Την προβληματική εταιρεία σιδηροδρόμων της Γερμανίας, που έχει τη χειρότερη φήμη στην Ευρώπη για τις καθυστερήσεις των δρομολογίων της και ήταν δεύτερη στην Ευρώπη το 2023 σε αριθμό νεκρών σε δυστυχήματα στο δίκτυο της, έχει επιλέξει η κυβέρνηση ως τον τεχνικό σύμβουλο που θα οδηγήσει τον «νέο» ΟΣΕ στην μετά τα Τέμπη εποχή.
Ο «νέος» ΟΣΕ δημιουργείται με την απορρόφηση της ΕΡΓΟΣΕ από τον ΟΣΕ, που ήδη συντελέσθηκε στα τέλη του περασμένου χρόνου και τη μετονομασία της εταιρείας σε «Σιδηρόδρομοι Ελλάδος Α.Ε.». Στη νέα εταιρεία θα «κολλήσουν» και οι αρμοδιότητες διαχείρισης του σιδηροδρομικού τροχαίου υλικού της ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε.
Ύστερα από μια διαδικασία απευθείας συνομιλιών με σιδηροδρομικές εταιρείες της Ευρώπης, η κυβέρνηση επέλεξε ως τεχνικό σύμβουλο την Deutsche Bahn, όπως αποκάλυψε χθες η «Καθημερινή». Η γερμανική εταιρεία σιδηροδρόμων, σύμφωνα με το δημοσίευμα που δεν έχει διαψευσθεί, θα αναλάβει τον ρόλο του τεχνικού συμβούλου του «νέου» ΟΣΕ επειδή φέρεται να υπέβαλε την πιο ολοκληρωμένη πρόταση.
Ο ρόλος του τεχνικού συμβούλου είναι εξαιρετικά σημαντικός, καθώς θα έχει τον πρώτο λόγο για όλα τα θέματα τεχνικής φύσεως, υποκαθιστώντας ουσιαστικά τη διοίκηση του οργανισμού. Τριάντα υψηλόβαθμα στελέχη της Deutsche Bahn θα μετακομίσουν στην Αθήνα, όπως αναφέρει το δημοσίευμα, αναλαμβάνοντας θέσεις-κλειδιά και έχοντας δικαίωμα συνυπογραφής με τα στελέχη της ελληνικής διοίκησης.
Η γερμανική εταιρεία θα αμείβεται αρκετά γενναιόδωρα για τις υπηρεσίες της, καθώς προβλέπονται από τη σύμβαση αμοιβές 5 εκατ. ευρώ ετησίως.
Ο μονόφθαλμος καθοδηγεί τον τυφλό
Η επιλογή της Deutsche Bahn ερμηνεύεται από τους γνώστες των σιδηροδρομικών θεμάτων περισσότερο σαν πολιτική πρωτοβουλία με άλλα κίνητρα (π.χ. ως μια κίνηση αβρότητας προς τη νέα γερμανική κυβέρνηση του Φρ. Μέρτς), παρά σαν μια αυστηρά τεχνοκρατική επιλογή, δεδομένου ότι η γερμανική εταιρεία είναι γνωστό ότι βρίσκεται αντιμέτωπη με σημαντικά προβλήματα που περιλαμβάνουν εκτεταμένες καθυστερήσεις, ακυρώσεις και ζητήματα υποδομών.
Αυτά τα προβλήματα επιδεινώνονται από οικονομικές δυσκολίες, έλλειψη ειδικευμένου προσωπικού και αυξανόμενη δυσαρέσκεια του επιβατικού κοινού. Η κατάσταση αυτή έχει προκαλέσει διεθνή προσοχή, θέτοντας σε αμφισβήτηση τη φήμη της Γερμανίας για την αποτελεσματικότητα και την ακρίβεια.
Ειδικότερα,
- Ένα μεγάλο ποσοστό των υπεραστικών τρένων της DB καθυστερούν ή ακυρώνονται, με λιγότερο από τα δύο τρίτα να φτάνουν στον προορισμό τους στην ώρα τους. Αυτό έχει οδηγήσει σε τεράστια προβλήματα για τους επιβάτες και τις επιχειρήσεις.
- Οι παλιές και υπερφορτωμένες υποδομές, συμπεριλαμβανομένων των γραμμών, των σημάτων και των γεφυρών, συμβάλλουν στα προβλήματα των δρομολογίων. Η γήρανση του δικτύου δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις σύγχρονες απαιτήσεις.
- Η DB αντιμετωπίζει σοβαρή οικονομική πίεση, με αυξανόμενο χρέος και μειούμενα κέρδη σε ορισμένες επιχειρηματικές μονάδες, γεγονός που περιορίζει τις επενδυτικές της δυνατότητες.
- Η έλλειψη ειδικευμένου προσωπικού, ιδιαίτερα μηχανοδηγών, επιδεινώνει τις λειτουργικές προκλήσεις και καθιστά δύσκολη την κάλυψη των αναγκών του δικτύου.
- Οι επιβάτες είναι όλο και πιο απογοητευμένοι από την αναξιοπιστία των υπηρεσιών και την αδυναμία της εφαρμογής της DB να παρέχει ακριβείς πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο.
