Καμπανάκι από τους γιατρούς με αφορμή την σημερινή (17 Μαΐου) Παγκόσμια Ημέρα Αρτηριακής Υπέρτασης.
Η υπέρταση είναι μία από τις κύριες αιτίες θανάτου σε όλο τον κόσμο, καθώς προσβάλλει την πλειονότητα των ενηλίκων με την πάροδο του χρόνου. Ο ένας στους δύο πάσχοντες, όμως, δεν το ξέρει ενώ οι περισσότεροι άλλοι δεν την ρυθμίζουν επαρκώς.
Η συνέπεια είναι να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου αφού η επίμονα υψηλή αρτηριακή πίεση αυξάνει, μεταξύ πολλών άλλων, τον κίνδυνο εγκεφαλικού και εμφράγματος. Στην πραγματικότητα, η υπέρταση ευθύνεται ετησίως για περίπου 11 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους παγκοσμίως.
Όπως αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ένας στους τρεις ενήλικες σε όλο τον κόσμο είναι υπερτασικοί. Για τις ηλικίες 30-79 ετών αυτό αντιστοιχεί σε 1,28 δισεκατομμύρια άτομα.
Ωστόσο το 46% των ασθενών δεν το γνωρίζουν. Επιπλέον, θεραπεία κάνει μόνο το 42% των πασχόντων (πολλοί διαγιγνώσκονται αλλά δεν κάνουν τίποτα γι’ αυτό). Και την πίεσή τους κατορθώνουν να ρυθμίσουν ο ένας στους πέντε (το 21%). Με άλλα λόγια, οι 4 στους 5 πάσχοντες κυκλοφορούν με επικίνδυνα υψηλή πίεση!
Τα όρια και ο μύθος των συμπτωμάτων
Όπως εξηγεί ο κ. Μανώλης Καλλίστρατος, πρόεδρος της Ομάδας Εργασίας Αρτηριακής Υπέρτασης της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας (ΕΚΕ), ως αρτηριακή υπέρταση ορίζονται οι τιμές της αρτηριακής πίεσης πάνω από 140mmHg για τη συστολική και/ή πάνω από 90mmHg για τη διαστολική.
Η συστολική πίεση είναι ο μεγάλος αριθμός στην μέτρηση. Η διαστολική πίεση είναι ο μικρός αριθμός.
Για να τεθεί η διάγνωση της αρτηριακής υπέρτασης πρέπει οι τιμές της πίεσης να βρίσκονται σταθερά αυξημένες σε διαδοχικές μετρήσεις, επισημαίνει.
Οι άνθρωποι με υψηλή αρτηριακή πίεση συνήθως δεν έχουν συμπτώματα, τονίζει ο ΠΟΥ. Μόνο αν έχουν πολύ υψηλή πίεση (συνήθως 180/120 mmHg ή υψηλότερη) μπορεί να παρουσιάσουν εκδηλώσεις όπως:
- Πονοκέφαλο
- Θόλωμα ή άλλη αλλαγή της όρασης
- Πόνο στο στήθος
- Ζάλη
- Δυσκολία στην αναπνοή
- Ναυτία
- Έμετο
- Βουητό στα αυτιά κ.λπ.
Δεδομένου ότι στους περισσότερους ανθρώπους η υπέρταση είναι για πολλά χρόνια ασυμπτωματική, ο μόνος τρόπος για να το μάθετε είναι να μετράτε τακτικά την αρτηριακή σας πίεση.
Τα 9 λάθη κατά τη μέτρηση
Δυστυχώς, πολύ συχνά μετράμε με λάθος τρόπο τρόπο. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ιατρική Εταιρεία (AMA), αυτό δεν αφορά μόνο τους κοινούς θνητούς, αλλά και τους γιατρούς. Η συνέπεια είναι να επηρεάζονται δυσμενώς και οι αποφάσεις για τη διαχείρισή της.
Αυτό είναι και το θέμα της σημερινής (17 Μαΐου) Παγκόσμιας Ημέρας Υπέρτασης: «Μετρήστε την αρτηριακή σας πίεση σωστά, ελέγξτε την και ζήστε περισσότερο».
