Πώς την βιώνουν οι ασθενείς και γιατί πρέπει να απευθύνονται δίχως καθυστέρηση στον γιατρό. Οι πιθανές αιτίες.
Αίσθηση προκάλεσε η είδηση ότι ο γνωστός επιχειρηματίας και πρώην ποδοσφαιριστής Σάκης Κατσούλης διαγνώσθηκε με «αιφνίδια βαρηκοΐα». Η ακοή εκ φύσεως φθίνει καθώς μεγαλώνουμε και πολλοί άνθρωποι ακούν καλύτερα από το ένα αυτί. Όταν όμως εκδηλώσει κάποιος αιφνίδια απώλεια ακοής χωρίς προφανή λόγο, μπορεί να πάσχει από ξαφνική κώφωση – μία διαταραχή που αποτελεί επείγον περιστατικό.
Η ξαφνικά κώφωση (ή αιφνίδια νευροαισθητήριος βαρηκοΐα) είναι η ταχεία, ανεξήγητη απώλεια τουλάχιστον 30 ντεσιμπέλ (db) ακοής, σε τουλάχιστον τρεις συνδεόμενες συχνότητες. Η απώλεια αυτή πρέπει να έχει συμβεί σε χρονικό διάστημα μικρότερο των 72 ωρών.
Η μείωση αυτή συχνά παρατηρείται στο ένα αυτί. Είναι τόσο σημαντική ώστε κάνει, λ.χ., μία συζήτηση να ακούγεται σαν ψίθυρος.
Οι πάσχοντες συχνά ανακαλύπτουν την ξαφνική κώφωση το πρωί που ξυπνούν. Άλλοι την παρατηρούν για πρώτη φορά όταν προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν το προσβεβλημένο αυτί (π.χ. για μία τηλεφωνική συνδιάλεξη).
Η απώλεια της ακοής σε πολλές περιπτώσεις δεν εκδηλώνεται μονομιάς. Αναπτύσσεται βαθμιαία σε διάστημα λίγων λεπτών έως αρκετών ωρών, αναφέρει ο Dr. Steven Rauch, ομότιμος καθηγητής Ωτορινολαρυγγολογίας στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. Εκτός από αυτήν, οι πάσχοντες μπορεί να παρατηρήσουν και άλλα συμπτώματα όπως:
- Αίσθημα ότι το αυτί τους είναι «μπουκωμένο»
- Ζάλη
- Βουητό (εμβοές) στο αυτί
Η κατάσταση δεν πλήττει μόνον την ακοή. Επηρεάζει και την ισορροπία, αυξάνοντας τον κίνδυνο πτώσεων.
Οι πιθανές αιτίες
Πού μπορεί, όμως, να οφείλεται η ξαφνική κώφωση; Είναι πολλές οι παθήσεις και οι διαταραχές που μπορεί να προκαλέσουν αιφνίδια απώλεια της ακοής. Ωστόσο στο 90% των περιπτώσεων δεν μπορεί να βρεθεί αιτία και η κώφωση αποκαλείται «ιδιοπαθής» (αγνώστου αιτιολογίας). Στο υπόλοιπο 10%, πιθανές αιτίες είναι:
- Λοιμώξεις
- Τραυματισμός στο κεφάλι
- Αυτοάνοσες παθήσεις
- Έκθεση σε ορισμένα φάρμακα για τον καρκίνο ή για σοβαρές λοιμώξεις
- Προβλήματα με την κυκλοφορία του αίματος
- Νευρολογικές διαταραχές όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας (πολλαπλή σκλήρυνση)
- Διαταραχές του έσω ωτός (π.χ. νόσος Ménière)
Επιπλέον, υπάρχει περίπτωση η απώλεια ακοής να αποτελεί ένδειξη ενός μικρού εγκεφαλικού επεισοδίου ή όγκου στον εγκέφαλο, προσθέτει ο Dr. Rauch.
