Η κυβέρνηση πανηγυρίζει για την επιτυχία των κατ’ όνομα στεγαστικών προγραμμάτων της, ενώ παρέμειναν αδιάθετα κονδύλια 200 εκατ. ευρώ του
Πριν από λίγες μέρες το Documento έλαβε μια καταγγελία από τον Πανελλήνιο Σύλλογο Υπαλλήλων ΟΑΕΔ, τ. ΟΕΕ, τ. ΟΕΚ (ΠΑΝΣΥΠΟ) με αποκαλυπτικές παρατηρήσεις για τα προβληματικά στατιστικά του προγράμματος «Σπίτι μου Ι».
Στις ανακοινώσεις που εκδίδει το υπουργείο Εργασίας κάθε Παρασκευή και δημοσιεύονται παντού με τίτλους του τύπου «ο χάρτης των πληρωμών της επόμενης εβδομάδας», διευκολύνοντας την κυβέρνηση Μητσοτάκη να δίνει μια εικόνα κοινωνικού κράτους που φροντίζει τους αδύναμους, περιλαμβάνονται το τελευταίο τρίμηνο μερικά άκρως προβληματικά νούμερα σχετικά με τη διάθεση των κονδυλίων της ΔΥΠΑ για το πρόγραμμα «Σπίτι μου Ι», ανέφερε στην καταγγελία του ο ΠΑΝΣΥΠΟ.
Ειδικότερα, όπως διευκρίνισε ο σύλλογος, επί 13 συνεχόμενες εβδομάδες τα δελτία Τύπου του υπουργείου ανακοίνωναν την εκταμίευση δανείων συνολικού ποσού 250.000 ευρώ σε τρεις δικαιούχους. Εστω κι αν δεχτούμε ότι τα νούμερα αυτά έχουν στοιχείο αλήθειας και από σύμπτωση εκταμιεύτηκε στον ίδιο αριθμό δανειοληπτών το ίδιο ακριβώς συνολικό ποσό για δύο τρεις εβδομάδες, υπάρχει περίπτωση να εκταμιεύεται το ίδιο ακριβώς ποσό στον ίδιο ακριβώς αριθμό δικαιούχων επί 13 συνεχόμενες εβδομάδες, όπως επιβεβαίωσε το Documento βλέποντας ένα προς ένα τα δελτία Τύπου του υπουργείου Εργασίας από τις 17 Απριλίου μέχρι τις 11 Ιουλίου 2025; Αδύνατον. Αρα κάποιο λάκκο έχει η φάβα και τα νούμερα που δημοσιεύονται στα δελτία Τύπου του υπουργείου Εργασίας για το «Σπίτι μου Ι» μάλλον δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα.
Να ανακοινώσουν τα ποσά που έδωσαν
«Οι αιτήσεις του προγράμματος ξεκίνησαν τον Απρίλιο 2023 και έληξαν τον Σεπτέμβριο 2023, συνεπώς μετά από δύο χρόνια το πρόγραμμα έχει πλέον ολοκληρωθεί με εξαίρεση λίγες περιπτώσεις που εκκρεμούν για καθαρά τυπικούς λόγους» εξηγεί ο ΠΑΝΣΥΠΟ, ζητώντας να δοθούν επιτέλους στη δημοσιότητα τα απολογιστικά στοιχεία του προγράμματος «Σπίτι μου Ι», δηλαδή να ανακοινωθεί πόσα δάνεια εντέλει χορηγήθηκαν, ποιο είναι το συνολικό ποσό που εκταμιεύτηκε και πόσα κονδύλια έμειναν αδιάθετα.
Κατά τις εκτιμήσεις του ΠΑΝΣΥΠΟ, από το πρόγραμμα «Σπίτι μου Ι» αδιάθετο έμεινε το 20% των κονδυλίων, δηλαδή ποσό 200 εκατ. ευρώ, κατά τις εκτιμήσεις τραπεζικών πηγών ίσως και το 25%, δηλαδή ποσό ως 250 εκατ. ευρώ. Παρότι κοντεύουν όμως δύο χρόνια από τότε που το πρόγραμμα έκλεισε, το υπουργείο δεν δίνει στη δημοσιότητα τα απολογιστικά στοιχεία του για να μη φανεί ότι χιλιάδες δικαιούχοι έμειναν με τις εγκρίσεις στο χέρι επειδή δεν βρήκαν σπίτια σε λελογισμένες τιμές, αφού οι ίδιοι οι περιορισμοί που περιλάμβανε το πρόγραμμα (ιδίως σε ό,τι αφορά την παλαιότητα των επιλέξιμων σπιτιών κ.ά.) οδήγησαν σε υπέρογκες αυξήσεις ορισμένες κατηγορίες ακινήτων.
Η καταγγελία του ΠΑΝΣΥΠΟ δημοσιεύτηκε στις 17 Ιουλίου. Την επόμενη μέρα, 18 Ιουλίου, η βουλεύτρια του ΠΑΣΟΚ Κατερίνα Καζάνη την κατέθεσε ως αναφορά στο υπουργείο Εργασίας και στην υπουργό Νίκη Κεραμέως, ζητώντας να δοθούν επιτέλους στη δημοσιότητα τα απολογιστικά στοιχεία του προγράμματος «Σπίτι μου Ι». Το υπουργείο έχει στη διάθεσή του 40 για μέρες να απαντήσει, αλλά είναι αμφίβολο αν θα το κάνει. Μετά την αναφορά της βουλεύτριας του ΠΑΣΟΚ, οι συντάκτες των δελτίων Τύπου του υπουργείου Εργασίας άρχισαν να αναθεωρούν πάντως τα στοιχεία τους για να μην «καρφώνονται». Στην ανακοίνωση που εκδόθηκε στις 19 Ιουλίου τα νούμερα είχαν αλλάξει και αναφερόταν ότι η ΔΥΠΑ θα πληρώσει δάνεια συνολικού ύψους 320.000 ευρώ σε τέσσερις δικαιούχους.
Η ίδια δυστοκία σε ό,τι αφορά τις εκταμιεύσεις δανείων παρατηρείται πάντως και στο πρόγραμμα «Σπίτι μου ΙΙ», ύψους 2 δισ. ευρώ, δηλαδή προϋπολογισμού διπλάσιου από το πρώτο, που κατά το ήμισυ χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Μάλιστα, για τους ίδιους λόγους, αφού παραμένει ο περιορισμός της επιδότησης στεγαστικού δανείου αποκλειστικά για τα σπίτια που έχουν κατασκευαστεί με άδειες έως το 2005 και όχι μεταγενέστερα. Η επιδότηση της ζήτησης στις παλαιότερες κατοικίες, που ως επί το πλείστον χρειάζονται ανακαίνιση, δηλαδή αυξάνει τις τιμές τους. Κι έτσι το πράγμα «κολλάει».
Χαρακτηριστικά, το πρόγραμμα «Σπίτι μου ΙΙ» άνοιξε στις 15 Ιανουαρίου 2025 και έως τα τέλη Μαρτίου, μέσα σε δυόμισι μήνες δηλαδή, είχαν κατατεθεί περισσότερες από 85.000 αιτήσεις. Ωστόσο έως τα τέλη Ιουνίου, μέσα σε πεντέμισι μήνες, σύμφωνα με στοιχεία από τραπεζικές πηγές, είχαν εκταμιευτεί στεγαστικά δάνεια ύψους μόλις 165 εκατ. ευρώ για 1.600 δικαιούχους.
Μια ιστορία διά χειλέων Παπαθανάση
Ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας Νίκος Παπαθανάσης την περασμένη εβδομάδα μάς είπε βέβαια μια άλλη ιστορία: ότι υπάρχουν άλλες 8.300 αιτήσεις ύψους 1 δισ. ευρώ που έχουν πάρει υπαγωγή, δηλαδή έχουν «κλειδώσει σπίτι», άρα το πρόγραμμα βρίσκεται ήδη στο 53% της υλοποίησής του, επομένως είναι πετυχημένο. Αυτό όμως δεν ισχύει καθώς, όπως εξήγησαν πηγές του ΠΑΝΣΥΠΟ στο Documento, το πρόβλημα για την πλειονότητα των δικαιούχων προκύπτει κατά τη μετάβαση από την υπαγωγή στην εκταμίευση: «Καθώς τα σπίτια που συμμετέχουν στο πρόγραμμα είναι παλιά και χρειάζονται ανακαίνιση ενώ οι τιμές είναι υπερβολικά ψηλά, οι μηχανικοί των τραπεζών δίνουν χαμηλότερες αποτιμήσεις από την τιμή που κλείνει η συμφωνία πωλητή – αγοραστή και η τράπεζα δεν μπορεί να εγκρίνει το ύψος του ζητούμενου δανείου. Ετσι, η εκταμίευση κολλάει».
Γι’ αυτό τον λόγο άλλωστε οι διαδικασίες για το «Σπίτι μου ΙΙ» πάνε καλύτερα στην περιφέρεια – ιδίως στις περιοχές ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Θεσσαλίας και δυτικής Ελλάδας που έχουν σχετικά χαμηλότερες τιμές στα ακίνητα. Οχι στην Αττική και την Αθήνα, όπου οι τιμές των ακινήτων έχουν ξεφύγει υπερβολικά.
