Το Αζερμπαϊτζάν και η Αρμενία υπέγραψαν μια ειρηνευτική συμφωνία με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ την Παρασκευή, κατά τη διάρκεια συνάντησης με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος φιλοξένησε τους ηγέτες των δύο χωρών στον Λευκό Οίκο.
Οι ηγέτες του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας αντάλλαξαν χειραψία υπό το ικανοποιημένο βλέμμα του Τραμπ, πριν υπογράψουν και οι τρεις ένα έγγραφο, το οποίο ο Λευκός Οίκος χαρακτήρισε «κοινή δήλωση».
Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας, Νικόλ Πασινιάν και ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάμ Αλίγιεφ δήλωσαν ότι η μεσολάβηση του Τραμπ θα πρέπει να του αποφέρει το Νόμπελ Ειρήνης, ένα βραβείο που ο Αμερικανός ηγέτης έχει εκφράσει ανοιχτά την επιθυμία του να κερδίσει.
Ο Τραμπ προσπάθησε να παρουσιάσει τον εαυτό του ως παγκόσμιο ειρηνοποιό στους πρώτους μήνες της δεύτερης θητείας του. Ο Λευκός Οίκος του αποδίδει την επίτευξη εκεχειρίας μεταξύ Καμπότζης και Ταϊλάνδης και τη σύναψη ειρηνευτικών συμφωνιών μεταξύ Ρουάντα και Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, καθώς και Πακιστάν και Ινδίας.
«Πέρασε πολύς καιρός – 35 χρόνια – που πολεμούσαν και τώρα είναι φίλοι, και θα παραμείνουν φίλοι για πολύ καιρό», δήλωσε ο Τραμπ κατά την τελετή της υπογραφής.
Οι δύο πρώην σοβιετικές δημοκρατίες «δεσμεύονται να σταματήσουν για πάντα τις εχθροπραξίες, να εγκαθιδρύσουν εμπόριο, ταξίδια και διπλωματικές σχέσεις και να σέβονται την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της άλλης», δήλωσε ο Τραμπ στην εκδήλωση.
Ωστόσο, οι λεπτομέρειες και ο δεσμευτικός χαρακτήρας της συμφωνίας μεταξύ των μακροχρόνιων εχθρών παρέμειναν ασαφείς.
Οι δύο ηγέτες θα έχουν «εξαιρετικές σχέσεις», δήλωσε ο Τραμπ. «Αλλά αν υπάρξει σύγκρουση… θα με καλέσουν και θα το λύσουμε», πρόσθεσε.
Η συμφωνία περιλαμβάνει αποκλειστικά δικαιώματα ανάπτυξης των ΗΠΑ σε έναν στρατηγικό διάδρομο διέλευσης μέσω του Νότιου Καυκάσου, ο οποίος, σύμφωνα με το Λευκό Οίκο, θα διευκολύνει τις εξαγωγές ενέργειας και άλλων πόρων.
Ο Τραμπ δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες υπέγραψαν ξεχωριστές συμφωνίες με κάθε χώρα για την επέκταση της συνεργασίας στους τομείς της ενέργειας, του εμπορίου και της τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης. Δεν δόθηκαν λεπτομέρειες.
Είπε επίσης ότι άρθηκαν οι περιορισμοί στην αμυντική συνεργασία μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και των Ηνωμένων Πολιτειών, μια εξέλιξη που θα μπορούσε να ανησυχήσει τη Μόσχα.
Ο Αλίγιεφ χαιρέτισε την «ιστορική υπογραφή» μεταξύ δύο «χωρών που βρισκόταν σε πόλεμο για περισσότερο από τρεις δεκαετίες».
«Σήμερα εγκαθιδρύουμε την ειρήνη στον Καύκασο», πρόσθεσε.
Ο Αλίγιεφ πρότεινε να στείλουν από κοινού, μαζί με τον Πασινιάν, έκκληση στην επιτροπή Νόμπελ προτείνοντας τον Τραμπ για το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης.
«Ποιος, αν όχι ο Πρόεδρος Τραμπ, αξίζει το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης;», διερωτήθηκε.
Ο Αλίγιεφ ευχαρίστησε επίσης τον Τραμπ για την άρση των περιορισμών στη στρατιωτική συνεργασία των ΗΠΑ με το Αζερμπαϊτζάν.
Ο Πασινιάν δήλωσε ότι «η υπογραφή της ειρηνευτικής συμφωνίας θα ανοίξει τον δρόμο για τον τερματισμό δεκαετιών σύγκρουσης μεταξύ των χωρών μας και θα εγκαινιάσει μια νέα εποχή».
Ο Αρμένιος ηγέτης δήλωσε ότι η «επανάσταση» δεν θα ήταν δυνατή χωρίς τον «ειρηνοποιό» Τραμπ, προσθέτοντας ότι ο Αμερικανός πρόεδρος αξίζει το Νόμπελ.
Το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας, μακροχρόνιος υποστηρικτής του Αζερμπαϊτζάν, χαιρέτισε την «πρόοδο που επιτεύχθηκε προς την κατεύθυνση της εδραίωσης μιας διαρκούς ειρήνης» μεταξύ των δύο χωρών.
Οι δύο χώρες έχουν πολεμήσει δύο φορές για την αμφισβητούμενη περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, την οποία το Αζερμπαϊτζάν ανακατέλαβε από τις αρμενικές δυνάμεις σε μια αστραπιαία επίθεση το 2023, προκαλώντας την έξοδο περισσότερων από 100.000 Αρμενίων.
