Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης: Ο πνευματικά προχωρημένος άνθρωπος, από την εξωτερική εμφάνιση και από τα μάτια καταλαβαίνει και πληροφορείται για την κατάσταση του άλλου.
Οι κακοπροαίρετοι άνθρωποι, τίποτα δεν μπορούν να καταλάβουν και πλανώνται! Αυτοί όμως που έχουν καλή διάθεση, καταλαβαίνουν.
Ο πνευματικά προχωρημένος άνθρωπος, καταλαβαίνει τις διαθέσεις των άλλων, αν π.χ. θέλουν να τον εκμεταλλευτούν. Βάζει όμως πάντα καλό λογισμό, ότι ο άλλος έχει ανάγκη και δεν υπερασπίζεται τον εαυτόν του. Ο Άγιος έχει μία διαίσθηση, που καταλαβαίνει τις διαθέσεις των άλλων.
Ο πνευματικά προχωρημένος άνθρωπος, από την εξωτερική εμφάνιση και από τα μάτια καταλαβαίνει και πληροφορείται για την κατάσταση του άλλου. Μπορεί καμμιά φορά να πέσει έξω, μέχρι το πολύ 20% από μια εμπειρία όταν τον δει σκεφτικό π.χ να νομίζει ότι έχει προβλήματα, ενώ μπορεί να είναι κάτι στιγμιαίο. Όταν όμως είναι για σοβαρό θέμα για να βοηθήσει, τότε τον πληροφορεί ο Θεός και γνωρίζει από πριν το πρόσωπο, τα χαρακτηριστικά του, την ηλικία του, το πρόβλημά του. Χρειάζεται όμως ταπεινός λογισμός.
Για μερικούς που με επισκέπτονται και έχουν σοβαρά προβλήματα, με πληροφορεί ο Θεός εκ των προτέρων με ακρίβεια. Τους άλλους, τους καταλαβαίνω, όταν τους δω. Αν δω έναν άνθρωπο από μακρυά, καταλαβαίνω τι είναι. Είναι και μια πείρα, είναι και λίγη Χάρη. Ο Θεός έδωσε το μυαλό, για να καταλαβαίνει κανείς, δίνει και τον Θείο φωτισμό στα σοβαρά.
Όταν οι άνθρωποι δεν καταλάβουν το βαθύτερο νόημα της ζωής, βασανίζονται και με τις ευλογίες και με τις ευκαιρίες που τους δίνει ο Θεός για την σωτηρία τους. Ενώ, όποιος τοποθετείται σωστά, όλα τα χαίρεται. Και κουτσός να είναι, το χαίρεται! Και να μην του κόβει πολύ, το χαίρεται. Και φτωχός να είναι, το χαίρεται.
Για έναν που σκέφτεται σωστά, πνευματικά, λύνονται όλα τα προβλήματα μέσα από την Αγία Γραφή και τα Πατερικά. Ένας όμως που δεν κάνει εργασία πνευματική και η ψυχή του δεν είναι εξαγνισμένη, δεν τον βοηθάει ούτε η Αγία Γραφή, γιατί όλα τα ερμηνεύει ανάποδα. Καλύτερα είναι να λέει τον λογισμό του στον πνευματικό του και να μην ερμηνεύει μόνος του αυτά που διαβάζει. Αν διαβάσει λ.χ. Παλαιά Διαθήκη, μπορεί να ερμηνεύσει πονηρά αυτά που θα διαβάσει και να μολυνθεί. Έχω προσέξει, μερικοί παίρνουν κάτι από τα πνευματικά που διαβάζουν και το ερμηνεύουν όπως τους βολεύει. Δεν είναι ότι δεν τους κόβει ή δεν καταλαβαίνουν αυτά που διαβάζουν, τα ερμηνεύουν όμως έτσι, για να δικαιολογήσουν τον εαυτό τους. Φοβερό πράγμα! Αλλά και τα πνευματικά που ακούν, σπάνια τα πιάνουν σωστά.
Ο καθένας ερμηνεύει κάτι, ανάλογα με την πνευματική κατάστασή του. Όπως δουλεύει το μυαλό του ανθρώπου, έτσι τα ερμηνεύει όλα.
Υπάρχουν άνθρωποι που από το φιλότιμο που έχουν, αμέσως καταλαβαίνουν τι βοηθάει και τι ευχαριστεί τον άλλον, με την καλή έννοια, γιατί σκέφτονται συνέχεια τον άλλον και όχι τον εαυτόν τους. Μερικοί, ενώ δεν με γνωρίζουν, καταλαβαίνουν από τι έχω ανάγκη μου στέλνουν κανένα δεματάκι και έχουν μέσα ακριβώς ό,τι μου χρειάζεται. Το δέμα τους σου δίνει να καταλάβεις, όλο τον εσωτερικό τους κόσμο. Βλέπεις την λεπτή τους συνείδηση να είναι απλωμένη στο κάθε πράγμα…
Τον πονηρό, τον γνωρίζει ο άνθρωπος του Θεού, ενώ τους καλούς λογισμούς των ανθρώπων, ο πονηρός δεν τους γνωρίζει.
Να μην περιμένει κανείς πνευματική κατανόηση από ανθρώπους που δεν πιστεύουν στο Θεό. Καλύτερα να εύχεται γι’ αυτούς να τους συγχωρήσει ο Θεός και να τους φωτίσει. Να μιλάει στον καθένα με τη δική του γλώσσα και να μη φανερώνει τις μεγάλες αλήθειες που πιστεύει και ζει, γιατί δεν θα τον καταλάβουν, επειδή μιλάει σε άλλη συχνότητα και διαφορετικό μήκος κύματος…
Όταν ανεχόμαστε τον αδελφό μας από αγάπη, εκείνος το καταλαβαίνει. Και όταν δεν εκδηλώνεται η κακία μας, αλλά είναι εσωτερική, πάλι την καταλαβαίνει, γιατί του προκαλεί ταραχή. Όπως και ο διάβολος, ακόμη και όταν παρουσιάζεται σαν άγγελος φωτός, φέρνει ταραχή (στον άνθρωπο), ενώ ο πραγματικός άγγελος φέρνει μια απαλή ανέκφραστη αγαλλίαση.
Σε έναν που δεν έχει δει τα άστρα, δεν μπορείς να του περιγράψεις πως είναι ο ήλιος. Αν έχει δει τουλάχιστον τα άστρα, μπορείς να του δώσεις να καταλάβει περίπου πως είναι ο ήλιος…