Η ανησυχία για την κυριαρχία της Κίνας στην αγορά κρίσιμων ορυκτών εντείνεται διεθνώς, καθώς οι περιορισμοί στις εξαγωγές σπάνιων γαιών και μαγνητών που επέβαλε το Πεκίνο αρχίζουν να δημιουργούν ισχυρές αναταράξεις στις παγκόσμιες αλυσίδες παραγωγής.
Μεγάλοι κατασκευαστές αυτοκινήτων από τη Γερμανία προστέθηκαν στη μακρά λίστα επιχειρήσεων και κρατών που προειδοποιούν ότι οι εξαγωγικοί περιορισμοί της Κίνας μπορεί να προκαλέσουν καθυστερήσεις ή ακόμα και διακοπές παραγωγής σε κρίσιμους τομείς, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία, η αεροδιαστημική, οι ημιαγωγοί και η αμυντική βιομηχανία.
Η απόφαση του Πεκίνου, που ελήφθη τον Απρίλιο, να αναστείλει τις εξαγωγές σπάνιων γαιών, κραμάτων και σχετικών μαγνητών, ερμηνεύεται ως μέσο πίεσης στο πλαίσιο του εμπορικού πολέμου με τις ΗΠΑ, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ προσπαθεί να επαναδιαπραγματευτεί τη σχέση των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου.
Καθυστέρηση αδειών – Παραγωγές «παγώνουν»
Οι αποστολές μαγνητών από την Κίνα, απαραίτητων για την κατασκευή ηλεκτρικών κινητήρων, αισθητήρων, ρομπότ, drones και πυραυλικών συστημάτων, έχουν μπλοκαριστεί σε πολλά λιμάνια, ενώ οι εξαγωγικές άδειες καθυστερούν στο ρυθμιστικό φίλτρο του Πεκίνου.
«Αν η κατάσταση δεν αλλάξει άμεσα, οι καθυστερήσεις και οι διακοπές παραγωγής δεν μπορούν να αποκλειστούν», προειδοποίησε η Χίλντεγκαρντ Μίλερ, επικεφαλής του γερμανικού λόμπι αυτοκινητοβιομηχανιών.
Παρόμοιες ανησυχίες εξέφρασε και η ινδική Bajaj Auto, σημειώνοντας ότι ενδέχεται να πληγεί σοβαρά η παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων. Διπλωμάτες και στελέχη εταιρειών από Ινδία, Ιαπωνία και Ευρώπη πιέζουν το Πεκίνο για επίσπευση των εγκρίσεων. Ιαπωνική επιχειρηματική αντιπροσωπεία προγραμματίζει επίσκεψη στην Κίνα στις αρχές Ιουνίου, ενώ Ευρωπαίοι διπλωμάτες ζητούν «έκτακτες» συναντήσεις με αξιωματούχους του Υπουργείου Εμπορίου.
ΗΠΑ–Κίνα: εμπορική σύγκρουση με κόστος για όλους
Ο Ντόναλντ Τραμπ είχε επιβάλει δασμούς έως και 145% στις κινεζικές εισαγωγές, όμως στη συνέχεια αναγκάστηκε να υποχωρήσει εν μέρει λόγω των έντονων αντιδράσεων των αγορών. Το Πεκίνο, από την πλευρά του απάντησε με αντίμετρα, αξιοποιώντας τη δεσπόζουσα θέση του στις πρώτες ύλες ως όπλο πίεσης.
Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, δήλωσε πως ο Τραμπ και ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ αναμένεται να συνομιλήσουν εντός της εβδομάδας και ότι οι περιορισμοί στις εξαγωγές θα είναι κεντρικό θέμα στην ατζέντα.
Το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο χαλάρωσης των μέτρων για ευρωπαϊκές εταιρείες ημιαγωγών, ενώ επίσημα αναφέρει ότι σκοπεύει να ενισχύσει τη συνεργασία με ξένες κυβερνήσεις.
Ωστόσο, σύμφωνα με κρατικά μέσα, οι εξαγωγές μαγνητών μειώθηκαν στο μισό τον Απρίλιο, καθώς οι εξαγωγείς δυσκολεύονται με το αδιαφανές καθεστώς αδειοδότησης.
Κρίσιμοι τομείς χωρίς πρώτες ύλες
Σε επιστολή προς την κυβέρνηση των ΗΠΑ, ο σύνδεσμος Alliance for Automotive Innovation, που εκπροσωπεί εταιρείες όπως η General Motors, Toyota, Volkswagen και Hyundai, προειδοποίησε:
«Χωρίς αξιόπιστη πρόσβαση σε σπάνιες γαίες και μαγνήτες, οι προμηθευτές δεν θα μπορούν να κατασκευάσουν κρίσιμα εξαρτήματα, όπως κιβώτια ταχυτήτων, αισθητήρες, ηλεκτροκινητήρες, συστήματα διεύθυνσης, κάμερες και φώτα».
Ο Φρανκ Φάννον, πρώην υφυπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ και σύμβουλος του κλάδου ορυκτών, δήλωσε:
«Αυτό δεν πρέπει να εκπλήσσει κανέναν. Η κρίσιμη πρώτη ύλη είναι πρόβλημα παραγωγής για τις ΗΠΑ. Έπρεπε ήδη από χθες να κινητοποιηθούμε για να ενισχύσουμε την εγχώρια ικανότητα εξόρυξης και επεξεργασίας».
