Ο κίνδυνος για άνοια μπορεί να αυξηθεί με την ηλικία, αν δεν εξασφαλίζετε επαρκή βαθύ ύπνο
Μελέτη του 2023 διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι ηλικίας άνω των 60 ετών έχουν 27% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν άνοια αν χάνουν μόλις 1% από τον βαθύ αυτό ύπνο κάθε χρόνο.
Αυτό που ονομάζουμε «ύπνο βραδέων κυμάτων» είναι το τρίτο στάδιο του 90λεπτου κύκλου ύπνου του ανθρώπου, το οποίο διαρκεί περίπου 20-40 λεπτά. Είναι το στάδιο της μεγαλύτερης ξεκούρασης, όπου τα εγκεφαλικά κύματα και ο καρδιακός ρυθμός επιβραδύνονται και η αρτηριακή πίεση πέφτει.
Ο βαθύς ύπνος ενδυναμώνει τους μύες, τα οστά και το ανοσοποιητικό σύστημα και προετοιμάζει τον εγκέφαλό μας για να μπορεί να απορροφήσει περισσότερες πληροφορίες. Μια άλλη πρόσφατη μελέτη ανακάλυψε ότι τα άτομα με αλλαγές στον εγκέφαλό τους που σχετίζονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ τα πήγαν καλύτερα στα τεστ μνήμης όταν είχαν περισσότερο ύπνο βραδέων κυμάτων.
«Ο ύπνος βραδέων κυμάτων, ή βαθύς ύπνος, υποστηρίζει τον γηράσκοντα εγκέφαλο με πολλούς τρόπους και γνωρίζουμε ότι ο ύπνος αυξάνει την απομάκρυνση των μεταβολικών αποβλήτων από τον εγκέφαλο, διευκολύνοντας επίσης την απομάκρυνση των πρωτεϊνών που συσσωρεύονται στη νόσο Αλτσχάιμερ», ανέφερε σχετικά ο νευροεπιστήμονας Matthew Pase από το Πανεπιστήμιο Monash της Αυστραλίας.
«Ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν ήμασταν σίγουροι για τον ρόλο που παίζει ο ύπνος βραδέων κυμάτων στην εμφάνιση και εξέλιξη της άνοιας. Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι η απώλεια αυτού του σταδίου του ύπνου μπορεί να είναι ένας τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου για την άνοια», πρόσθεσε.
Ο Pase και οι συνάδελφοί του από την Αυστραλία, τον Καναδά και τις ΗΠΑ εξέτασαν 346 συμμετέχοντες στη μελέτη Framingham Heart Study, οι οποίοι είχαν ολοκληρώσει δύο μελέτες ύπνου κατά τη διάρκεια της νύχτας μεταξύ 1995 και 1998 και μεταξύ 2001 και 2003, με μέσο όρο πέντε ετών μεταξύ των περιόδων εξέτασης.
Η ομάδα αυτή, η οποία δεν είχε καταγεγραμμένη άνοια κατά τη διάρκεια της μελέτης 2001-2003 και ήταν άνω των 60 ετών το 2020, έδωσε στους ερευνητές την ευκαιρία να εξετάσουν τη σχέση μεταξύ των δύο παραγόντων με την πάροδο του χρόνου, συγκρίνοντας τα σύνολα δεδομένων από τις δύο μελέτες ύπνου και στη συνέχεια παρακολουθώντας για άνοια τους συμμετέχοντες μέχρι το 2018.
Στα 17 χρόνια παρακολούθησης, καταγράφηκαν 52 περιπτώσεις άνοιας μεταξύ των συμμετεχόντων. Τα επίπεδα ύπνου βραδέων κυμάτων των συμμετεχόντων που καταγράφηκαν στις μελέτες ύπνου εξετάστηκαν επίσης για τη σχέση τους με τις περιπτώσεις άνοιας.
Συνολικά, διαπιστώθηκε ότι το ποσοστό ύπνου βραδέων κυμάτων μειωνόταν από την ηλικία των 60 ετών και μετά, με την απώλεια αυτή να κορυφώνεται μεταξύ των ηλικιών 75 και 80 ετών και στη συνέχεια να εξομαλύνεται.
Συγκρίνοντας την πρώτη και τη δεύτερη μελέτη ύπνου των συμμετεχόντων, οι ερευνητές ανακάλυψαν μια σχέση μεταξύ κάθε ποσοστιαίας μονάδας μείωσης του ύπνου βραδέων κυμάτων ανά έτος και αύξησης του κινδύνου εμφάνισης άνοιας κατά 27%.
Ο κίνδυνος αυτός αυξήθηκε σε 32% όταν επικεντρώθηκαν στη νόσο Αλτσχάιμερ, την πιο κοινή μορφή άνοιας.
Παρ’ όλο, όμως, που οι συσχετίσεις ήταν σαφείς, οι συγγραφείς σημειώνουν ότι αυτού του είδους οι μελέτες δεν αποδεικνύουν ότι η απώλεια ύπνου βραδέων κυμάτων προκαλεί άνοια και ότι είναι πιθανό οι εγκεφαλικές διεργασίες που σχετίζονται με την άνοια να προκαλούν απώλεια ύπνου. Για να γίνουν πλήρως κατανοητοί αυτοί οι παράγοντες, απαιτούνται περισσότερες έρευνες.
Στο μεταξύ, μπορούμε όμως να δώσουμε προτεραιότητα στον επαρκή ύπνο, που είναι σημαντικός για πολύ περισσότερα πράγματα και πέρα από την ενίσχυση της μνήμης μας.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό JAMA Neurology.
Φωτογραφία: iStock
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Κοινό συστατικό σε ενεργειακά ποτά συνδέεται με την ανάπτυξη καρκίνου του αίματος
Γεωργιάδης: «Το βραχιολάκι θα έχει 5 χρώματα – Δεν θα περιμένεις πια στην ουρά, θα πηγαίνεις για καφέ»
Γιατί κάποιες γυναίκες αιμορραγούν μετά τη σεξουαλική επαφή και πότε να ανησυχήσετε