Επείγον περιστατικό
Η ξαφνική κώφωση μπορεί να εκδηλωθεί σε ανθρώπους κάθε ηλικίας. Είναι όμως πιο συχνή στους 50άρηδες και τους 60άρηδες. Ο Σάκης Κατσούλης είναι 35 ετών και επιπλέον πάσχει από λεύκη, που είναι αυτοάνοσο νόσημα.
Ανεξάρτητα από την αιτία της, όμως, είναι ένα επείγον περιστατικό. Και αυτό, διότι «κάθε καθυστέρηση στην διάγνωση και την αντιμετώπιση αυξάνει τον κίνδυνο μόνιμης απώλειας της ακοής», προειδοποιεί ο καθηγητής.
Δυστυχώς, πολλοί πάσχοντες αγνοούν τα συμπτώματά της, διότι τους φαίνονται οικεία. Σε όλους π.χ. έχει μπει κάποια στιγμή νερό στο αυτί, που παρεμποδίζει την ακοή. Έτσι, οι πάσχοντες συχνά προσπαθούν να την αντιμετωπίσουν με ωτικές σταγόνες (κολλύρια), καθαρίζοντας τα αυτιά τους ή παίρνοντας φάρμακα για ιώσεις ή για ιγμορίτιδα.
Αυτό όμως έχει ως συνέπεια να απευθύνονται με καθυστέρηση στον ωτορινολαρυγγολόγο ιατρό. Η έγκαιρη διάγνωση, όμως, έχει ζωτική σημασία για την ακοή. «Οι ασθενείς έχουν περιθώριο το πολύ 10-14 ημερών για να αντιμετωπίσουν την ξαφνική κώφωση. Αν αυτό περάσει, η βαρηκοΐα θα γίνει μόνιμη. Όσο νωρίτερα όμως απευθυνθούν στον γιατρό, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να αντιμετωπιστεί η απώλειά τους», επισημαίνει ο Dr. Rauch.
Ακόμα και με έγκαιρη θεραπεία, η ακοή μπορεί να μην ανακάμψει πλήρως, συνεχίζει. Πιθανότερη είναι η ίαση όταν πρόκειται για ήπια αιφνίδια βαρηκοΐα. Η μετρίας ή μεγάλης σοβαρότητας ξαφνική κώφωση, ανακάμπτει πλήρως μόνο στο 20% των περιπτώσεων, τονίζει.
Η αντιμετώπιση
Η αντιμετώπιση εξαρτάται από την πιθανή αιτία. Συνήθως συμπεριλαμβάνει φάρμακα που λαμβάνονται για μερικές εβδομάδες. Τα πιο συχνά χορηγούμενα είναι κορτικοστεροειδή (κορτιζόνη), ιδίως όταν η αιτία της κώφωσης είναι άγνωστη.
Αν η αιτία είναι κάποια λοίμωξη, ο γιατρός μπορεί να χορηγήσει αντιβιοτικά. Αν η αιτία είναι κάποιο αυτοάνοσο νόσημα, μπορεί να χορηγηθούν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα. Αν η αιτία είναι η λήψη φαρμάκων τοξικών για το αυτί, ο γιατρός ενδέχεται να συστήσει αλλαγή στη φαρμακευτική αγωγή, αν αυτό είναι εφικτό.
Εάν η ξαφνική κώφωση είναι σοβαρή, δεν ανταποκρίνεται στις θεραπείες ή/και αφορά και τα δύο αυτιά, μπορεί να χρειασθούν βοηθήματα ακοής.
«Αυτό που πρέπει όλοι να θυμούνται είναι ότι αν ακούν φυσιολογικά και ξαφνικά αυτό αλλάξει, δεν είναι ποτέ φυσιολογικό. Επομένως, πρέπει να συμβουλευθούν αμέσως έναν ωτορινολαρυγγολόγο ιατρό», τονίζει ο Dr. Rauch. «Εάν πρόκειται για ξαφνική κώφωση, κάθε μέρα που περνά χωρίς θεραπεία, μειώνει τις πιθανότητες ανάρρωσης».
Φωτογραφία: iStock