Πώς γίνεται το τεστ «Κάτσε-Σήκω» για το πώς μεγαλώνετε

Ένας όλο και πιο αναγνωρισμένος τρόπος αξιολόγησης αυτών των αλλαγών είναι το λεγόμενο τεστ Κάτσε-Σήκω (Sit-to-Stand Test), μια απλή κίνηση που μπορεί να παρέχει βαθύτερη εικόνα της λειτουργικής γήρανσης απ’ ό,τι πολλοί αντιλαμβάνονται.

Αρκετοί ερευνητές και κλινικοί γιατροί χρησιμοποιούν πλέον αυτό το τεστ, για να αξιολογήσουν τη δύναμη, τη σταθερότητα, τον συντονισμό και τον κίνδυνο μακροζωίας στο κάτω μέρος του σώματος. Αλλά πόσο αξιόπιστο είναι ως μέτρο του πόσο καλά γερνάτε;

Αυτό το άρθρο εξηγεί τι είναι το τεστ Κάτσε-Σήκω, πώς εκτελείται και τι μπορεί να σας πουν τα αποτελέσματα σχετικά με τη βιολογική γήρανση, την λειτουργική σας ικανότητα και την μακροπρόθεσμη προοπτική για την υγεία σας.

Τι είναι το τεστ Κάτσε-Σήκω;

Το τεστ Κάτσε-Σήκω είναι μια μέτρηση σωματικής κινητικότητας, που χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση της δύναμης των ποδιών, της ισορροπίας και του μυϊκού συντονισμού. Μετρά πόσο εύκολα ένα άτομο μπορεί να σηκωθεί από μια καθιστή θέση, συνήθως χωρίς να χρησιμοποιεί τα χέρια του.

Υπάρχουν δύο κύριες παραλλαγές:

1. Πενταπλό τεστ Κάτσε-Σήκω (FTSST): Χρονομετρημένη αξιολόγηση του χρόνου που χρειάζεται για να σταθείτε και να καθίσετε πέντε φορές
2. Κάτσε από στάση και ξανασήκω (SRT): Έκδοση που αξιολογεί πόσο ομαλά μπορεί ένα άτομο να καθίσει στο πάτωμα από όρθια θέση και να σηκωθεί ξανά χωρίς υποστήριξη

Και τα δύο τεστ προσφέρουν μια εικόνα για τη νευρομυϊκή λειτουργία, την κινητικότητα, ακόμη και τον προγνωστικό κίνδυνο θνησιμότητας.

Πώς σχετίζεται το τεστ Κάτσε-Σήκω με τη γήρανση;

Το τεστ αντικατοπτρίζει πολλαπλούς σωματικούς τομείς, που μειώνονται φυσικά με την ηλικία: μυϊκή δύναμη, ευλυγισία των αρθρώσεων, ισορροπία και σταθερότητα του κορμού. Ως εκ τούτου, η απόδοση τείνει να επιδεινώνεται με την πάροδο των ετών, καθιστώντας την έναν απλό δείκτη λειτουργικής γήρανσης.

Γιατί είναι σχετικό:

• Συσχετίζεται με τη σαρκοπενία (απώλεια μυών που σχετίζεται με την ηλικία)
• Η κακή απόδοση μπορεί να προβλέψει τον κίνδυνο πτώσης, την αδυναμία ή την μελλοντική αναπηρία
• Η ταχύτερη ή πιο σταθερή εκτέλεση αντικατοπτρίζει συνήθως καλύτερο φυσικό απόθεμα

Σε πληθυσμιακές μελέτες, τα άτομα που έχουν κακή απόδοση σε καθιστικές εργασίες έχουν δείξει υψηλότερα ποσοστά νοσηλείας και θνησιμότητας, ακόμη και όταν άλλοι δείκτες υγείας φαίνονται φυσιολογικοί.

Πώς γίνεται το τεστ Κάτσε-Σήκω;

Υπάρχουν δύο κλινικά σχετικές μορφές:

Παραλλαγές του τεστ Κάτσε-Σήκω

Και για τα δύο, τα χέρια πρέπει να παραμένουν μακριά από το σώμα ή από αντικείμενα και η κίνηση πρέπει να είναι ομαλή και ελεγχόμενη. Όσο μικρότερος είναι ο χρόνος ή υψηλότερος ο βαθμός, τόσο καλύτερη είναι η απόδοση.

Τι υποδηλώνουν τα αποτελέσματα για την υγεία ή τη γήρανση;

Τα αποτελέσματα του τεστ Κάτσε-Σήκω δεν αντικατοπτρίζουν άμεσα τη χρονολογική ηλικία, αλλά τη συνολική μυοσκελετική υγεία.

