Ρεπορτάζ: Αντώνης Ζήβας
Στην δημοσιοποίηση κοινής δήλωσης προχώρησαν σήμερα οι κυβερνήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ελλάδας, της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Ισραήλ, με αφορμή τη σημερινή Υπουργική Σύνοδο Ενέργειας 3+1, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευσή τους για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και της περιφερειακής σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στο Ζάππειο, με την παρουσία των υπουργών Ενέργειας των τεσσάρων χωρών, καθώς και των συμπροέδρων του Εθνικού Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας των ΗΠΑ. Παρούσα ήταν και η πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ελλάδα, Κίμπερλι Γκιλφόιλ. Στο επίκεντρο της συνόδου βρέθηκε η περαιτέρω ανάπτυξη του Ενεργειακού Κέντρου Ανατολικής Μεσογείου, το οποίο θεωρείται κομβικής σημασίας για τη σταθερότητα και τη στρατηγική συνοχή της περιοχής.
Στην κοινή δήλωση που αναρτήθηκε στην επίσημη ιστοσελίδα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, οι υπουργοί αναφέρουν χαρακτηριστικά:
«Οι υπουργοί ενέργειας της Κυπριακής Δημοκρατίας, της Ελλάδας, του Κράτους του Ισραήλ και των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς και οι συμπρόεδροι του Εθνικού Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας των Ηνωμένων Πολιτειών, συναντήθηκαν σήμερα για να επιβεβαιώσουν την κοινή τους δέσμευση για την προώθηση της ενεργειακής ασφάλειας και συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο, μεταξύ άλλων μέσω του Ενεργειακού Κέντρου Ανατολικής Μεσογείου, ως κλειδί για την περιφερειακή στρατηγική σταθερότητα και ανθεκτικότητα.»
Οι υπουργοί επανέλαβαν την υποστήριξή τους σε ευρύτερα περιφερειακά έργα διασύνδεσης, τόσο σε αυτά που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη όσο και σε μελλοντικά, στο πλαίσιο του Διαδρόμου Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης. Η δήλωση τονίζει επίσης τη σημασία της συνεργασίας για την προστασία των ενεργειακών υποδομών, την προώθηση της ενεργειακής ανάπτυξης και της διαφοροποίησης του ενεργειακού εφοδιασμού, ώστε να μειωθεί η εξάρτηση από «κακόβουλους παράγοντες» και να ενισχυθεί η συνδεσιμότητα μεταξύ ομοϊδεατών περιφερειακών εταίρων.
Οι υπουργοί καταδίκασαν, επίσης, τις ρωσικές προσπάθειες να παρακαμφθούν οι κυρώσεις για το πετρέλαιο και να χρηματοδοτηθεί ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία, υπογραμμίζοντας τη σημασία της ενεργειακής διαφάνειας και της συμμόρφωσης με το διεθνές δίκαιο. Παράλληλα, επαναβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για συνεργασία σε ενεργειακές υποδομές που συνδέουν την Ευρώπη με το Ισραήλ, ενισχύοντας την περιφερειακή ολοκλήρωση και την ενεργειακή ανεξαρτησία.
Σύμφωνα με την κοινή δήλωση:
«Οι υπουργοί επιβεβαίωσαν την υποστήριξή τους σε ευρύτερα περιφερειακά έργα διασύνδεσης, που βρίσκονται σε εξέλιξη και μελλοντικά, στο πλαίσιο του Διαδρόμου Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης· στην ενεργειακή ανάπτυξη· και στη συνεργασία για την προστασία των ενεργειακών υποδομών. Επιπλέον, δεσμεύτηκαν να χρησιμοποιήσουν τη μορφή 3+1 για να υποστηρίξουν τον στόχο της διαφοροποίησης του ενεργειακού εφοδιασμού της περιοχής μειώνοντας την εξάρτηση από κακόβουλους παράγοντες και βελτιώνοντας τη συνδεσιμότητα μεταξύ ομοϊδεατών περιφερειακών εταίρων.»
