Τα οικογενειακά εισοδήματα στην Ελλάδα αυξάνονται αργά αλλά σταθερά τα τελευταία χρόνια, ακολουθώντας την ανάκαμψη της οικονομίας και την επάνοδο στην κανονικότητα. Ομως, έξι χρόνια ανόδου δεν ήταν αρκετά για να καλυφθούν οι απώλειες της περιόδου βαθιάς οικονομικής και δημοσιονομικής κρίσης:
- Το μέσο διαθέσιμο εισόδημα παραμένει κάτω από τα επίπεδα του 2010!
Το κακό είναι ότι ταχύτερα από τα εισοδήματα αυξάνονται οι οικογενειακές δαπάνες και το κόστος ζωής. Ετσι τα νοικοκυριά όχι μόνον δεν αποταμιεύουν, αλλά αναγκάζονται να δανείζονται για να τα βγάλουν πέρα. Το επιβεβαιώνουν τα στοιχεία της ΤτΕ, το λένε και οι αναλυτές της Alpha Mank στο τελευταίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων:
- Το ποσοστό αποταμίευσης έχει γίνει πάλι αρνητικό – τα νοικοκυριά “τραβούν” από τους καταθετικούς λογαριασμούς τους περισσότερα απ΄όσα βάζουν κάθε μήνα.
Περισσότερα δάνεια
Υπάρχει λοιπόν μιά αυξανόμενη εξάρτηση από τις τράπεζες για την κάλυψη οικογενειακών αναγκών.
Αυτό καθίσταται εφικτό καθώς οι τράπεζες επιδίδονται σε αγώνα δρόμου για να αυξήσουν τις χορηγήσεις τους και έχουν ανοίξει (λίγο) τους κρουνούς των καταναλωτικών δανείων.
Τα τρία τελευταία χρόνια, από τον Μάρτιο τους 2022 και εντεύθεν, η καταναλωτική πίστη αυξάνεται σταθερά. Ο δωδεκάμηνος ρυθμός μεταβολής έφθασε τον Ιούνιο το 5,4% τον Ιούνιο του 2025, υποδηλώνοντας μεγαλύτερη εξάρτηση των νοικοκυριών από δανεισμό.
Μισθοί και αγοραστική δύναμη
Σύμφωνα με το Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων της Alpha Bank, το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών αυξήθηκε κατά 0,7% στο πρώτο φετινό τρίμηνο. Όπως προκύπτει από την ανάλυση των επιμέρους στοιχείων, σε ονομαστικούς όρους διαμορφώθηκε στα 37,1 δισ. ευρώ.
Η άνοδος αυτή αποδίδεται σχεδόν αποκλειστικά στην αύξηση των αμοιβών μισθωτής εργασίας και στην ενίσχυση της απασχόλησης. Αντίθετα, μειώθηκαν το συνολικό εισόδημα των αυτοαπασχολούμενων και τα εισοδήματα από περιουσία.
Ομως αυτές οι αυξήσεις είναι ονομαστικές – δεν αντιστοιχούν σε ανάλογη μεταβολή της αγοραστικής δύναμης. Από το 2019 έως το 2024 καταγράφηκε σωρευτική αύξηση 27%. Σε πραγματικούς όρους – δηλαδή αφού ληφθεί υπόψη ο πληθωρισμός – περιορίζεται στο 12,3%.
Επιφυλακτικοί έως απαισιόδοξοι
Παρά την ανάκαμψη των εισοδημάτων, οι καταναλωτές εμφανίζονται επιφυλακτικοί. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι εκτιμήσεις για την τρέχουσα οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών επιδεινώθηκαν μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Παρ’ ότι καταγράφηκε κάποια βελτίωση το καλοκαίρι του 2023, η τάση παρέμεινε ευμετάβλητη και οι απαισιόδοξες προβλέψεις υπερτερού.
Θετικές προοπτικές
Πάντως σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα η Alpha Bank αναμένει περαιτέρω ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος, με μοχλούς:
-Την συνεχιζόμενη άνοδο της απασχόλησης και τη μείωση της ανεργίας
-Την αύξηση του κατώτατου μισθού στα 880 ευρώ από τον Απρίλιο 2025.
-Την επαναφορά των τριετιών στον ιδιωτικό τομέα.
-Τα δημοσιονομικά μέτρα, όπως η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, η μείωση ασφαλιστικών εισφορών κατά 1 ποσοστιαία μονάδα και η αύξηση των συντάξεων με βάση το ΑΕΠ και τον πληθωρισμό.
-Τον περιορισμό της φορολογικής επιβάρυνσης που έχει προκαλέσει ο πληθωρισμός, με την επικείμενη τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας
