ΕΛΓΑ: Στα «κάγκελα» βρίσκονται χιλιάδες αγρότες και κτηνοτρόφοι της χώρας, καθώς οι καθυστερήσεις στις πληρωμές, τα προβλήματα στα νέα προγράμματα και η έξαρση της ευλογιάς των προβάτων συνθέτουν ένα εκρηκτικό σκηνικό στον πρωτογενή τομέα.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
ΕΥΛΟΓΙΑ ΠΡΟΒΑΤΩΝ- ΑΓΡΟΤΙΚΑ: Έκτακτη ενίσχυση στους κτηνοτρόφους – Πληρωμές ΕΛΓΑ και ΟΠΕΚΕΠΕ έως 15 Νοεμβρίου
News: Οι διαβεβαιώσεις του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ότι «όλα θα γίνουν στην ώρα τους» αποδεικνύονται γράμμα κενό, την ώρα που οι αγρότες βλέπουν τις υποσχέσεις να καταρρέουν η μία μετά την άλλη.
Το χρονοδιάγραμμα που δεν τηρήθηκε
Η σύσκεψη της 15ης Οκτωβρίου στα κεντρικά γραφεία της Νέας Δημοκρατίας, παρουσία του υπουργού Κώστα Τσιάρα, οδήγησε στη σύνταξη ενός πρόχειρου «χρονοδιαγράμματος πληρωμών» έως τα τέλη Οκτωβρίου. Στην πράξη, όμως, τίποτα από αυτά δεν υλοποιήθηκε. Οι πληρωμές είτε δεν ξεκίνησαν ποτέ είτε έγιναν μερικώς, ενώ το δελτίο Τύπου του ΥΠΑΑΤ αποδείχθηκε γεμάτο αστοχίες.
Σύμφωνα με στοιχεία από το vimaorthodoxias.gr, η βάση του αγροτικού κόσμου δηλώνει αγανακτισμένη: «Οι ανακοινώσεις δεν συμβαδίζουν με την πραγματικότητα. Περιμένουμε εδώ και εβδομάδες και δεν έχουμε λάβει ούτε προκαταβολές».
Το «μπλοκάρισμα» αποδίδεται κυρίως σε τεχνικά ζητήματα που σχετίζονται με τους ελέγχους του ΟΠΕΚΕΠΕ και τη μεταβίβαση ορισμένων αρμοδιοτήτων του στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Όπως εξήγησε ο διοικητής της Αρχής, Γιώργος Πιτσιλής, «οι καθυστερήσεις δεν σχετίζονται με την ΑΑΔΕ αλλά με τις υποχρεώσεις ελέγχου που επιβάλλει η ευρωπαϊκή νομοθεσία, ώστε να μην εκτεθεί η χώρα».
Οι εκκρεμείς πληρωμές που κρατούν την ύπαιθρο σε αναβρασμό
Αυτή τη στιγμή οι μεγαλύτερες καθυστερήσεις εντοπίζονται στα εξής μέτωπα:
• Παλιές πληρωμές Βιολογικών: παραμένει ανείσπρακτο περίπου 30 % για τη φυτική παραγωγή και τη μελισσοκομία.
• Συνδεδεμένες Ενισχύσεις: οκτώ βασικές καλλιέργειες (καλαμπόκι, σκληρό σιτάρι, πορτοκάλια χυμού, ρύζι, μήλα, ψυχανθή, βιομηχανική ντομάτα, σπόροι σποράς) παραμένουν χωρίς πλήρη εξόφληση.
• Προκαταβολή Βασικής Ενίσχυσης 2025 (70 %): αν και είχε ανακοινωθεί για τέλη Οκτωβρίου, μετατίθεται πλέον για το τελευταίο δεκαήμερο του Νοεμβρίου.
• Μέτρο 23: αφορά καλλιέργειες που επλήγησαν από φυσικά φαινόμενα μετά την 1η Ιανουαρίου 2024. Δεν υπάρχει σαφές χρονοδιάγραμμα πληρωμών.
Η δυσλειτουργία του ΟΠΕΚΕΠΕ έχει προκαλέσει πολιτικό κόστος και εσωτερικές αντιπαραθέσεις στο ΥΠΑΑΤ, καθώς πολλοί κυβερνητικοί βουλευτές της περιφέρειας δέχονται έντονες πιέσεις από αγροτικούς συλλόγους.
ΑΓΡΟΤΕΣ ΠΛΗΡΩΜΕΣ 2025: 96 εκατ. «παγωμένα» στη ζωική παραγωγή – Πότε έρχονται εξισωτική, συνδεδεμένες, ζωοτροφές και αποζημιώσεις ΕΛΓΑ
Η ευλογιά των προβάτων φέρνει νέα δεινά
Σαν να μην έφταναν όλα τα παραπάνω, επανεμφανίστηκε η ευλογιά των προβάτων σε κτηνοτροφικές μονάδες της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης, προκαλώντας συναγερμό στις κτηνιατρικές υπηρεσίες.
Σύμφωνα με επίσημη ενημέρωση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, έχουν ήδη εντοπιστεί δεκάδες εστίες του ιού σε μονάδες με μεγάλο ζωικό κεφάλαιο, ενώ εφαρμόζονται μέτρα καραντίνας και υποχρεωτικής θανάτωσης των ζώων που νοσούν.
