Του Γιάννη Τσίρου
Η καλοκαιρινή περίοδος επισκέψεων των ανθρώπων στον Όλυμπο άρχισε με κακούς οιωνούς και πάλι: δύο ατυχήματα σε δύο συνεχόμενες μέρες, 6 και 7 Ιουνίου 2025, ανησυχούν όσους έχουν αποστολή και καθήκον τη διάσωση και θα έπρεπε να ανησυχούν και όσους ασχολούνται με τον τουρισμό της Πιερίας ή την ανάδειξη και την τουριστική ανάπτυξη του Ολύμπου.
Κι ενώ η συζήτηση αυτή εντείνεται το τελευταίο διάστημα, κυρίως γιατί εκκρεμούν οι εξαγγελίες Μητσοτάκη για τον Όλυμπο, αλλά και η επιβολή εισιτηρίου και η εξειδίκευση επί του πρακτέου του Προεδρικού Διατάγματος για τον Όλυμπο, τα στατιστικά στοιχεία για τα ατυχήματα ή και τα δυστυχήματα είναι αποκαλυπτικά. Ο αριθμός των επισκεπτών του βουνού, όλων των κατηγοριών και ενδιαφερόντων, έχει αυξηθεί γεωμετρικά και χάρις στην Κλιματική Κρίση που περιόρισε τον χειμώνα σε ελάχιστους μήνες κάθε χρόνο. Μεγάλη είναι και η αύξηση στον μέσο όρο της ηλικίας των επισκεπτών, ειδικά σε περίοδο καλοκαιρίας, δηλαδή για δραστηριότητες όχι τεχνικά απαιτητικές, όπως η πεζοπορία και η απλή ορειβασία (όχι πχ αναρρίχηση ή χειμερινό/ορεινό σκι). Τα αίτια των ελαφρών ή βαρύτερων ατυχημάτων ή και των δυστυχημάτων, συνήθως δύο: κακή εκτίμηση της πραγματικής κατάστασης (καιρικές συνθήκες, απόσταση, εφόδια, κτλ) και ακόμη χειρότερη (αυτο)εκτίμηση της φυσικής κατάστασης των θυμάτων. Επί του πεδίου… τα παραπάνω μεταφράζονται σε … ορειβάτες με …ελβιέλες και σχέδια να φτάσουν ως και κοντά στις κορυφές. Πολλοί το καταφέρνουν αναίμακτα. Το ποσοστό των άτυχων που καταλήγουν στο νοσοκομείο ή και χειρότερα, αυξάνεται.
Στις 6 και στις 7 Ιουνίου 2025, δύο Αμερικανοί, 63 και 76 ετών, τραυματίστηκαν σοβαρά, σε διαφορετικές τοποθεσίες, υπό διαφορετικές συνθήκες, με τα δύο περιστατικά να απέχουν χρονικά λιγότερο από 24 ώρες. Ο πρώτος παραμένει διασωληνωμένος με σοβαρές κρανιοεγκεφαλκές κακώσεις, ο δεύτερος με μικρότερα τραύματα. Στην πρώτη περίπτωση, ο τραυματίας έφτασε στο νοσοκομείο με την βοήθεια και ελικοπτέρου, στην δεύτερη χρειάστηκε μόνο ασθενοφόρο. Ο πρώτος τραυματίστηκε σε υψόμετρο 2.400μ., ο δεύτερος πολύ χαμηλότερα. Και στις δύο περιπτώσεις η εμπλοκή διασωστικής ομάδας πυροσβεστών ήταν πλήρης και ζωτικότατη, αφού -όπως στα περισσότερα περιστατικά στον Όλυμπο- οι διασώστες αυτοί πρέπει να μεταφέρουν το θύμα (ή τα θύματα) κυριολεκτικά «στα χέρια», όσο σύγχρονος πρέπει να είναι -και είναι- ο εξοπλισμός τους.
Η άμεση ανταπόκριση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας όταν απαιτείται διάσωση στο βουνό, γίνεται από τον Πυροσβεστικό Σταθμό Λιτοχώρου και ακολουθούν ο της Κατερίνης και οι γειτονικές ΕΜΑΚ (Λάρισας και Θεσσαλονίκης, συνήθως). Σημαντικότατη είναι η συμβολή ιδιωτών, προσωπικού των Καταφυγίων του Ολύμπου ή οργανωμένων εθελοντών. Πόσο όμως μπορούν όλοι αυτοί να ανταποκρίνονται με την ίδια επιτυχία αν τα περιστατικά αυξάνονται συνεχώς ή ακόμη κι όταν είναι τόσο συχνά; Αναρωτηθείτε το, κοιτώντας τις φωτογραφίες των δύο τελευταίων περιστατικών και σημειώστε τις ομοιότητες στα πρόσωπα. Για την Ιστορία, οι δύο τελευταίοι γλίστρησαν, έπεσαν και τραυματίστηκαν, κυρίως λόγω ακατάλληλου εξοπλισμού και κόπωσης. Τα δε έξοδα χρήσης σωστικών μέσων επιπέδου ελικοπτέρου διάσωσης κυμαίνονται γύρω στις 20.000 ευρώ ανά επιχείρηση.
Όσοι έχουν εμπειρία στον τομέα της διάσωσης, συμφωνούν: ενημέρωση των επισκεπτών και έλεγχος στο μέτρο του δυνατού, ως να υπάρξει άλλο, αποτελεσματικότερο καθεστώς και υποδομές στον Όλυμπο. Αν η έλλειψη προσωπικού είναι το μέγα πρόβλημα… η χρήση της σημερινής τεχνολογίας είναι και εξαιρετικά φτηνή και άμεσα αποτελεσματική: οι δίοδοι πρόσβασης στο βουνό των θεών δεν είναι πολλοί και ένα bluetooth hot spot δεν είναι διαστημική τεχνολογία (για να καταγράφει λίγα απαραίτητα στοιχεία και να παρέχει πλούσια ενημέρωση για όλα τα σχετικά σε ελάχιστον χρόνο).
Και είναι καιρός οι αρμόδιοι και υπεύθυνοι να αποδείξουν αυτές τους τις ιδιότητες. Η αύξηση των ατυχημάτων «χτίζει» ήδη μια δυσφήμηση, κόντρα στην έντονη διαφήμιση, χωρίς ενασχόληση με τα ποθητά αποτελέσματα (δηλαδή την αύξηση της επισκεψιμότητας). Μέρες πριν τα δύο συνεχόμενα ατυχήματα, ο βουλευτής Πιερίας της ΝΔ, Σπύρος Κουλκουδίνας, ζήτησε από τον υπουργό Κλιματικής Αλλαγής και Πολιτικής Προστασίας «νέο πλαίσιο τήρησης των κανόνων ασφαλείας από μεμονωμένους και ανεξάρτητους ορειβάτες». Όμως πόσοι ορειβάτες γνωρίζουν τους κανόνες αυτούς πριν τους καλέσουμε να τους τηρήσουν αυστηρότερα;;;
