Πριν στεγνώσει το μελάνι στο σχέδιο πολυετούς προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που παρουσίασε σήμερα η Κομισιόν, ξέσπασε… πόλεμος για τον πρωτοφανή ευρωπαϊκό φόρο που θα κάνει απλησίαστα τα καπνικά προϊόντα και επινοήθηκε από τις Βρυξέλλες για να χρηματοδοτηθεί ένας προϋπολογισμός πρωτοφανούς ύψους, 2 δισ. ευρώ.
Ο φόρος που έχει σχεδιάσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν θα μετατρέψει μόνο σε πολυτέλεια για λίγους το κάπνισμα, αλλά για ορισμένες, χώρες, όπως η Ελλάδα, με μεγάλη παραγωγή καπνού και προϊόντων, εκφράζονται φόβοι ότι θα προκαλέσει σοβαρές οικονομικές απώλειες.
Όπως μετέδωσε το Euractiv, κατά την πρώτη παρουσίαση, σήμερα, του πολυετούς σχεδίου στο Κολέγιο των Επιτρόπων, έξι επίτροποι εξέφρασαν αμέσως την αντίθεσή τους συνολικά στην επιβολή νέων φόρων για τη χρηματοδότηση του προϋπολογισμού.
Στους επιτρόπους που ξεσηκώθηκαν, όπως αναφέρει το Euractiv, περιλαμβάνεται και ο Έλληνας επίτροπος, Απόστολος Τζιτζικώστας. Επίσης, ο Ιταλός αντιπρόεδρος της Κομισιόν για τη Συνοχή και τις Μεταρρυθμίσεις, Ραφαέλε Φίτο, η Ρουμάνα επίτροπος, Ροζάνα Μιντσάτου, ο Τσέχος Γιόζεφ Σικέλα,, ο Κύπριος Κώστας Κάδης η επίτροπος από την Πορτογαλία, Μαρία Λουίς Αλμπουκέρκ.
Όλοι τους εξέφρασαν επιφυλάξεις για τους νέους φόρους που περιλαμβάνονται στο σχέδιο. Εκτός από τον ευρω-φόρο στα καπνικά προϊόντα, το σχέδιο περιλαμβάνει ευρω-φόρο στις μεγάλες επιχειρήσεις, στα ηλεκτρονικά απόβλητα και στις εκπομπές άνθρακα.
Το σχέδιο για τα καπνικά
Παρότι οι συζητήσεις για το νέο πολυετές σχέδιο διεξήχθησαν με μυστικότητα το προηγούμενο διάστημα, μία από τις επιλεκτικές «διαρροές» που έγιναν από την Κομισιόν στα ΜΜΕ αφορά τον φόρο στα καπνικά προϊόντα, προφανώς επειδή οι Βρυξέλλες ήθελαν να «μετρήσουν» τις αντιδράσεις.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επεξεργάσθηκε ένα σχέδιο για την επιβολή νέων, σημαντικά αυξημένων φόρων στα καπνικά προϊόντα σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα βασικά σημεία της προτεινόμενης φορολογίας είναι:
Αύξηση Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) στα τσιγάρα, τον στριφτό καπνό, τα πούρα/πουράκια, τα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού και τα υγρά αναπλήρωσης για ηλεκτρονικά τσιγάρα.
Για τα τσιγάρα: Προβλέπονται αυξήσεις έως και 139% κατά μέσο όρο σε επίπεδο ΕΕ, με ορισμένα κράτη μέλη, όπως η Ελλάδα, να αναμένεται να δουν αυξήσεις που φτάνουν το 145% ή και περισσότερο, οδηγώντας σε αύξηση της τιμής ανά πακέτο έως και κατά 2 ευρώ.
Στον καπνό για στριφτά αναμένονται αυξήσεις έως και 258%.
Στα πούρα και πουράκια, σε ορισμένα κράτη-μέλη, οι αυξήσεις μπορεί να ξεπεράσουν το 300%, φτάνοντας ακόμη και το 1.090% από 12 ευρώ/1.000 μονάδες ή κιλό σε 143 ευρώ/1.000 μονάδες ή κιλό.
Για τα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού και τα υγρά για ηλεκτρονικές συσκευές προβλέπεται ότι θα σημαντικοί φόροι, με στόχο να ευθυγραμμιστούν φορολογικά με τα παραδοσιακά καπνικά προϊόντα.
Η Επιτροπή προτείνει ορισμένο ποσοστό από τις αυξημένες εισπράξεις των ειδικών φόρων κατανάλωσης στον καπνό να αποτελέσει “ίδιο πόρο” (Tobacco Excise Duty Own Resource – TEDOR) για τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Αυτό σημαίνει ότι ένα μέρος των εσόδων από τη φορολόγηση του καπνού δεν θα παραμένει αποκλειστικά στα κρατικά ταμεία των χωρών, αλλά θα πηγαίνει απευθείας στον κοινοτικό προϋπολογισμό.
Εκτιμάται ότι αυτός ο φόρος θα μπορούσε να αποφέρει στην ΕΕ περίπου 11,2 δισ. ευρώ ετησίως.
Έντονες αντιδράσεις
Η πρόταση αυτή έχει προκαλέσει ήδη αντιδράσεις και αναμένεται να αποτελέσει αντικείμενο έντονων διαπραγματεύσεων μεταξύ των κρατών μελών. Ορισμένα κράτη μέλη εκφράζουν ανησυχίες σχετικά με την κυριαρχία τους στην φορολογική πολιτική, καθώς η πρόταση προβλέπει έναν ενιαίο φόρο σε επίπεδο ΕΕ.
Επίσης, υπάρχουν φόβοι ότι οι εκρηκτικές αυξήσεις στους φόρους θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε έξαρση του λαθρεμπορίου καπνικών προϊόντων, όπως έχει παρατηρηθεί σε χώρες που εφάρμοσαν απότομες αυξήσεις στο παρελθόν (π.χ. Ολλανδία).
Τα ποσά που θα συγκεντρωθούν από τον νέο φόρο θα λείψουν από τα κρατικά ταμεία των χωρών που μέχρι τώρα εισέπρατταν το σύνολο των εσόδων από τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης των καπνικών προϊόντων.
Σημειώνεται ότι η τελική έγκριση του σχεδίου απαιτεί ομοφωνία και των 27 κρατών μελών, γεγονός που καθιστά τις διαπραγματεύσεις ιδιαίτερα περίπλοκες.