Η νόσος, που μεταδίδεται κυρίως μέσω εντόμων και επαφής, προκαλεί σοβαρές αλλοιώσεις στο δέρμα των ζώων, πυρετό και μαζικές αποβολές, με αποτέλεσμα σημαντική οικονομική απώλεια. Ο ΕΛΓΑ έχει ενεργοποιήσει ειδικό πρωτόκολλο αποζημιώσεων για τις πληγείσες μονάδες, με καταγραφές από τις τοπικές ΔΑΟΚ και άμεση εκτίμηση του αριθμού των θανατωθέντων ζώων.
Τι θα αποζημιώσει ο ΕΛΓΑ και πότε
Ο ΕΛΓΑ ανακοίνωσε ότι οι αποζημιώσεις για τις μονάδες που έχουν πληγεί από την ευλογιά θα ξεκινήσουν από τα μέσα Νοεμβρίου και θα ολοκληρωθούν έως το τέλος Δεκεμβρίου 2025.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Οργανισμού, Γιώργο Μαυρουδή, τα ποσά αποζημίωσης καθορίζονται ως εξής:
• Αναπαραγωγικά πρόβατα: 130 € ανά ζώο.
• Αρνιά κάτω των 6 μηνών: 70 € ανά ζώο.
• Κριάρια αναπαραγωγής: 150 € ανά ζώο.
• Ζώα προς σφαγή: 100 € ανά ζώο.
Οι αποζημιώσεις θα καταβάλλονται στους δικαιούχους που έχουν ήδη υποβάλει δηλώσεις ζημιάς και διαθέτουν ενημερωμένο μητρώο ζωικού κεφαλαίου. Ο ΕΛΓΑ θα πραγματοποιεί δειγματοληπτικούς ελέγχους, ενώ οι παραγωγοί που δεν τηρούν τα προβλεπόμενα μέτρα βιοασφάλειας θα αποκλείονται από τις ενισχύσεις.
Παράλληλα, για τις υπόλοιπες ζημιές (πλημμύρες, χαλαζοπτώσεις, πυρκαγιές), ο οργανισμός διαβεβαιώνει ότι «οι προκαταβολές θα αρχίσουν να καταβάλλονται μέσα στον Νοέμβριο», με στόχο να ολοκληρωθούν έως τα μέσα Δεκεμβρίου.
Ανασφάλεια και απογοήτευση στις αγροτικές περιοχές
Το κλίμα στην ύπαιθρο είναι βαρύ. Από τη Θεσσαλία μέχρι την Κεντρική Μακεδονία, η λέξη «εμπιστοσύνη» έχει χαθεί. Οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι αισθάνονται εγκαταλελειμμένοι, καθώς ακόμη και οι μικρές ενισχύσεις De minimis παραμένουν χωρίς σαφή ορίζοντα πληρωμής.
«Δεν μπορούμε να πληρώσουμε ζωοτροφές, πετρέλαιο, ρεύμα, και τώρα ήρθε και η ευλογιά να αποτελειώσει ό,τι απέμεινε», δηλώνει στο vimaorthodoxias.gr κτηνοτρόφος από τη Δράμα. «Αν δεν μπουν τα χρήματα σύντομα, πολλοί θα σφραγίσουν τις μονάδες τους».
Οι τοπικοί συνεταιρισμοί ζητούν να υπάρξει «πακέτο έκτακτης στήριξης» μέσω του Υπουργείου Οικονομικών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προκειμένου να αποτραπεί μαζική εγκατάλειψη εκτροφών. Το αίτημα έχει διαβιβαστεί και στις Βρυξέλλες, όπου εξετάζεται η δυνατότητα ενεργοποίησης κονδυλίου από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αγροτικής Εγγύησης.
Έλλειμμα ενημέρωσης και πολιτική φθορά
Ένα από τα μεγαλύτερα παράπονα των παραγωγών είναι η έλλειψη ενημέρωσης. Ούτε το ΥΠΑΑΤ ούτε ο ΟΠΕΚΕΠΕ δημοσιοποίησαν επίσημο αναθεωρημένο πρόγραμμα πληρωμών, ενώ πολλά τοπικά γραφεία του Οργανισμού δεν απαντούν στα τηλεφωνήματα των δικαιούχων.
Το αποτέλεσμα είναι σύγχυση και θυμός. Οι σύλλογοι προειδοποιούν με κινητοποιήσεις μέσα στον Νοέμβριο, εάν δεν υπάρξουν συγκεκριμένες ημερομηνίες πληρωμών.
Η αγροτική βάση έχει ήδη αρχίσει να αποστασιοποιείται πολιτικά, ενώ οι κτηνοτρόφοι κάνουν λόγο για «έλλειμμα εμπιστοσύνης» που δύσκολα θα αποκατασταθεί.
Ένα φθινόπωρο κρίσης για τον πρωτογενή τομέα
Η χρονιά κλείνει με βαριά σκιά πάνω από την ελληνική ύπαιθρο. Οι καθυστερήσεις των πληρωμών, οι αστοχίες των αρμόδιων φορέων, η έξαρση της ευλογιάς και η έλλειψη συντονισμού έχουν δημιουργήσει εκρηκτικό μείγμα.
Το μόνο βέβαιο είναι πως ο δρόμος μέχρι να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των παραγωγών θα είναι μακρύς και δύσβατος. Όπως χαρακτηριστικά είπε αγρότης στο vimaorthodoxias.gr: «Δεν ζητάμε θαύματα — ζητάμε να τηρηθούν τα αυτονόητα».
ΑΓΡΟΤΕΣ – ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ: Έως 40 εκατ. ευρώ στις 31 Οκτωβρίου – Διορθώσεις στο ΟΣΔΕ και πληρωμές ΕΛΓΑ τις επόμενες δύο εβδομάδες
