Νέο κύμα αβεβαιότητας προκαλείται γύρω από την υλοποίηση του έργου Great Sea Interconnector (GSI), της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου, ύψους 1,9 δισ. ευρώ, με τον Κύπριο υπουργό Οικονομικών, Μάκη Κεραυνό, να δηλώνει για δεύτερη φορά μέσα σε έναν μήνα, ότι το έργο δεν είναι βιώσιμο με τους σημερινούς όρους.
Ο υπουργός, ο οποίος κρατάει στα χέρια του την τελική έγκριση για την ανάκτηση από τον ΑΔΜΗΕ των 25 εκατ. ευρώ που ενέκρινε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ), αναφέρθηκε σε δύο ανεξάρτητες μελέτες, σύμφωνα με τις οποίες το έργο κρίνεται μη βιώσιμο.
Σε δηλώσεις του στην Καθημερινή Κύπρου, ανέφερε:
«Το έργο είναι πολύπλοκο, με οικονομική, τεχνική και γεωπολιτική διάσταση. Δεν μπορούμε να το δούμε μονοδιάστατα».
Ο ίδιος αμφισβήτησε το γεγονός ότι, παρά τη χρηματοδότηση 650 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το έργο παραμένει στα χαρτιά εδώ και 15 χρόνια, θέτοντας το ερώτημα, γιατί δεν έχει ακόμη προχωρήσει, αν πράγματι ήταν ώριμο και βιώσιμο.
«Παγωμένη» χρηματοδότηση – Θολό τοπίο για τον ΑΔΜΗΕ»
Η απόφαση της ΡΑΕΚ να εγκρίνει 25 εκατ. ευρώ ως ρυθμιζόμενο έσοδο για το 2025 προς τον ΑΔΜΗΕ, βρίσκεται πλέον στον «πάγο», καθώς απαιτείται η έγκριση του Υπουργείου Οικονομικών.
Ο κ. Κεραυνός, τονίζοντας την ανάγκη εξασφάλισης «σοβαρών παραμέτρων», ανέφερε ότι: «Δεν είναι απλή υπόθεση η πληρωμή του ποσού, με τα σημερινά δεδομένα».
Η στάση αυτή ουσιαστικά ακυρώνει τη ρυθμιστική απόφαση, επηρεάζοντας άμεσα την ταμειακή ροή του ΑΔΜΗΕ και επαναφέροντας τις εκκρεμότητες με τη γαλλική κατασκευάστρια Nexans, στην οποία έχει ήδη καταβληθεί προκαταβολή, στο πλαίσιο συνολικών δαπανών 250 εκατ. ευρώ από τον ΑΔΜΗΕ για το έργο.
Plan B από τη Nexans
Σύμφωνα με δηλώσεις του αναπληρωτή CEO της Nexans, Jean Christophe Julien, η εταιρεία έχει έτοιμο Plan B, σε περίπτωση που το GSI δεν προχωρήσει. Το εναλλακτικό σχέδιο περιλαμβάνει τη μεταφορά της παραγωγής του καλωδίου σε άλλο έργο, πιθανόν σε συνεργασία με τις ελληνικές αρχές.
«Είτε με το Plan A είτε με το Plan B, θα πετύχουμε τους στόχους του 2026», δήλωσε ο ίδιος.
Η Nexans έχει καταστήσει σαφές ότι η περίοδος χάριτος προς τον ΑΔΜΗΕ οδεύει στο τέλος της, ενώ και ο CEO της εταιρείας Christopher Gillangh παραδέχθηκε ότι υπάρχει εναλλακτικό πλάνο σε περίπτωση καθυστέρησης.
Η στάση της Κομισιόν και η γεωπολιτική διάσταση
Παρά τις επιμέρους αμφιβολίες, η Κομισιόν επιμένει στην στρατηγική σημασία του έργου, καλώντας τις εμπλεκόμενες πλευρές να προχωρήσουν το συντομότερο. Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσε ότι το GSI είναι κομβικής σημασίας για τις ενεργειακές υποδομές της περιοχής και ότι οι καθυστερήσεις αποτελούν ευθύνη των εθνικών φορέων υλοποίησης.
Σε ερώτηση για τη στάση της Τουρκίας, η οποία έχει εκφράσει πρόθεση παρεμπόδισης, σημειώθηκε ότι το ζήτημα έχει τεθεί σε επίπεδο Ευρωπαίων Επιτρόπων, με στόχο την εξεύρεση λύσης.
Ο Σεπτέμβριος προδιαγράφεται ως μήνας καθοριστικών εξελίξεων για τον Great Sea Interconnector, με την αμφίσημη στάση της κυπριακής κυβέρνησης να εντείνει την αβεβαιότητα και τη χρηματοδότηση να παραμένει ανοιχτή υπόθεση.
Το μέλλον του έργου εξαρτάται πλέον από πολιτικές αποφάσεις, οι οποίες θα κρίνουν αν η Κύπρος θα σπάσει τελικά την ενεργειακή της απομόνωση – ή αν το έργο θα μείνει ένα ακόμη ευρωπαϊκό σχέδιο στα χαρτιά.
