Ένα τεράστιο σχέδιο μεταφοράς στοιχείων ενεργητικού από δεκάδες μικρές επιχειρήσεις ύδρευσης των τοπικών κοινωνιών στις δύο εισηγμένες στο χρηματιστήριο, μεγάλες εταιρείες ύδρευσης Αθήνας και Θεσσαλονίκης θέτει σε εφαρμογή η κυβέρνηση με κατεπείγουσες διαδικασίες, επικαλούμενη την επιτακτική ανάγκη να αντιμετωπισθεί δραστικά το πρόβλημα της λειψυδρίας, μέσα και από την πιο ορθολογική διαχείριση των υδάτινων πόρων.
Η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια διαφαινόμενη κρίση λειψυδρίας, η οποία απαιτεί άμεση και ολιστική αντιμετώπιση: αυτό ήταν το βασικό συμπέρασμα σημερινής σύσκεψης υπό τον πρωθυπουργό, όπου επιβεβαιώθηκε επίσης ότι το νερό παραμένει και θα παραμείνει δημόσιο αγαθό, όπως προβλέπεται στο Σύνταγμα και τη νομολογία του ΣτΕ. Η κυβέρνηση δηλώνει αμετακίνητη σε αυτή τη θέση.
Αν και το νερό παραμένει δημόσιο αγαθό, η διαχείρισή του είναι μια εντελώς διαφορετική υπόθεση, στην οποία εμμέσως θα εμπλακούν ιδιωτικά συμφέροντα, δηλαδή οι επενδυτές που έχουν ή θα λάβουν θέσεις στις μετοχές της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ.
Οι δύο εισηγμένες εταιρείες θα γίνουν κεντρικοί άξονες στη διαχείριση του νερού σε όλη τη χώρα, μέσα από συγχωνεύσεις που θα ενισχύσουν σημαντικά την αξία τους, χωρίς να υπολογίζονται τα οφέλη που θα έχουν πολύ σύντομα, όταν η ΡΑΑΕΥ λάβει τις αποφάσεις της για τις αυξήσεις στα τιμολόγια του νερού.
Αυτό έγινε αμέσως αντιληπτό από τους επενδυτές στο χρηματιστήριο και σήμερα οι μετοχές των δύο εταιρειών ύδρευσης, που κατά κανόνα παρουσιάζουν «βαρετές» διακυμάνσεις, εκτοξεύθηκαν στα ύψη, σημειώνοντας άνοδο της τάξεως του 13%, καθώς οι επενδυτές εκτιμούν ότι θα είναι οι κατ’ εξοχήν κερδισμένες από το κυβερνητικό σχέδιο.
Επισημαίνεται ότι στην ΕΥΔΑΠ δεύτερος βασικός μέτοχος μετά το Δημόσιο είναι ο μεγαλοεπενδυτής Τζον Πόλσον (μεγαλομέτοχος και της Τρ. Πειραιώς) ο οποίος κατέχει περίπου 10%.
Στην ΕΥΑΘ σημαντικά ποσοστά κατέχουν γαλλικά fund και το γκρουπ Veolia, που κατέχει παγκοσμίως ηγετική θέση στον τομέα ύδρευσης.
Μεταφορά πλούτου…
Η κυβέρνηση δεν έχει ανακοινώσει επίσημα τις αποφάσεις της για τις συγχωνεύσεις εταιρειών ύδρευσης, που αναμένεται να προκαλέσουν αρκετές τοπικές αντιδράσεις. Ομως μετά τη σημερινή σύσκεψη ανακοινώθηκε ότι στόχος είναι η δημιουργία “βιώσιμων εταιριών με αποδεκτό κόστος για όλες τις χρήσεις”.
Επιπλέον, τονίσθηκε ότι «υπάρχει κατακερματισμός στη διαχείριση των υδάτων, με έλλειψη συντονισμού και κεντρικού ελέγχου και εποπτείας, καθώς δραστηριοποιούνται 739 πάροχοι»,
Πριν ακόμη συγκληθεί η σύσκεψη, το κυβερνητικό σχέδιο είχε διαρρεύσει στο Bloomberg, που αποκάλυψε ότι πάνω από 700 εταιρείες ύδρευσης, οι περισσότερες εκ των οποίων ελέγχονται από δήμους, θα συγχωνευθούν σε τρεις. Οι υπάρχουσες εταιρείες που καλύπτουν την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη – η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ – θα επεκτείνουν την κάλυψή τους, ενώ μια τρίτη εταιρεία θα αναλάβει την ευθύνη για την υπόλοιπη χώρα.
