Οι Έλληνες κάνουν πλέον τα μισά παιδιά απ’ ό,τι το 1970, ενώ ένας στους πέντε 40άρηδες είναι άτεκνος.
Ο πληθυσμός της Ελλάδας μειώθηκε σχεδόν κατά μισό εκατομμύριο μεταξύ 2011 και 2024, ενώ η χώρα γερνάει ολοένα και περισσότερο, σύμφωνα με ανάλυση του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Κύρια αιτία γι’ αυτό, το γεγονός ότι από το 2011 η Ελλάδα καταγράφει κάθε χρόνο λιγότερες γεννήσεις απ’ ό,τι θανάτους, έχει δηλαδή αρνητικό φυσικό ισοζύγιο. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2023 καταγράφηκαν μόλις 72.300 γεννήσεις – οι μισές απ’ όσες την περίοδο 1950-1970.
Ρόλο παίζει όμως και το αρνητικό μεταναστευτικό ισοζύγιο, αναφέρει το Εργαστήριο Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων του πανεπιστημίου.
Στην ανάλυση επισημαίνεται ότι η Ελλάδα καταγράφει πλέον από τους χαμηλότερους ετήσιους δείκτες γονιμότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Αντιστοιχούν 1,3 έως 1,4 παιδιά σε κάθε γυναίκα που γεννήθηκε γύρω από το 1980. Ωστόσο για να παραμείνει σταθερός ο πληθυσμός της χώρας, το όριο είναι 2,07 παιδιά ανά γυναίκα.
Σαν να μην ήταν αυτό αρκετό, παρατηρείται και προοδευτική αύξηση των ποσοστών ατεκνίας. Σχεδόν ένας στους πέντε νέους αναπαραγωγικής ηλικίας που γεννήθηκαν περί το 1980, δεν έχουν παιδιά.
Η ατεκνία και οι μειωμένες γεννήσεις έχουν ως συνέπεια να γερνάει γρήγορα ο ελληνικός πληθυσμός. Το σχεδόν 23% των κατοίκων έχουν πλέον ηλικία άνω των 65 ετών. Ο δε αριθμός τους, ήταν το 2023 κατά 1 εκατομμύριο υψηλότερος από τον αντίστοιχο των παιδιών και των εφήβων ηλικίας έως 14 ετών.
Ο ρόλος των μεταναστευτικών ροών
Τη νέα ανάλυση υπογράφει η κυρία Ιφιγένεια Κοκκάλη, επίκουρη καθηγήτρια Κοινωνικής Δημογραφίας & Ανθρωπογεωγραφίας και διευθύντρια του Εργαστηρίου.
Όπως εξηγεί, ο πληθυσμός της χώρας μας άρχισε να μειώνεται το 2011 και όχι νωρίτερα, διότι έως τότε είχαμε θετικό μεταναστευτικό ισοζύγιο. Στην πραγματικότητα, μεταξύ 1991 και 2010 έφτασε τις 795.000 άτομα.
Πολλοί από αυτούς ήταν νέοι σε αναζήτηση εργασίας. Έτσι, συνέβαλλαν στην επιβράδυνση της γήρανσης του πληθυσμού, ενώ αύξησαν τις γεννήσεις.
Ωστόσο οι μεταναστευτικές ροές μειώθηκαν μετά το 2011 λόγω της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Επιπλέον, πολλοί οικονομικοί μετανάστες επέστρεψαν στις χώρες τους.
Φεύγουν μαζικά και οι Έλληνες
Ταυτοχρόνως όμως άρχισαν να φεύγουν μαζικά στο εξωτερικό και οι Έλληνες αναπαραγωγικής ηλικίας (25 έως 45 ετών). Στην μαζική φυγή τους δεν συνέβαλλε μόνον η οικονομική κρίση, αλλά και πρόσθετοι παράγοντες:
- Η αναζήτηση εργασίας αντίστοιχης του επιπέδου σπουδών, με προοπτικές ανέλιξης, αντίστοιχες απολαβές και καλές εργασιακές συνθήκες
- Η έλλειψη αξιοκρατίας στην Ελλάδα
- Η αναζήτηση ενός πιο ανοικτού, ασφαλούς, δυναμικού και ανεκτικού κοινωνικού περιβάλλοντος
- Η στεγαστική κρίση που έχει αναδειχθεί σε μείζον θέμα τα τελευταία χρόνια
Όλ’ αυτά είχαν ως συνέπεια να μειωθεί κατακόρυφα ο ελληνικός πληθυσμός μεταξύ 2011 και 2024. Μάλιστα αν δεν αλλάξουν ριζικά τα πράγματα, η τάση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί έως τουλάχιστον το 2050.
Φωτογραφία: iStock
