
Η ποιότητα των τραπεζικών χαρτοφυλακίων βελτιώθηκε περαιτέρω, ωστόσο ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPL) παραμένει από τους υψηλότερους στην ΕΕ. «Ο δείκτης NPL μειώθηκε σημαντικά κατά 2,3 ποσοστιαίες μονάδες στο 3,4% κατά το έτος που έληξε το τρίτο τρίμηνο του 2024, παραμένοντας όμως πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ που είναι 2,0%». Παράλληλα, «η επεξεργασία των NPL εκτός του τραπεζικού τομέα παρέμεινε αργή», με το απόθεμα των NPL που κατέχουν οι εταιρείες διαχείρισης να μειώνεται οριακά στα 70,8 δισ. ευρώ (30,2% του ΑΕΠ).
Αγορά εργασίας: Ανάκαμψη με υψηλή ανεργία
Η αγορά εργασίας συνέχισε τη βελτίωσή της, με αύξηση της απασχόλησης και μείωση της ανεργίας, αν και η τελευταία παραμένει μεταξύ των υψηλότερων στην ΕΕ. «Το ποσοστό απασχόλησης έφτασε σε ιστορικό υψηλό 69% το τρίτο τρίμηνο του 2024 (ηλικιακή ομάδα 20-64), αλλά παραμένει αρκετά κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ που είναι 75,9%. Παρομοίως, το ποσοστό ανεργίας συνέχισε να μειώνεται στο 9,5% το τρίτο τρίμηνο του 2024, αλλά παραμένει μεταξύ των υψηλότερων στην ΕΕ».
Συμπέρασμα: Πρόοδος μεν, κλειδί οι μεταρρυθμίσεις
Η έκθεση καταλήγει ότι «η Ελλάδα σημείωσε περαιτέρω πρόοδο στην αντιμετώπιση των μακροχρόνιων ευπαθειών της που σχετίζονται με το υψηλό δημόσιο και εξωτερικό χρέος, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και την ανεργία». Ωστόσο, υπογραμμίζει πως «η πρόοδος της πολιτικής τα τελευταία χρόνια ήταν ισχυρή, αλλά η διατήρηση της μεταρρυθμιστικής δυναμικής τόσο στο πλαίσιο όσο και πέρα από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας παραμένει κλειδί για την αντιμετώπιση των διαρθρωτικών αδυναμιών της οικονομίας». Η αύξηση της παραγωγικότητας αναδεικνύεται ως κρίσιμος παράγοντας για την ενίσχυση των μακροπρόθεσμων προοπτικών ανάπτυξης και την εξάλειψη των μακροοικονομικών ανισορροπιών.