Οι υπουργοί επανέλαβαν τη στήριξή τους σε υφιστάμενα και μελλοντικά έργα περιφερειακής διασύνδεσης στο πλαίσιο του Διαδρόμου Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης, ενώ τόνισαν τη σημασία της προστασίας κρίσιμων ενεργειακών υποδομών.
Ο Έλληνας υπουργός Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου δήλωσε:
«Η συνεργασία μας μέσω της πλατφόρμας 3+1 αποτελεί στρατηγικό εργαλείο για την ενεργειακή ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο και ενισχύει τη διασύνδεση των χωρών μας, προωθώντας τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ανθεκτικότητα απέναντι σε εξωτερικούς κινδύνους».
Ο Υπουργός Ενέργειας της Κύπρου Γιώργος Παπαναστασίου τόνισε:
«Η συμμετοχή μας στον Ενεργειακό Διάλογο 3+1 δίνει τη δυνατότητα να διαφοροποιήσουμε τις πηγές ενέργειας της περιοχής, μειώνοντας την εξάρτηση από κακόβουλους παράγοντες και ενισχύοντας την περιφερειακή συνεργασία».
Ο Ισραηλινός υπουργός Έλι Κοέν πρόσθεσε:
«Η ενίσχυση της ενεργειακής συνεργασίας με τους γείτονες μας αποτελεί προτεραιότητα για την ασφάλεια και την ευημερία της Ανατολικής Μεσογείου. Η προστασία των υποδομών και η διαφάνεια στην ενέργεια είναι καθοριστικής σημασίας».
Από την πλευρά των ΗΠΑ, οι συμπρόεδροι του Εθνικού Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας τόνισαν:
«Καταδικάζουμε τις προσπάθειες της Ρωσίας να παρακάμψει τις κυρώσεις για το πετρέλαιο και να χρηματοδοτήσει τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία. Στόχος μας είναι η ενίσχυση της ενεργειακής σταθερότητας και η προστασία των κρίσιμων υποδομών στην περιοχή».
Η κοινή δήλωση υπογραμμίζει επίσης τη δέσμευση των χωρών για συνεργασία σε ενεργειακές υποδομές που συνδέουν την Ευρώπη με το Ισραήλ, στοχεύοντας στην περαιτέρω ολοκλήρωση της περιφέρειας και στην ενίσχυση της ενεργειακής ανεξαρτησίας.
Οι συμμετέχοντες συμφώνησαν να επανασυναντηθούν στην Ουάσινγκτον το δεύτερο τρίμηνο του 2026, προκειμένου να ενισχυθεί περαιτέρω η συνεργασία και να αξιολογηθεί η πρόοδος των έργων.
Η Σύνοδος Υπουργών Ενέργειας 3+1 επιβεβαιώνει την αποφασιστικότητα των τεσσάρων χωρών να προωθήσουν μια κοινή στρατηγική για την Ανατολική Μεσόγειο, που συνδυάζει ενεργειακή ασφάλεια, περιφερειακή σταθερότητα και βιώσιμη ανάπτυξη, μέσα από τη συνεργασία, τη διαφάνεια και τη διασύνδεση κρίσιμων υποδομών.
Η συνάντηση επισφράγισε την κοινή βούληση για περαιτέρω συνεργασία στον Ενεργειακό Διάλογο 3+1 και την ενίσχυση της περιφερειακής σταθερότητας. Οι υπουργοί ανανέωσαν το ραντεβού τους στην Ουάσινγκτον το δεύτερο τρίμηνο του 2026, όπου θα συζητηθεί η συνέχιση και η επέκταση των πρωτοβουλιών ενεργειακής συνεργασίας.
Η σύνοδος αυτή υπογραμμίζει τη σημασία της πολυμερούς συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο, προκειμένου να ενισχυθεί η στρατηγική ασφάλεια, η βιώσιμη ανάπτυξη και η ενεργειακή ανθεκτικότητα σε μια περιοχή με σημαντικά γεωπολιτικά και οικονομικά συμφέροντα.
Με πληροφορίες από: ΑΠΕ-ΜΠΕ