Δείκτες απόδοσης:

• Η γρήγορη, σταθερή εκτέλεση υποδηλώνει καλύτερη μυϊκή διατήρηση, συντονισμό και συνολική φυσική ανθεκτικότητα
• Η αργή ή υποβοηθούμενη κίνηση μπορεί να αντανακλά αδυναμία, ελλείμματα ισορροπίας ή πρόωρη απώλεια ανεξαρτησίας
• Βαθμολογία κάτω του 8 στο SRT έχει συσχετιστεί με σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας από όλες τις αιτίες σε ενήλικες άνω των 50 ετών

Οι ειδικοί τονίζουν ότι η απόδοση μπορεί να βελτιωθεί μέσω της προπόνησης ενδυνάμωσης, των ασκήσεων ευελιξίας και της εξάσκησης στην ισορροπία, καθιστώντας αυτό το τεστ τόσο διαγνωστικό όσο και εφαρμόσιμο.

Ποιος πρέπει να δοκιμάσει το τεστ Κάτσε-Σήκω;

Αυτό το τεστ μπορεί να χρησιμοποιηθεί από:

• Ηλικιωμένους που παρακολουθούν την λειτουργική τους ικανότητα
• Κλινικούς γιατρούς που αξιολογούν την πρόοδο της αδυναμίας ή της αποκατάστασης των ασθενών τους
• Νεότερους ενήλικες που αξιολογούν την αρχική κινητικότητα και τη συμμετρία στις κινήσεις τους
• Προπονητές και φυσιοθεραπευτές που εξετάζουν τον κίνδυνο τραυματισμού ενός ατόμου

Είναι ένας σπιτικός και λειτουργικός έλεγχος, αλλά οποιοσδήποτε με ορθοπεδικούς περιορισμούς ή σοβαρά προβλήματα ισορροπίας θα πρέπει να συμβουλευτεί γιατρό πριν το επιχειρήσει.

Συχνές Ερωτήσεις

Η κακή απόδοση σημαίνει ότι γερνάω άσχημα;

Όχι απαραίτητα. Αντανακλά μειωμένη μυϊκή λειτουργία ή ευλυγισία, κάτι που μπορεί να οφείλεται σε αδράνεια, τραυματισμό ή γήρανση, αλλά συχνά μπορεί να βελτιωθεί με στοχευμένη άσκηση.

Μπορώ με προπόνηση να βελτιώσω την απόδοσή μου στο τεστ Κάτσε-Σήκω;

Ναι. Η τακτική προπόνηση ενδυνάμωσης στο κάτω μέρος του σώματος, οι ασκήσεις κινητικότητας και οι εργασίες ισορροπίας μπορούν να αποκαταστήσουν και ακόμη και να βελτιώσουν την απόδοση του τεστ με την πάροδο του χρόνου.

Ποιος είναι ένας κανονικός χρόνος απόδοσης για το Πενταπλό τεστ Κάτσε-Σήκω;

Ένα αποτέλεσμα κάτω των 12 δευτερολέπτων συνήθως θεωρείται φυσιολογικό για υγιείς ενήλικες. Οι χρόνοι άνω των 15 δευτερολέπτων μπορεί να υποδηλώνουν πρώιμη λειτουργική έκπτωση.

Είναι το τεστ Κάτσε-Σήκω ασφαλές για ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας;

Μπορεί να είναι ασφαλές για πολλούς, αλλά όσοι έχουν προβλήματα στις αρθρώσεις ή προβλήματα ισορροπίας θα πρέπει να είναι προσεκτικοί. Μπορεί να είναι κατάλληλη μια τροποποιημένη έκδοση ή επίβλεψη από τρίτο.

Το τεστ προβλέπει πόσο θα ζήσω;

Όχι, το τεστ δεν είναι… κρυστάλλινη σφαίρα, αλλά μελέτες υποδεικνύουν ότι η κακή απόδοση σε αυτό συσχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας, ανεξάρτητα από την ηλικία ή το βάρος.

Σύνοψη

Το τεστ Κάτσε-Σήκω προσφέρει ένα απλό αλλά ισχυρό στιγμιότυπο του πόσο καλά γερνάει το σώμα σας. Αντικατοπτρίζει κάτι περισσότερο από την μυϊκή δύναμη: αξιολογεί την ισορροπία, τον συντονισμό και την κινητικότητα, τα οποία αποτελούν κρίσιμους δείκτες μακροπρόθεσμης υγείας και ανεξαρτησίας.

Είτε είστε στα 30 είτε στα 70 σας, η απόδοσή σας μπορεί να βελτιωθεί με συνεπή προπόνηση, καθιστώντας αυτό το τεστ όχι μόνο ενημερωτικό αλλά και λειτουργικό. Η παρακολούθηση αλλαγών με την πάροδο του χρόνου μπορεί να προσφέρει πρώιμες ενδείξεις για την λειτουργική υγεία σας και μια ώθηση για να παραμείνετε δραστήριοι και δυνατοί όσο μεγαλώνετε.

Πηγές:
bbc.co.uk
ncbi.nlm.nih.gov
healthline.com
mayoclinic.org
cdc.gov