Όποιος έχει δει τα «12 χρόνια νύχτα», όποιος έτυχε να διαβάσει έστω και «διαγώνια» για τη ζωή του Χοσέ Μουχίκα, δεν μπορεί να μην συγκινήθηκε στο άκουσμα του θανάτου του 89χρονου, που υπηρέτησε ανάμεσα σε όλα τα άλλα και ως πρόεδρος τη χώρα του το διάστημα 2010-2015.
Η λέξη «υπηρέτησε» εδώ αποκτά την πραγματική της διάσταση, γιατί ο Πέπε, όπως τον φώναζαν οι συμπατριώτες του, παρέμεινε Πέπε σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Ένας απλός αγωνιστής της ζωής, με το εμβληματικό χαμόγελο και την έμφυτη καλοσύνη. Όπως όταν προτίμησε να παραμείνει στο αγροτόσπιτό του στα περίχωρα του Μοντεβιδέο, όπου μαζί με τη γυναίκα του, Λουσία, καλλιεργούσαν λουλούδια και να μην μετακομίσει στο πολυτελές προεδρικό μέγαρο.
Ο άλλοτε αντάρτης, που πέρασε 12 χρόνια της ζωής του στις φυλακές, την εποχή που το μαύρο πέπλο της «Επιχείρησης Κόνδωρα» σκέπαζε με δικτατορίες ολόκληρη την Λατινική Αμερική, ποτέ δεν ξέχασε από πού προέρχεται και ποιους εκπροσωπεί. Τα λόγια του σημερινού προέδρου της Ουρουγουάης «δίδαξε στον κόσμο πως η εξουσία δεν σημαίνει προνόμια, αλλά προσφορά» είναι πολύ λίγα, για να αποδώσουν το μέγεθος της σεμνής, λιγόλογης μεγαλοπρέπειας που σφράγισαν τη ζωή του αλλά και το θάνατό του. «Πεθαίνω. Και δεν με πειράζει, είχα μια γεμάτη ζωή» είπε το 2024 όταν έκανε γνωστό το πρόβλημα της υγείας του. «Αγαπώ τη ζωή. Θέλω να εμφανιστώ στο τελευταίο ταξίδι, όπως κάποιος που μπαίνει σε ένα μπαρ και λέει στο μπάρμαν: Δική μου αυτή η γύρα»
Μια ζωή γεμάτη
Είχε μια πραγματικά γεμάτη ζωή και δεν κράτησε ποτέ κακία, ούτε καν στους δεσμώτες του, που του στέρησαν το δικαίωμα στην ελευθερία από το 1972 έως το 1985. «Τα χρόνια στη φυλακή είχα πολύ χρόνο να σκεφτώ και να γνωριστώ με τον εαυτό μου. Με άλλαξαν ίσως λίγο. Αλλά βασικά παραμένω ο ίδιος» έλεγε σε ένα ντοκιμαντέρ της γερμανικής τηλεόρασης, πριν από 10 ακριβώς χρόνια, με την αποχώρησή του από την προεδρία.
Ο άλλοτε αντάρτης των Τουπαμάρος αποτελεί μια σπάνια εξαίρεση πολιτικού της Αριστεράς, που ποτέ δεν επιχείρησε να εξαργυρώσει το παρελθόν του με πλούτη, δόξα, μεγαλεία και ποτέ δεν έπαψε να σκέφτεται τους φτωχούς, τους αδύναμους, τους περιθωριοποιημένους. Τη ζωή αυτών προσπάθησε να κάνει καλύτερη σε όποια πολιτική θέση και αν βρέθηκε. Ο χαρακτήρας του ήταν τέτοιος που δε μπορούσε να υποκύψει σε κανένα πειρασμό της εξουσίας, στον οποίο λυγίζουν οι περισσότεροι.
Μπορεί να μην γραφτούν για αυτόν ατέλειωτοι ύμνοι και μοιρολόγια. Μπορεί να μην συρρεύσουν στην κηδεία του πολιτικοί από όλο τον κόσμο, όπως τους είδαμε να καταφθάνουν πρόσφατα στο Βατικανό. Για τους συμπατριώτες του αλλά και για όλους τους δημοκράτες στον πλανήτη θα παραμένει πάντα ένα σημείο αναφοράς. Θα θυμίζει από τη μια τα βάσανα των απλών ανθρώπων της Νότιας Αμερικής και από την άλλη τον αγώνα, που έδωσαν πολλοί από αυτούς στην Ουρουγουάη, στη Χιλή, στην Αργεντινή. Όλοι εκείνοι που συμμερίζονταν τη δική του θεωρία ζωής: «Νικημένοι είναι μόνο όσοι έπαψαν να αγωνίζονται».
Πηγή: DW.com