Τα προβλήματα της DB έχουν προσελκύσει διεθνή προσοχή, ειδικά κατά τη διάρκεια μεγάλων εκδηλώσεων όπως το Euro 2024, πλήττοντας τη φήμη της Γερμανίας για την αποτελεσματικότητα και την ακρίβεια των σιδηροδρόμων της, ένα χαρακτηριστικό που παραδοσιακά τους διέκρινε.
Η DB έχει αναλάβει μια σημαντική ανακαίνιση των υποδομών της, συμπεριλαμβανομένης της αναβάθμισης 40 κύριων γραμμών και της αντικατάστασης παλαιών γραμμών και σημάτων. Αυτό είναι ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο που απαιτεί τεράστιους πόρους.
Παράλληλα, γίνονται επενδύσεις σε ψηφιακές τεχνολογίες για τον εκσυγχρονισμό των λειτουργιών και τη βελτίωση της αποδοτικότητας, με στόχο την καλύτερη διαχείριση του δικτύου και την παροχή ακριβέστερων πληροφοριών.
Η γερμανική κυβέρνηση παρέχει οικονομική υποστήριξη στην DB για την αντιμετώπιση των οικονομικών της προκλήσεων, αναγνωρίζοντας τον κεντρικό ρόλο των σιδηροδρόμων στην οικονομία της χώρας.
Εκατό θάνατοι σε σιδηροδρομικά ατυχήματα
Στο σιδηροδρομικό δίκτυο της Γερμανίας μπορεί να μη γίνονται δυστυχήματα όπως αυτό στα Τέμπη, με συγκρούσεις συρμών, όμως το 2023, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, η Γερμανία κατέγραψε τον υψηλότερο αριθμό σιδηροδρομικών ατυχημάτων μεταξύ των χωρών της ΕΕ, με 312 περιστατικά. Μαζί με την Πολωνία, αντιπροσώπευαν πάνω από το ένα τρίτο (35%) όλων των σημαντικών σιδηροδρομικών ατυχημάτων στην ΕΕ για το συγκεκριμένο έτος.
Όσον αφορά τις θανατηφόρες περιπτώσεις, η Γερμανία κατέγραψε 100 θανάτους σε ατυχήματα με κινούμενο τροχαίο υλικό (δηλαδή, άτομα που χτυπήθηκαν από τρένο ενώ βρίσκονταν σε σιδηροδρομικές εγκαταστάσεις χωρίς άδεια). Αυτό την κατατάσσει μεταξύ των πέντε χωρών της ΕΕ (Γερμανία, Πολωνία, Ρουμανία, Ιταλία και Γαλλία) που αντιπροσώπευαν περισσότερο από τα δύο τρίτα (69,7%) των θανάτων σε αυτή την κατηγορία ατυχημάτων.
Σχετικά με τους σοβαρά τραυματίες, η Γερμανία είχε επίσης τον υψηλότερο αριθμό, με 90 άτομα να τραυματίζονται σοβαρά σε ατυχήματα με κινούμενο τροχαίο υλικό.
Προβληματική οικονομική κατάσταση
Η Deutsche Bahn αντιμετωπίζει σημαντικά οικονομικά προβλήματα τα τελευταία χρόνια, έχοντας καταγράψει μεγάλες ζημιές και καθώς βαρύνεται με υπέρογκο δανεισμό.
Για το 2023, η Deutsche Bahn ανακοίνωσε ζημίες 2,4 δισ. ευρώ, σημαντικά αυξημένες από τα 227 εκατ. του 2022. Αυτό αποδόθηκε σε απεργίες, σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές και αυξανόμενα κόστη. Το 2024ανέφερε απώλειες περίπου 1,8 δισ. ευρώ. Για αυτή τη χρήση επιβαρύνθηκε με 197 εκατ. που πλήρωσε ως αποζημιώσεις για καθυστερήσεις δρομολογίων, έναντι 132 εκατ. το 2023.
Το συνολικό χρέος του ομίλου έφθασε τα 35,3 δισ. στις 31 Δεκεμβρίου 2024. Για αντιμετωπίσει τον υπερβολικό δανεισμό, η DB πουλάει στη δανέζικη DSV την DB Schenker, την εταιρεία logistics που αποτελεί κόσμημα για τον όμιλο, έναντι 14,3 δισ. ευρώ. Επίσης, εφαρμόζεται σχέδιο αναδιάρθρωσης με στόχο την επίτευξη κερδοφορίας 2 δισ. ως το 2027, το οποίο περιλαμβάνει περικοπές περίπου 30.000 θέσεων εργασίας σε πέντε χρόνια.
Το μεγάλο ερώτημα, που θα κληθεί να απαντήσει το επόμενο διάστημα η κυβέρνηση και, ειδικότερα, ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών, Κ. Κυρανάκης, ο οποίος χειρίσθηκε προσωπικά τις διαπραγματεύσεις, είναι με ποιο κριτήριο από όλους τους σιδηροδρομικούς οργανισμούς που προσέγγισαν την κυβέρνηση έχει επιλεγεί, τελικά, η προβληματική Deutsche Bahn ως ο σύμβουλος που θα σώσει τον ΟΣΕ.
