Τα μαλλιά δεν είναι μια απλή νεκρή ύλη. Είναι ένα αρχείο των μυστικών του οργανισμού σας.
Τα μαλλιά, κάτι βαθιά προσωπικό και ταυτοχρόνως πολύ δημόσιο, βρίσκονται στο όριο μεταξύ βιολογίας και ταυτότητας. Λίγα χαρακτηριστικά είναι τόσο συνδεδεμένα με τον πολιτισμό, την ομορφιά και την έκφραση όσο οι τρίχες που πλαισιώνουν το πρόσωπό μας.
Στο κεφάλι μας έχουμε περίπου 100.000 θύλακες τριχών και πολύ περισσότερους σε όλο μας το σώμα, λέει ο Maksim Plikus, κυτταροβιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Irvine. Καθένας από αυτούς, λέει, είναι σαν τρισδιάστατος εκτυπωτής, που φιλοξενεί μια αναπτυσσόμενη τρίχα και τη χρωστική ουσία που της δίνει χρώμα.
Αυτές οι τρίχες αποτελούνται κυρίως από κερατίνη, μια σκληρή πρωτεΐνη που βρίσκεται επίσης στα νύχια μας. Αλλά είναι πολύ περισσότερα από νεκρή ύλη. Τα μαλλιά είναι ένα θαύμα της βιολογίας, που λειτουργούν ως αισθητήρας για τον εγκέφαλό μας και σαν αρχείο των μυστικών του σώματός μας.
Τα μαλλιά μάς προστατεύουν
Μέσα στους θύλακες των μαλλιών υπάρχει ένας μικροβιακός ζωολογικός κήπος, γεμάτος βακτήρια, ιούς και μύκητες, λέει ο Δρ Ralf Paus, δερματολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι. Μπορεί να έχετε ακούσει για το μικροβίωμα του εντέρου, αλλά ίσως να μην ξέρετε ότι υπάρχει και το μικροβίωμα των μαλλιών, το οποίο απομακρύνει τα επιβλαβή μικρόβια, μειώνοντας τον κίνδυνο λοιμώξεων. Τα μικρόβια μέσα στους θύλακες των μαλλιών μπορεί να βοηθήσουν ακόμη αι στην ανάπτυξη των μαλλιών σας ή και να ενισχύσουν το χρώμα τους, λέει ο Δρ Paus.
Όταν έχετε γρατζουνιές, κοψίματα ή άλλα μικρά τραύματα, τα μαλλιά βοηθούν επίσης στην επούλωση αυτών των πληγών. Συγκεκριμένα, το σώμα σας κινητοποιεί τα βλαστοκύτταρα μέσα στους θύλακες των τριχών για να μεταναστεύσουν στην πληγή και να μετατραπούν σε νέα κύτταρα του δέρματος, λέει ο Δρ Plikus. «Όταν η πληγή επουλώνεται, τα βλαστοκύτταρα επιστρέφουν στην καθημερινή τους εργασία, που είναι η ανάπτυξη των μαλλιών», προσθέτει.
Είναι σαν κεραία
Οι θύλακες των τριχών είναι σαν ανιχνευτές κίνησης για τον εγκέφαλό μας, τυλιγμένοι σε νευρικές απολήξεις που ενεργοποιούνται με το παραμικρό άγγιγμα ή αεράκι, λέει η Angela Christiano, μοριακή γενετίστρια που μελετά τις διαταραχές των μαλλιών στο Κολούμπια. Για παράδειγμα, αν ένα έντομο πετάξει κοντά στα μάτια σας, οι βλεφαρίδες σας το αισθάνονται και αντανακλαστικά προκαλούν ένα ανοιγοκλείσιμο των ματιών.
