Χαρακτηριστική η περίπτωση των κερασιών. Τί να την κάνει ο παραγωγός την εκκαθάριση στα 3,50 ευρώ αντί για 2,00 με 2,50 ευρώ ιστορικά, όταν έχει μαζέψει μερικές εκατοντάδες κιλά αντί για κάποιους τόνους το στρέμμα. Πώς να αντισταθμίσει η απώλεια σε τονάζ στο 70 με 80% μία συγκυριακή αύξηση της τιμής κατά 30 ή 40%; Ανάλογη είναι η κατάσταση και στα πρώιμα επιτραπέζια ροδάκινα, όπου οι καλές τιμές στο 1,20 με 1,40 ευρώ για τον παραγωγό αφορούσαν προϊόν με… 85% – 95% μείωση παραγωγής. Δεν χρειάζεται καν να μπει στην κουβέντα η κατάσταση με τα συμπύρηνα ροδάκινα, των οποίων η συγκομιδή ξεκίνησε τις περασμένες μέρες. Μεγάλη είναι επίσης και η γεωγραφική εξάπλωση της ζημιάς. Δεν είχαν δηλαδή πρόβλημα μόνο τα πυρηνόκαρπα της Μακεδονίας, αλλά και αυτά της Θεσσαλίας και της Πελοποννήσου.
Το «μοντέλο 2021» δείχνει Αύγουστο
Οι παραγωγοί στα δενδρώδη δεδομένα χρειάζονται τις προκαταβολές, με τον παραγωγικό κόσμο να έχει ανάγκη τα χρήματα, Σποραδικά, οι αρμόδιοι αναφέρουν πως θα ακολουθηθούν παρόμοιες διαδικασίες με τους παγετούς του 2021. Τότε, μετά το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου πιστώθηκε το πρώτο κύμα προκαταβολών 36,5 εκατ. ευρώ για να ακολουθήσει μία δεύτερη πίστωση τον Σεπτέμβριο στα 9,3 εκατ. ευρώ.
Επιστροφή στο 2025. Στις 15 Απριλίου, στο πλαίσιο ευρείας σύσκεψης, παρουσία τόσο εκπροσώπων αγροτικών συλλόγων και συνεταιρισμών από Πέλλα, Ημαθία, Φλώρινα και Λάρισα, όσο και υπουργικού κλιμακίου με επικεφαλής τον υπουργό Κώστα Τσιάρα, είχε υπάρξει προφορική δέσμευση πως η εκτιμητική διαδικασία θα τραβήξει ως και τον Μάιο, ενώ αρχές Ιουλίου θα προχωρήσουν οι προκαταβολές από τον ΕΛΓΑ «με μοντέλο 2021», όπως ειπώθηκε. «Πριν 15 μέρες είχαμε ανάλογη σύσκεψη στη Βέροια, παρουσία τοπικών βουλευτών (Αποστόλης Βεσυρόπουλος, Λάζαρος Τσαβλαρίδης, Τάσος Μπαρτζώκας) και περιφερειακών παραγόντων (αντιπεριφερειάρχης Κώστας Καλαϊτζίδης, αντιπρόεδρος Επιμελητηρίου Ημαθίας) και μας είπαν ότι πρέπει να πάρουμε προκαταβολές και μας καταλαβαίνουν. Από λόγια χορτάσαμε. Ο κόσμος δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα ούτε να ετοιμαστεί για την επόμενη χρονιά δίχως τα χρήματα που του αναλογούν από τον ΕΛΓΑ», θα σημειώσει σε επικοινωνία με την Agrenda o πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Βέροιας, Τάσος Χαλκίδης.
«Τους είπαμε και θα τους το ξαναπούμε. Έχουμε τρία σημαντικά προβλήματα με τα πυρηνόκαρπα. Το ένα είναι οι εαρινοί παγετοί (και οι δύο), το δεύτερο οι περσινές βροχοπτώσεις του Αυγούστου, για την ζημιά εκ των οποίων κανείς δεν έχει πει τίποτα (50-80% σε αρκετά κτήματα) και το τρίτο τα παραμορφωμένα (όπου κανείς δεν φαίνεται να μπορεί να μας πει τί συμβαίνει, ούτε καν τα πανεπιστήμια)», θα συμπληρώσει ο έμπειρος συνομιλητής μας.
Το χρονοδιάγραμμα πληρωμών βάσει 2021
Σε περίπτωση που τελικά ακολουθηθεί το «μοντέλο 2021», οι πληγέντες παραγωγοί έχουν λαμβάνειν μια προκαταβολή στα μέσα Αυγούστου, μία εμβόλιμη πληρωμή ως δεύτερη προκαταβολή μέσα στο Φθινόπωρο και μία τελική εξόφληση στο 100% του πορίσματος λίγους μήνες μετά, ίσως και μετά το πέρας του 2025. Όπως και να χει, το καλό είναι πως έχει υπάρξει ειδική μέριμνα και για ζημιές στο προανθικό στάδιο (πχ στα κεράσια Πέλλας, για όλες τις ποικιλίες), αφού ο παλαιός Κανονισμός του ΕΛΓΑ δεν επιτρέπει κατά κανόνα την καταβολή αποζημιώσεων για τις οψιμότερες ποικιλίες, οι οποίες ωστόσο παρουσιάζουν ξεκάθαρα απώλειες δυναμικού της τάξης του 40% με 60%.
Υπόλοιπα φυτικής παραγωγής Ντάνιελ και 2024 στα 10 εκατ. πληρώνει ο ΕΛΓΑ
Φειδωλός φαίνεται πως θα είναι ο Ιούλιος όσον αφορά τις καθόλα δικές του πιστώσεις ο Οργανισμός Γεωργικών Ασφαλίσεων. Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες, ο ΕΛΓΑ σκοπεύει να πλύνει τα πιάτα με τα τελευταία πορίσματα του 2024 στα τέλη του μήνα, ενώ παράλληλα θα προχωρήσει και σε μία συμπληρωματική πίστωση για την φυτική παραγωγή που αφορά στις ζημιές από τον Ντάνιελ (Σεπτέμβριος 2023). Μαζί τα δύο ποσά δεν αναμένεται να ξεπερνούν ως κονδύλι τα 10 εκατ. ευρώ.
Από κει και πέρα, οι αρμόδιοι στον ΕΛΓΑ περιμένουν να δημοσιευτούν οι δύο ΚΥΑ για το Φυτικό Κεφάλαιο Ντάνιελ (30 εκατ. ευρώ) και τα Φερτά Υλικά (άγνωστο κονδύλι), ώστε να τρέξουν οι διαδικασίες, ακόμη και εντός του μήνα. Και στις δύο περιπτώσεις, η λίστα δικαιούχων είναι έτοιμη και το μόνο που μένει είναι η δημοσίευση του θεσμικού πλαισίου, ώστε να αποκλειστούν ή προστεθούν κάποιοι δικαιούχοι ακόμα (όλες οι αιτήσεις έχουν ολοκληρωθεί), κάτι που αποτελεί δουλειά λίγων ημερών.
