Παρά τον εορτασμό της εθνικής επετείου την Παρασκευή, η Ελβετία ξύπνησε με ένα εμπορικό σοκ: η κυβέρνηση Τραμπ ανακοίνωσε αιφνιδιαστικά την επιβολή δασμών 39% σε ελβετικά προϊόντα, βάζοντας «φωτιά» στις διμερείς σχέσεις και προκαλώντας έντονη ανησυχία στον εξαγωγικό τομέα της χώρας.
Παρά τις ενδείξεις από τον ελβετικό Τύπο ότι η Βέρνη πλησίαζε σε μια εμπορική συμφωνία αντίστοιχη με εκείνες που εξασφάλισαν η Ε.Ε., η Ιαπωνία και το Ηνωμένο Βασίλειο (με δασμούς 10-15%), οι ΗΠΑ επέλεξαν μια από τις πιο σκληρές γραμμές. Η επιβολή του νέου τιμολογίου αναμένεται από τις 7 Αυγούστου, εκτός απροόπτου.
Η εξέλιξη είναι κρίσιμη: οι ΗΠΑ απορροφούν περίπου το 16% των συνολικών ελβετικών εξαγωγών. Τον Απρίλιο, η χώρα είχε γλιτώσει δασμούς 31%, περιοριζόμενη σε προσωρινό καθεστώς 10%. Πλέον, η ανατροπή είναι πλήρης.
Αντιδράσεις με έντονη δυσαρέσκεια
Η ελβετική ομοσπονδιακή κυβέρνηση εξέφρασε «βαθιά λύπη» για την απόφαση, τονίζοντας ότι οι διαπραγματεύσεις προχωρούσαν εποικοδομητικά. Παράλληλα, διατηρεί επαφές με την Ουάσινγκτον και ελπίζει σε «διαπραγματευτική λύση».
Ο Σύνδεσμος Ελβετικών Βιομηχανιών (Swissmem) προειδοποίησε για «καταστροφικές συνέπειες» σε τεχνολογία, βιομηχανία και εξαγωγές. «Η απόφαση δεν βασίζεται σε καμία λογική. Διακυβεύονται δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας», δήλωσε ο διευθυντής του οργανισμού, Στέφαν Μπρουμπάχερ.
Ο Beat Wittmann της Porta Advisors έκανε λόγο για πλήγμα στη σταθερότητα της οικονομίας και αύξηση του ρίσκου για τα χρηματοοικονομικά assets της χώρας. Όπως σημείωσε, «η εποχή των ειδικών εξαιρέσεων για μικρές χώρες έχει τελειώσει».
Το φαρμακευτικό “παραθυράκι” και η προσπάθεια διάσωσης
Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με το Ελβετικό Υπουργείο Οικονομικών, ο δασμός δεν θα αφορά τον φαρμακευτικό τομέα – τουλάχιστον προς το παρόν. Ο κλάδος αυτός αποτελεί κρίσιμο πυλώνα της ελβετικής οικονομίας, ενώ βρίσκεται ήδη στο στόχαστρο της κυβέρνησης Τραμπ λόγω του παράλληλου «τελεσιγράφου» προς τις φαρμακευτικές για μείωση τιμών.
Στην αγορά, η είδηση επηρέασε έμμεσα τις μετοχές ελβετικών κολοσσών: η μετοχή της Watches of Switzerland υποχώρησε σχεδόν 9% στο Λονδίνο, ενώ το ελβετικό φράγκο σημείωσε πτώση 0,4% έναντι του δολαρίου.
Αβεβαιότητα αλλά και ελπίδα διαπραγμάτευσης
Αναλυτές της Capital Economics εκτιμούν ότι οι δασμοί θα μπορούσαν να «κόψουν» έως και 0,6% του ελβετικού ΑΕΠ, χωρίς να υπολογίζεται η φαρμακοβιομηχανία. Ωστόσο, τονίζουν ότι υπάρχει περιθώριο διαπραγμάτευσης μέχρι την 7η Αυγούστου.
Ο Ραχούλ Σάγκαλ, διευθύνων σύμβουλος του Ελβετο-Αμερικανικού Επιμελητηρίου, εμφανίστηκε συγκρατημένα αισιόδοξος: «Υπάρχει ακόμη χρόνος. Το προεδρικό διάταγμα αφήνει ανοιχτό ένα “παράθυρο” εξαίρεσης για χώρες σε διαπραγμάτευση».
Η Ελβετία φέρεται να είχε προτείνει πακέτο επενδύσεων 150 δισ. δολαρίων στις ΗΠΑ, ανάλογο (αναλογικά) με εκείνα της Ε.Ε. και άλλων μεγάλων εμπορικών εταίρων. Σύμφωνα με τον Σάγκαλ, η χώρα είναι ήδη ο 6ος μεγαλύτερος επενδυτής στις ΗΠΑ.
Ωστόσο, όπως σημείωσε χαρακτηριστικά: «Ακόμη κι αν κάθε Ελβετός έπινε καθημερινά ένα μπουκάλι bourbon, έτρωγε έμία μπριζόλα και αγόραζε μια Harley-Davidson, δεν θα μπορούσαμε να ισοσκελίσουμε το εμπορικό ισοζύγιο αγαθών με τις ΗΠΑ».
