Σε έναν κόσμο που διαρκώς μεταβάλλεται, το να μπορεί κανείς να προβλέψει τις κρίσεις είναι μείζον ζήτημα.
Του: Κωνσταντίνου Κουσκούκη*
Η θεραπευτική δύναμη της φύσης και η αξία των φυσικών προϊόντων είχαν γίνει αντιληπτές από αρχαιοτάτων χρόνων και πολύτιμες ακόμη και στις ημέρες μας.
Οι επιπτώσεις όμως της κλιματικής αλλαγής, της ρύπανσης αλλά και η υπερεκμετάλλευση αυτοφυών φαρμακευτικών φυτών μπορεί να οδηγήσει σε υποβάθμιση της βιοποικιλότητας και των οργανισμών που βιοσυνθέτουν και «φιλοξενούν» τα βιοδραστικά μόρια. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του ίταμου του Ειρηνικού (Taxus brevifolia) από τον φλοιό του οποίου αρχικά είχε επιχειρηθεί η παραγωγή του αντικαρκινικού φαρμάκου ταξόλη. Η υπερεκμετάλλευση οδήγησε σε μείωση του αριθμού των δένδρων κατά 30% μέσα σε λίγα χρόνια.
Η χημική ποικιλότητα των φυσικών προϊόντων ξεπερνά κάθε φαντασία και οι ευεργετικές τους δράσεις εκτείνονται σε όλο το φάσμα των βιολογικών δράσεων προσφέροντας πολύτιμα όπλα στην ιατρική επιστήμη. Αξίζει να σημειωθεί ότι από τα υπολογιζόμενα 250.000 είδη φυτών μόνο το 10%-15% έχει μελετηθεί συστηματικά ως προς τη χημική τους σύσταση και τις βιολογικές τους ιδιότητες.
Θεραπευτικά μόρια με τη δύναμη της φύσης
Η χερσαία βιοποικιλότητα αλλά και οι θαλάσσιοι οργανισμοί που συγκριτικά πρόσφατα ξεκίνησαν να μελετώντας διεξοδικά έχουν αποδώσει μόρια που μπορούν να αντιμετωπίζουν ακόμη και τις πλέον επικίνδυνες ασθένειες μέσω διατροφής, προσφέροντάς μας μία καλύτερη ποιότητα ζωής να θωρακίσουν την υγεία μας και να βελτιώσουν συνολικά τη διατροφή. Εξάλλου, μια σωστή διατροφή μπορεί να λειτουργήσει ευεργετικά για την πρόληψη σοβαρών και χρόνιων παθήσεων και να συμβάλει στην ευζωία.
Ένα στοιχείο που αξίζει να δούμε επίσης, μιλώντας για την καινοτομία και την ανάγκη η Ελλάδα να μεταμορφωθεί σε Κόμβο Έρευνας, Καινοτομίας και Αριστείας, είναι η έμφαση που πρέπει να δώσουμε στον τομέα των Βιοεπιστημών. Οι Βιοεπιστήμες αποτελούν το πεδίο από το οποίο θα προκύψει η πολυπόθητη ανάπτυξη που έχει τόσο ανάγκη η ελληνική οικονομία. Οι Επιστήμες Υγείας αποτελούν ένα από τα κορυφαία πεδία δραστηριότητας στο ελληνικό «οικοσύστημα» καινοτομίας και επιχειρηματικότητας.
Δείτε επίσης: Η Αθήνα αιχμάλωτη των ντεσιμπέλ: Στις επιπτώσεις διαταραχές ύπνου, κατάθλιψη και καρδιαγγειακά
Η διαφύλαξη του οικοσυστήματος, χρέος ζωής
Η πανδημία έδειξε τον δρόμο επιστροφής προς τη μητέρα Γη και φυσικά ανέδειξε για άλλη μια φορά την αναγκαιότητα προστασίας της βιοποικιλότητας, που απειλείται άμεσα, κυρίως εξαιτίας της ανθρώπινης δραστηριότητας (περιβαλλοντική ρύπανση, υπερπληθυσμός, αποξήρανση, γεωργία, κτηνοτροφία, καταστροφή δασών κ.λπ.).
