Το πρώτο κρούσμα από το επικίνδυνο στέλεχος στην Ελλάδα

Το πρώτο κρούσμα από το επικίνδυνο στέλεχος clade 1 του ιού που προκαλεί τη νόσο mpox (πρώην ευλογιά των πιθήκων) καταγράφηκε στη χώρα μας.

Όπως αναφέρει το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου & Προλήψεως των Ασθενειών (ECDC), το περιστατικό αναφέρθηκε μετά τις 9 Οκτωβρίου 2025. Πρόκειται για άνδρα ο οποίος ανέφερε ερωτική επαφή με ομόφυλό του άτομο. Η μόλυνσή του συνέβη στη διάρκεια ταξιδιού (εισαγόμενο κρούσμα).

Τις τελευταίες εβδομάδες έχουν αναφερθεί στο ECDC ακόμα οκτώ (8) κρούσματα από το ίδιο στέλεχος (clade 1) του ιού σε άλλες 6 ευρωπαϊκές χώρες:

• 1 στο Βέλγιο
• 2 στη Γερμανία
• 2 στην Ιταλία
• 1 στην Ολλανδία
• 1 στην Πορτογαλία
• 1 στη Σουηδία

Τα κρούσματα στο Βέλγιο και στην Ελλάδα ήταν εισαγόμενα. Τα κρούσματα σε Ισπανία και Ολλανδία δεν είχαν καμία σύνδεση με ταξίδια (άρα δεν ήταν εισαγόμενα). Τα τέσσερα από τα συνολικώς εννέα περιστατικά των τελευταίων εβδομάδων ήσαν άνδρες που είχαν κάνει σεξ με άνδρες (εκτός από το ελληνικό, συμπεριλαμβάνονται τα κρούσματα σε Βέλγιο, Ισπανία και Ολλανδία).

Τα δεδομένα αυτά υποδηλώνουν ότι υπάρχει πλέον εγχώρια μετάδοση του στελέχους clade 1 που προκαλεί τη νόσο mpox στα σεξουαλικά δίκτυα των ομοφυλοφίλων και αμφιφυλοφίλων ανδρών, τονίζει το ECDC.

Από τον Αύγουστο 2024

Το στέλεχος clade 1 της νόσου mpox έγινε ευρέως γνωστό ανά τον πλανήτη τον Αύγουστο του 2024, όταν άρχισαν να αναφέρονται μαζικά κρούσματα και πολλοί θάνατοι σε ορισμένες χώρες της Αφρικής.

Σταδιακά άρχισαν να αναφέρονται εισαγόμενα κρούσματα και εκτός αφρικανικής ηπείρου. Ήταν άνθρωποι που κατά κανόνα προέρχονταν απ’ ευθείας από ενδημικές χώρες. Τελικά, άρχισαν να αναφέρονται κάποια σποραδικά εισαγόμενα κρούσματα και στην Ευρώπη.

Ειδικότερα, πριν από τις 9 Οκτωβρίου 2025 στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΕ/ΕΟΧ) είχαν αναφερθεί συνολικώς 30 κρούσματα της mpox από το clade 1:

• 6 στο Βέλγιο
• 4 στη Γαλλία
• 12 στη Γερμανία
• 4 στην Ιρλανδία
• 2 στην Ιταλία
• 1 στην Ισπανία
• 1 στη Σουηδία

Όλα πλην ενός είχαν προκληθεί από το στέλεχος clade 1b, που προκαλεί από πέρυσι τον Αύγουστο μεγάλη έξαρση σε ορισμένες αφρικανικές χώρες. Η εξαίρεση ήταν το κρούσμα της Ιρλανδίας που οφειλόταν στο στέλεχος clade 1a.

Επτά από αυτούς τους 30 ασθενείς είχαν χρειασθεί νοσηλεία στο νοσοκομείο. Οι περισσότεροι ήταν εισαγόμενα περιστατικά. Υπήρξαν όμως και μερικές περιπτώσεις (στη Γερμανία, το Βέλγιο και την Ιρλανδία) όπου τα εισαγόμενα περιστατικά μόλυναν άτομα των οικογενειών τους. Σε κάθε περίπτωση, υπήρχε σύνδεση με ταξίδια.

Η διαφορά είναι ότι τις τελευταίες εβδομάδες έχουν αρχίσει να αναφέρονται εγχώρια κρούσματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και στις ΗΠΑ (στην Καλιφόρνια). Πρόκειται για ανθρώπους που νοσούν χωρίς να ταξιδέψουν και χωρίς να έρθουν σε επαφή με μολυσμένους ταξιδιώτες. Το γεγονός αυτό ώθησε το ECDC στις 24 Οκτωβρίου 2025 να προειδοποιήσει ότι πλέον το επικίνδυνο στέλεχος clade 1b της mpox κυκλοφορεί επί ευρωπαϊκού εδάφους.

Διαβάστε ακόμα: Νόσος mpox: Συναγερμός στην Ευρώπη για το επικίνδυνο στέλεχος της ευλογιάς των πιθήκων

Άλλη η mpox που ξέρουμε

Την ευλογιά των πιθήκων, που αργότερα μετονομάστηκε με νόσο mpox, την γνωρίσαμε εκτενώς την περίοδο 2022-2023. Την εποχή εκείνη εξαπλώθηκε από την Αφρική όπου παραδοσιακά έως τότε ενδημούσε, σε όλο τον πλανήτη.

Το στέλεχός της όμως που είχε διασπαρεί εκείνη την εποχή ήταν το clade 2. Αυτό προκαλεί ηπιότερη νόσο από το clade 1. Το στέλεχος clade 2 εξακολουθεί να κυκλοφορεί ανά τον πλανήτη (και στην Ελλάδα) προκαλώντας κρούσματα.

Στην χώρα μας π.χ. είχαν δηλωθεί έως και τις 20 Οκτωβρίου 2025 συνολικώς 160 κρούσματα από το clade 2. Τώρα, όμως, υπάρχει και ένα εισαγόμενο από το clade 1.

Διαβάστε ακόμα Νόσος mpox: 160 τα κρούσματα στην Ελλάδα – Το σοβαρό στέλεχος ίσως κυκλοφορεί στην Ισπανία

Από το «παλιό» στέλεχος της mpox (το clade 2) έχουν αναφερθεί 25.420 κρούσματα στην ΕΕ/ΕΟΧ από την περίοδο 2022-2023 έως και τις 9 Οκτωβρίου 2025. Δέκα (10) από τους ασθενείς έχασαν τη ζωή τους. Οι θάνατοι καταγράφηκαν:

• 4 στην Ισπανία
• Από 2 σε Βέλγιο και Πορτογαλία
• Από 1 σε Αυστρία και Τσεχία

Τα περισσότερα κρούσματα από το στέλεχος clade 2 της mpox έχει η Ισπανία (πάνω από 9.000). Ακολουθούν η Γαλλία με περισσότερα από 4.500 και η Γερμανία με σχεδόν 4.500.

Απαραίτητος ο εμβολιασμός

Το ECDC επισημαίνει ότι είναι χαμηλός ο κίνδυνος του γενικού πληθυσμού να μολυνθεί με το επικίνδυνο στέλεχος clade 1b της νόσου mpox. Ωστόσο οι άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες κινδυνεύουν περισσότερο.

Οι ομάδες υψηλού κινδύνου συνιστάται να εμβολιασθούν εναντίον της νόσου, σε κάποιο από τα εξειδικευμένα κέντρα που υπάρχουν (και) στη χώρα μας.

Φωτογραφία: iStock