Η επιθετική στροφή της Κίνας στον χρυσό από το 2023 έχει αναζωπυρώσει το ερώτημα πόσο ψηλά σκοπεύει το Πεκίνο να φτάσει τα αποθέματά του, καθώς επιχειρεί να μειώσει την εξάρτηση από το δολάριο και να ευθυγραμμίσει τα συναλλαγματικά του διαθέσιμα με τη θέση της χώρας ως δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας παγκοσμίως.
Η στρατηγική αυτή εξελίσσεται σε μια περίοδο, κατά την οποία οι τιμές του πολύτιμου μετάλλου έχουν εκτοξευθεί σε ιστορικά υψηλά, φτάνοντας τις 3.508,5 δολάρια η ουγγιά σήμερα, συνεχίζοντας ένα ανοδικό ράλι που ξεκίνησε το 2023. Παράλληλα, αντικατοπτρίζει τη γενικότερη τάση των αναδυόμενων οικονομιών να διαφοροποιηθούν από το δολάριο, μετά το σοκ που προκάλεσε η δέσμευση 300 δισ. δολαρίων –σχεδόν του μισού συνόλου– από τα επίσημα συναλλαγματικά αποθέματα της Ρωσίας λόγω δυτικών κυρώσεων το 2022.
Η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας έχει ήδη αγοράσει 21 τόνους χρυσού το 2025, ενώ το 2024 πρόσθεσε 44 τόνους και το 2023 προχώρησε σε μαζικές αγορές 225 τόνων, που την ανέδειξαν στον μεγαλύτερο αγοραστή μεταξύ των κεντρικών τραπεζών.
Επισήμως, τα κινεζικά αποθέματα χρυσού ανέρχονται σε 2.300,4 τόνους, αξίας 244 δισ. δολαρίων, σύμφωνα με στοιχεία Ιουλίου. Ωστόσο, αναλυτές επισημαίνουν ότι πιθανότατα επιπλέον ποσότητες βρίσκονται σε θησαυροφυλάκια άλλων κρατικών ή κρατικά ελεγχόμενων φορέων.
Στόχοι για μελλοντικές αγορές δεν έχουν ανακοινωθεί, καθώς θεωρούνται κρατικό μυστικό. Παρ’ όλα αυτά, αναλυτές θυμίζουν ότι ήδη από το 2009 είχε τεθεί ανεπίσημα ο πήχης των 5.000 τόνων, με το σκεπτικό ότι η διεθνής θέση της χώρας απαιτούσε υψηλότερα επίπεδα. Σήμερα, με την κινεζική οικονομία να έχει υπερδιπλασιάσει το μέγεθός της από τότε, πολλοί εκτιμούν ότι ο πραγματικός στόχος είναι ακόμη υψηλότερος.
Ειδικοί σημειώνουν πως, εάν η Κίνα θελήσει να ευθυγραμμίσει τα αποθέματά της με το μέγεθος της οικονομίας της –που αντιστοιχεί περίπου στο 64% του αμερικανικού ΑΕΠ– τότε τα κινεζικά αποθέματα θα έπρεπε να φτάσουν περίπου τους 5.205 τόνους, δηλαδή περισσότερο από το διπλάσιο των τωρινών.
Η διεθνής σύγκριση
Εάν η Κίνα πετύχει επίπεδα άνω των 5.000 τόνων, θα ξεπεράσει χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία, κατακτώντας τη δεύτερη θέση παγκοσμίως πίσω από τις ΗΠΑ, οι οποίες διαθέτουν 8.133,5 τόνους. Οι αμερικανικές ποσότητες παραμένουν σχεδόν αμετάβλητες τα τελευταία 25 χρόνια, αντιπροσωπεύοντας το 78% των αποθεμάτων συναλλάγματος, ποσοστό που θεωρείται σύνηθες για ανεπτυγμένες οικονομίες με περιορισμένα συναλλαγματικά διαθέσιμα αλλά υψηλά επίπεδα χρυσού.
Στην Ευρώπη, η Πολωνία υπήρξε ο δεύτερος πιο δραστήριος αγοραστής μετά την Κίνα την τελευταία τριετία. Η Κεντρική Τράπεζα της Πολωνίας πρόσθεσε συνολικά 287 τόνους μεταξύ 2023 και 2025, επιτυγχάνοντας τον στόχο να αντιστοιχεί ο χρυσός στο 20% των αποθεμάτων της – κίνηση που αιτιολογήθηκε από τον κίνδυνο αποσταθεροποίησης λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
Παραδοσιακά, οι κεντρικές τράπεζες μειώνουν τις αγορές όταν οι τιμές είναι υψηλές. Ωστόσο, η σημερινή συγκυρία θεωρείται διαφορετική. Όπως ανέφερε η UNCTAD στην τελευταία έκθεσή της, «η αβεβαιότητα έχει καταστεί συστημική», πλήττοντας κυρίως τις αναδυόμενες οικονομίες. Στα αίτια συγκαταλέγονται οι εμπορικοί πόλεμοι των ΗΠΑ με την Κίνα και άλλες χώρες, η αμφισβήτηση της ανεξαρτησίας της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ και η ανατροπή του δυτικού πλαισίου ασφαλείας από την Ουάσιγκτον.
Σε αυτό το περιβάλλον, ο χρυσός αντιμετωπίζεται ολοένα και περισσότερο ως στρατηγικό εργαλείο. Παρά το γεγονός ότι ο χρυσός αντιπροσωπεύει μόλις το 7% των κινεζικών αποθεμάτων –έναντι παγκόσμιου μέσου όρου 22%– το μέγεθος των συνολικών κινεζικών διαθεσίμων (3,6 τρισ. δολάρια) καθιστά δύσκολη την αύξηση του ποσοστού.
Παρ’ όλα αυτά, η Κίνα διαθέτει ένα πλεονέκτημα: είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός χρυσού παγκοσμίως, με το 8% της παγκόσμιας παραγωγής το 2024.
Τι μέλλει γενέσθαι;
Αναλυτές εκτιμούν ότι η πορεία της κινεζικής οικονομίας θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό το ύψος των μελλοντικών αγορών. Αν η Κίνα κατακτήσει την πρώτη θέση ως μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο τις επόμενες δεκαετίες, τότε είναι πιθανό τα αποθέματα χρυσού της να ξεπεράσουν ακόμη και τις 8.000 τόνους, φτάνοντας ή και υπερβαίνοντας το επίπεδο των ΗΠΑ.
Μέχρι τότε, πάντως, η στρατηγική του Πεκίνου παραμένει σκόπιμα αινιγματική.