Όπως εκτιμούν αναλυτές, αυτό το σχέδιο θα δώσει μια πολύτιμη «προίκα» περιουσιακών στοιχείων στην ΕΥΔΑΠ και την ΕΥΑΘ, οι οποίες προορίζονται να αποτελέσουν τον κορμό της διαχείρισης του νερού στις περισσότερες περιοχές της χώρας. Το πιθανότερο είναι ότι η τρίτη εταιρεία που θα συσταθεί και θα παραμείνει στον αποκλειστικό έλεγχο του Δημοσίου, θα συγκεντρώσει υπό την ομπρέλα της όσες τοπικές εταιρείες ύδρευσης παρουσιάζουν μικρότερο οικονομικό ενδιαφέρον.
Αναγκαστική πώληση
Οι διαδικασίες για τις συγχωνεύσεις παραμένουν ακαθόριστες και δεν υπάρχει προηγούμενο αντίστοιχου εγχειρήματος, όμως εκτιμάται ότι τα περιουσιακά στοιχεία των τοπικών εταιρειών ύδρευσης θα καταλήξουν πιθανότατα υποτιμημένα στις δύο μεγάλες εταιρείες, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για εύκολες υπεραξίες.
Τούτο διότι δεν θα πρόκειται για συνήθεις εμπορικές συναλλαγές συγχωνεύσεων μεταξύ εταιρειών που θα έχουν τη δυνατότητα ισορροπημένης διαπραγμάτευσης, αλλά για συναλλαγές υπό την πίεση μιας κεντρικής πολιτικής απόφασης, που γίνεται μάλιστα άκρως επιτακτική με την επίκληση των απειλών από τη λειψυδρία για τη χώρα.
Άλλωστε, όπως τονίζουν αναλυτές, σε κάθε περίπτωση τα assets που έχουν στην κατοχή τους οι μικρές εταιρείες ύδρευσης, οι οποίες μπορεί να αντιμετωπίζουν και σοβαρά οικονομικά προβλήματα, θα έχουν τελείως διαφορετική απόδοση, όταν περάσουν στον έλεγχο μεγάλων εισηγμένων εταιρειών, που έχουν πρόσβαση σε δανειακά κεφάλαια από τις τράπεζες και τις αγορές, αλλά και πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες αποτελεσματικής διαχείρισης.
…Και ο λογαριασμός στους καταναλωτές
Όλα αυτά τα επενδυτικά και διαχειριστικά σχήματα καταλήγουν βεβαίως στον τελικό καταναλωτή, που θα κληθεί να πληρώσει για την ορθολογική διαχείριση των υδάτινων πόρων. Η μετάβαση στο νέο διαχειριστικό σχήμα συμπίπτει με την αναμενόμενη μετάβαση και στο νέο σύστημα τιμολόγησης του νερού, όπου κεντρικό ρόλο έχει η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ).
Η ΡΑΑΕΥ λαμβάνει τα αιτήματα για αυξήσεις από την ΕΥΔΑΠ, την ΕΥΑΘ και τις μικρότερες εταιρείες και ορίζει τις επιτρεπόμενες αυξήσεις. Το κλειδί εδώ είναι ότι στον προσδιορισμό των τιμολογίων λαμβάνονται υπόψη και οι επενδύσεις, κάτι που σημαίνει ότι τα μεγαλύτερα σχήματα που θα δημιουργηθούν από τις συγχωνεύσεις ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ και τοπικών εταιρειών ύδρευσης θα μπορέσουν να παρουσιάσουν στη ρυθμιστική αρχή εκτεταμένα επενδυτικά προγράμματα και να προσαρμοσθούν αντίστοιχα τα τιμολόγια.
Όπως αναφέρουν αναλυτές, με βάση όλα αυτά τα νέα δεδομένα μόλις τώρα αρχίζουν οι πραγματικές… μπίζνες στον τομέα του νερού και της διαχείρισής του και δημιουργείται μια αγορά με εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά από αυτά που έχουμε γνωρίσει ως τώρα. Παράλληλα, φαίνεται πως έρχεται και το τέλος του «φθηνού νερού», το οποίο έχουν συνηθίσει οι Έλληνες καταναλωτές…
