Ανοδικά αναθεώρησε τις προβλέψεις του για την παγκόσμια ανάπτυξη του εμπορίου το 2025 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ), ωστόσο προειδοποιεί ότι η θετική αυτή πορεία αναμένεται να επιβραδυνθεί αισθητά το επόμενο έτος, καθώς οι υψηλοί δασμοί και η υποχώρηση της οικονομικής δραστηριότητας αρχίζουν να αφήνουν αποτύπωμα.
Στην τελευταία του έκθεση, «Global Trade Outlook and Statistics», ο ΠΟΕ εκτιμά ότι ο όγκος των εμπορικών συναλλαγών θα αυξηθεί κατά 2,4% το 2025, σχεδόν τριπλάσια άνοδος σε σχέση με την προηγούμενη πρόβλεψη του 0,9% που είχε δημοσιευθεί τον Αύγουστο.
Ωστόσο, για το 2026, όπως αναφέρει το το CNBC, ο Οργανισμός αναμένει σημαντική επιβράδυνση, καθώς η πρόβλεψη για αύξηση 1,8% αναθεωρήθηκε προς τα κάτω, στο μόλις 0,5%.
«Η ανάπτυξη του εμπορίου εκτιμάται ότι θα επιβραδυνθεί αισθητά το 2026, καθώς η παγκόσμια οικονομία θα ψυχρανθεί και οι επιπτώσεις των αυξημένων δασμών θα γίνουν περισσότερο ορατές», ανέφερε ο ΠΟΕ στην ανακοίνωσή του.
Οι δασμοί των ΗΠΑ και οι παγκόσμιες επιπτώσεις
Οι νέοι δασμοί που επέβαλε η κυβέρνηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ συνεχίζουν να προκαλούν ένταση στο διεθνές εμπόριο, επηρεάζοντας όχι μόνο ανταγωνιστές, αλλά και στενούς εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ. Παρά τις προσπάθειες πολλών χωρών να επιτύχουν συμφωνίες με την Ουάσινγκτον, ακόμη και παραδοσιακοί σύμμαχοι όπως το Ηνωμένο Βασίλειο εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν δασμούς 10% σε σειρά εξαγωγικών προϊόντων.
Το φαινόμενο του «front-loading» στις εισαγωγές
Η έντονη αύξηση του εμπορίου κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025 (+4,9% σε ετήσια βάση) αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στο λεγόμενο front-loading – τη στρατηγική πρόωρης εισαγωγής προϊόντων πριν από πιθανές αυξήσεις δασμών. Όπως εξηγεί ο ΠΟΕ, πολλές εταιρείες στις ΗΠΑ έσπευσαν να εισάγουν αγαθά νωρίτερα, προκειμένου να προστατεύσουν τα περιθώρια κέρδους και να αποφύγουν μελλοντικές ανατιμήσεις ή διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα.
Το «front-loading» επιτρέπει στις επιχειρήσεις να εξασφαλίζουν αποθέματα σε σταθερές τιμές, να παρακάμπτουν πιθανές ρυθμιστικές αλλαγές και να διατηρούν ομαλή ροή προϊόντων προς τους καταναλωτές.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη ως μοχλός εμπορικής ανάπτυξης
Κομβικό ρόλο στην παγκόσμια άνοδο παίζει η έκρηξη της ζήτησης για προϊόντα που σχετίζονται με την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) — από ημιαγωγούς και διακομιστές, έως τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΠΟΕ, οι δαπάνες γύρω από το AI ευθύνονται για σχεδόν το ήμισυ της συνολικής αύξησης του παγκόσμιου εμπορίου το πρώτο εξάμηνο του 2025, σημειώνοντας άνοδο 20% σε ετήσια βάση.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιπροσωπεύουν περίπου το 20% αυτής της ανάπτυξης, ωστόσο η Ασία ηγείται του τομέα, με δύο τρίτα της αύξησης να προέρχονται από ασιατικές οικονομίες που επιδιώκουν κυριαρχία στην παραγωγή εξοπλισμού και εξαρτημάτων AI.
Κίνδυνοι και προοπτικές
Παρά τη βραχυπρόθεσμη δυναμική, ο ΠΟΕ επισημαίνει ότι ο αυξανόμενος προστατευτισμός και η αβεβαιότητα στις εμπορικές πολιτικές συνιστούν σημαντικούς κινδύνους για το παγκόσμιο εμπόριο. Από την άλλη πλευρά, η βιώσιμη ανάπτυξη αγαθών και υπηρεσιών που σχετίζονται με το AI θα μπορούσε να λειτουργήσει ως σταθεροποιητικός παράγοντας μεσοπρόθεσμα.
Τέλος, η έκθεση προβλέπει ότι η ανάπτυξη των εξαγωγών υπηρεσιών θα επιβραδυνθεί από 6,8% το 2024, σε 4,6% το 2025 και 4,4% το 2026, αντικατοπτρίζοντας τη γενικότερη κόπωση της παγκόσμιας οικονομίας.