Κάθε τριχωτό σημείο του σώματός μας έχει νεύρα που τροφοδοτούν τα κέντρα συναισθημάτων του εγκεφάλου, γι’ αυτό και ένα απαλό χάδι ή το να σας χαϊδεύει κάποιος τα μαλλιά μπορεί να είναι ευχάριστο. Αντίθετα, η αποτρίχωση με κερί ή το βγάλσιμο των φρυδιών είναι αρκετά επώδυνες διαδικασίες, καθώς βγάζετε την τρίχα από τον θύλακα, ενώ το ξύρισμα είναι σχεδόν αόρατο, καθώς η τρίχα κόβεται πάνω από την επιφάνεια του δέρματος.
Ίσως να σας εκπλήξει, αλλά τα τριχοθυλάκια περιέχουν επίσης υποδοχείς οσμής και πικρής γεύσης που φαίνεται να επηρεάζουν την ανάπτυξη των τριχών, σύμφωνα με τον Δρ Paus. Τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι ορισμένα αρώματα φαίνεται να διεγείρουν την ανάπτυξη των τριχών, ενώ άλλα μπορεί να την αναστέλλουν, αν και απαιτείται περισσότερη έρευνα.
Σηματοδοτούν πότε κάτι δεν πάει καλά
Τα μαλλιά είναι ο δεύτερος ταχύτερα αναπτυσσόμενος ιστός στο σώμα (ο πρώτος είναι ο μυελός των οστών). Μπορούν να χρησιμεύσουν ως ανεπίσημο αρχείο για την υγείας σας, λέει η Δρ Antonella Tosti, δερματολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι. Στην πραγματικότητα, ένα εκατοστό τρίχας καταγράφει βιολογικά δεδομένα περίπου ενός μήνα, έτσι ώστε οι γιατροί να μπορούν να ελέγξουν τα μαλλιά για χρήση ναρκωτικών, δηλητηριάσεις, χρόνιο στρες, ακόμη και φάρμακα.
Ωστόσο, η διατήρηση του ρυθμού ανάπτυξής τους απαιτεί πολλή ενέργεια. Έτσι, η ταχεία τριχόπτωση συχνά χρησιμεύει ως ένδειξη ασθένειας ή στρες, λέει η Δρ Christiano. Οι ελλείψεις θρεπτικών συστατικών, η δυσλειτουργία του θυρεοειδούς και οι υψηλοί πυρετοί μπορούν να προκαλέσουν ξαφνική τριχόπτωση, όπως και η ξαφνική απώλεια βάρους, ο τοκετός και η μεγάλη χειρουργική επέμβαση. «Όταν συμβαίνει, μπορεί να είναι πραγματικά οδυνηρό για τους ασθενείς», πρόσθεσε, αλλά τα μαλλιά συνήθως ξαναφυτρώνουν μέσα σε τρεις έως έξι μήνες.
Μερικοί ειδικοί πιστεύουν ότι, όταν το σώμα μας είναι άρρωστο ή καταπονημένο, διακόπτει λιγότερο βασικές διαδικασίες, όπως η ανάπτυξη και η συντήρηση των μαλλιών, για να ανακατευθύνει τα θρεπτικά συστατικά και την ενέργεια σε άλλα μέρη του σώματός μας.
Ωστόσο, κάποια τριχόπτωση είναι αναπόφευκτη.
Τα μαλλιά συχνά ξεκινούν σαν ροδακινί χνούδι όταν είμαστε νέοι, λέει ο Δρ Plikus, γίνονται μακρύτερα, πιο σκούρα και πιο πυκνά καθώς μεγαλώνουμε και στη συνέχεια γίνονται νευρώδη, ατίθασα και πιο λευκά με την ηλικία.
«Τα θεωρούμε δεδομένα επειδή τα βλέπουμε κάθε μέρα – αλλά επιστημονικά, τα μαλλιά είναι εντυπωσιακά, ένα πραγματικό θαύμα της μηχανικής της φύσης», προσθέτει.
Πηγή: New York Times
Φωτογραφία: iStock