Ποια είναι λοιπόν τα λάθη που πρέπει να πάψουμε να κάνουμε για να ελέγχουμε καλά την υπέρταση; Τα εξής, σύμφωνα με την ΑΜΑ:
- Μέτρηση με γεμάτη ουροδόχο κύστη. Η ούρηση είναι απαραίτητη πριν τη μέτρηση. Ειδάλλως μπορεί να δείξει πίεση υψηλότερη έως και κατά 33 mmHg απ’ ό,τι στ’ αλήθεια είναι!
- Κατανάλωση τροφής, καφέ ή/και τσιγάρου πριν τη μέτρηση. Πρέπει να έχουν περάσει τουλάχιστον 30 λεπτά.
- Ενασχόληση με φυσική δραστηριότητα πριν τη μέτρηση. Δεν έχει νόημα να μετρήσετε την πίεσή σας, εάν π.χ. κάνατε δουλειές στο σπίτι. Πρέπει να έχουν μεσολαβήσει τουλάχιστον 30 λεπτά από οποιαδήποτε φυσική δραστηριότητα. Επιπλέον, πρέπει να κάθεστε εντελώς ακίνητοι επί τουλάχιστον 5 λεπτά.
- Μέτρηση στον καναπέ, στην πολυθρόνα ή στο κρεβάτι. Πρέπει να μετράτε την πίεσή σας καθιστοί σε καρέκλα.
- Μέτρηση με το χέρι «κρεμασμένο». Η μέτρηση με το χέρι κάτω από το επίπεδο της καρδιάς μπορεί να οδηγήσει σε λάθος στη μέτρηση έως και κατά 23 mmHg. Η διαφορά αυτή είναι αρκετή για να αλλάξει η υπέρταση π.χ. από 1ου βαθμού σε 2ου. Το χέρι πρέπει να στηρίζεται στο τραπέζι.
- Μέτρηση με σταυρωμένα πόδια. Ούτε σταυρωμένα πρέπει να είναι τα πόδια σας, ούτε να αιωρούνται όταν π.χ. κάθεστε στο εξεταστικό κρεβάτι του γιατρού. Τα πέλματα πρέπει να ακουμπούν σταθερά στο πάτωμα.
- Ομιλία κατά την μέτρηση. Μέχρι να τελειώσει η μέτρηση, πρέπει να μένετε σιωπηλοί και ακίνητοι. Ούτε να κουνάτε το κεφάλι σας καταφατικά ή αρνητικά, απαντώντας σε κάτι που σας ρωτάνε.
- Μέτρηση με λάθος μέγεθος περιχειρίδας. Αν είναι πολύ μικρή και την κρατάτε για να μείνει στη θέση της ή πολύ μεγάλη, θα δείξει λάθος πίεση.
- Μέτρηση μόνο μία φορά. Πρέπει να τη μετράτε τουλάχιστον 2 φορές και να βγάζετε τον μέσο όρο.
Παράγοντες κινδύνου για υπέρταση και πώς να τη ρυθμίσετε
Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο να αναπτυχθεί υπέρταση είναι, κατά τον κ. Καλλίστρατο:
- Μεγαλύτερη ηλικία
- Γενετικοί παράγοντες
- Αύξηση του σωματικού βάρους
- Έλλειψη σωματικής δραστηριότητας
- Διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι
- Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
Βασικός στόχος της αντιϋπερτασικής θεραπείας είναι η μείωση της πίεσης σε επίπεδα χαμηλότερα από 140/90mmHg. Η αντιϋπερτασική θεραπεία μειώνει τον κίνδυνο:
- Για αγγειακό εγκεφαλικό κατά 40%
- Για στεφανιαία νόσο κατά 25%
- Για καρδιακή ανεπάρκεια κατά 50%
«Δεν πρέπει να υποτιμάται και θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην ενθάρρυνση και προτροπή του υπερτασικού ασθενούς για αλλαγές στον τρόπο ζωής, με οδηγίες υγιεινοδιαιτιτικής αγωγής», τονίζει ο κ. Καλλίστρατος.
Για να ρυθμιστεί σε σημαντικό βαθμό η αρτηριακή πίεση, η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία συνιστά:
- Διακοπή του καπνίσματος
- Μείωση του σωματικού βάρους
- Μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ και άλατος
- Σωματική άσκηση για τουλάχιστον μισή ώρα την ημέρα
- Αύξηση κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών
- Μείωση της πρόσληψης κεκορεσμένων λιπών
Φωτογραφία: iStock