Η διαφύλαξη του φυσικού πλούτου του πλανήτη και του οικοσυστήματός μας , αποτελεί χρέος προς την κοινωνία και τις επόμενες γενιές. Επιβάλλεται η αξιοποίηση της ελληνικής βιοποικιλότητας, μέσα από την καλλιέργεια φαρμακευτικών φυτών και τη χρήση αυτών και των παραγόμενων εκχυλισμάτων τους σε νέα φαρμακευτικά σκευάσματα και συμπληρώματα διατροφής με στόχο της βελτίωση της υγείας του ανθρώπου.
Ο φυσικός πλούτος της Ελλάδας και η σημασία της διατροφής
Το ελληνικό οικοσύστημα είναι ιδιαίτερα πλούσιο και περιλαμβάνει το 40% των φυτικών ειδών της ευρωπαΪκής περιφέρειας, αριθμώντας περισσοτερα από 5.800 καταγεγραμμένα είδη φυτών. Αυτός ο φυσικός πλούτος της Ελλάδας, που οφείλεται στο μοναδικό φυσικό περιβάλλον και την ποικιλία βιοτόπων με ιδιαίτερα κλιματολογικές συνθήκες, περιλαμβάνει πολλά ενδημικά φυτά, τα οποία είναι πλούσια σε βιοδραστικά και βιοενεργά συστατικά, ικανά να ενισχύσουν λειτουργικά τρόφιμα και συμπληρώματα διατροφής, για τη βελτίωση της διατροφής και τη θωράκιση της υγείας του ανθρώπου.
Εξάλλου, μια σωστή διατροφή μπορεί να λειτουργήσει ευεργετικά για την πρόληψη σοβαρών και χρόνιων παθήσεων και να συμβάλει στην ευζωία και την ευημερία του ανθρώπου.
Δείτε επίσης: Ευάλωτος ο τουρισμός στα καιρικά φαινόμενα και τις φυσικές καταστροφές
Εγρήγορση και αντανακλαστικά
Η αξιοποίηση όμως της ελληνικής βιοποικιλότητας δεν μένει μόνο εδώ. Στόχος είναι η εμβάθυνση της μελέτης των παραγόμενων εκχυλισμάτων και η απομόνωση και ο χαρακτηρισμός των φυσικών συστατικών τους με χρήση καινοτόμων διεργασιών εκχύλισης και βιολογικής αξιολόγησης, με επιθυμητό αποτέλεσμα τη χρήση τους ως δραστικά συστατικά νέων φαρμακευτικών προϊόντων.
Σε έναν άλλο κόσμο που διαρκώς μεταβάλλεται και που οι κρίσεις αποτελούν πλέον καθημερινότητα, το να μπορέσει κανείς να τις προβλέψει, αντιδρώντας με ανακρίβεια και οξυδέρκεια, είναι μείζον ζήτημα.
Η απάντηση της σοβαρής υγειονομικής κρίσης, η οποία ακολούθησε την οικονομική, αλλά και η ενεργειακή και κλιματική που βιώνουμε απαιτούν εγρήγορση και άμεσα αντανακλαστικά. Κυρίως όμως απαιτούν επιτακτικά την αυτάρκεια της εγχώριας παραγωγής, επαρκή χρηματοδότηση της έρευνας για δημιουργία νέων βιομορίων, συνεργασία των ερευνητικών ομάδων και σύνδεση της παραγωγής με την ακαδημαϊκή και επιστημονική κοινότητα.
*O Κωνσταντίνος Κουσκούκης είναι Καθηγητής Δερματολογίας και Νομικός, Πρόεδρος της Ελληνικής Ακαδημίας Ιαματικής Ιατρικής
