Επιμέλεια: Εβελίνα Δαβάκη
Από τη ρύθμιση της τιμής του κοτόπουλου έως την επιβολή τελών στα τσιγάρα, η Χαμάς επιδιώκει να διευρύνει τον έλεγχό της στη Γάζα, καθώς τα σχέδια των ΗΠΑ για το μέλλον της περιοχής παίρνουν σιγά-σιγά μορφή, σύμφωνα με τους κατοίκους του θύλακα, ενισχύοντας τις αμφιβολίες των αντιπάλων της Οργάνωσης ως προς το αν θα παραχωρήσει την εξουσία, όπως έχει υποσχεθεί.
Μετά την έναρξη της εκεχειρίας τον περασμένο μήνα, η Χαμάς επανέκτησε γρήγορα τον έλεγχο των περιοχών από τις οποίες αποσύρθηκε το Ισραήλ, σκοτώνοντας δεκάδες Παλαιστινίους που κατηγόρησε για συνεργασία με το Ισραήλ, κλοπές ή άλλα εγκλήματα. Οι ξένες δυνάμεις απαιτούν από την Οργάνωση να αποστρατιωτικοποιηθεί και να αποχωρήσει από την κυβέρνηση, αλλά δεν έχουν ακόμη συμφωνήσει ποιος θα την αντικαταστήσει.
Τώρα, μια ντουζίνα κατοίκων της Γάζας δηλώνει ότι όλο και περισσότερο γίνεται αισθητός ο έλεγχος της Χαμάς με άλλους τρόπους. Οι άνδρες της Χαμάς ελέγχουν όλα όσα εισέρχονται στις περιοχές της Γάζας, επιβάλλοντας τέλη σε ορισμένα εισαγόμενα προϊόντα, όπως τα καύσιμα και τα τσιγάρα και επιβάλλοντας πρόστιμα σε εμπόρους που θεωρείται ότι υπερχρεώνουν τα προϊόντα τους, σύμφωνα με δέκα κατοίκους της Γάζας, τρεις από τους οποίους είναι έμποροι με άμεση γνώση του θέματος.
Ο Ismail Al-Thawabta, επικεφαλής του γραφείου Τύπου της κυβέρνησης της Χαμάς, δήλωσε ότι οι αναφορές για την επιβολή φόρου από την Οργάνωση στα τσιγάρα και τα καύσιμα είναι ανακριβείς, αρνούμενος ότι η κυβέρνηση αυξάνει τους φόρους.
Οι ειδικοί βλέπουν τη Χαμάς να ενισχύεται
Οι δυνάμεις της Χαμάς εκτελούν μόνο επείγουσες ανθρωπιστικές και διοικητικές εργασίες, ενώ καταβάλλουν «προσπάθειες» για τον έλεγχο των τιμών, δήλωσε ο Thawabta. Επανέλαβε πως η Οργάνωση είναι έτοιμη να παραδώσει την εξουσία σε μια νέα τεχνοκρατική κυβέρνηση, λέγοντας ότι στόχος της είναι να αποφευχθεί το χάος στη Γάζα: «Στόχος μας είναι η ομαλή μετάβαση».
Ο Hatem Abu Dalal, ιδιοκτήτης ενός εμπορικού κέντρου στη Γάζα, δήλωσε ότι οι τιμές ήταν υψηλές επειδή δεν έρχονταν αρκετά αγαθά στη Γάζα. Οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης προσπαθούσαν να φέρουν τάξη στην οικονομία – περιηγούμενοι, ελέγχοντας τα αγαθά και καθορίζοντας τις τιμές, είπε.
Ο Mohammed Khalifa, που ψώνιζε στην περιοχή Nuseirat στο κέντρο της Γάζας, δήλωσε ότι οι τιμές άλλαζαν συνεχώς παρά τις προσπάθειες ρύθμισής τους. «Είναι σαν χρηματιστήριο», είπε.
«Οι τιμές είναι υψηλές. Δεν υπάρχουν εισοδήματα, οι συνθήκες είναι δύσκολες, η ζωή είναι σκληρή και ο χειμώνας πλησιάζει», πρόσθεσε.
Το σχέδιο του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, για τη Γάζα εξασφάλισε κατάπαυση του πυρός στις 10 Οκτωβρίου και την απελευθέρωση των τελευταίων ζωντανών ομήρων που είχαν αιχμαλωτιστεί κατά τη διάρκεια των επιθέσεων της Χαμάς εναντίον του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023.
Το σχέδιο προβλέπει τη δημιουργία μιας μεταβατικής αρχής, την ανάπτυξη μιας πολυεθνικής δύναμης ασφαλείας, τον αφοπλισμό της Χαμάς και την έναρξη της ανοικοδόμησης.
Ωστόσο, το Reuters, επικαλούμενο πολλαπλές πηγές, ανέφερε αυτή την εβδομάδα ότι η de facto διαίρεση της Γάζας φαίνεται όλο και πιο πιθανή, με τις ισραηλινές δυνάμεις να παραμένουν σε περισσότερες από τις μισές περιοχές του εδάφους και τις προσπάθειες προώθησης του σχεδίου να παραπαίουν.
Σχεδόν όλοι οι κάτοικοι της Γάζας ζουν σε περιοχές που ελέγχονται από τη Χαμάς, η οποία πήρε τον έλεγχο του θύλακα από την Παλαιστινιακή Αρχή (ΠΑ) του Προέδρου Μαχμούντ Αμπάς και το Κίνημα Φατάχ, το 2007.
Ο Γκάιθ αλ-Ομάρι, ανώτερος ερευνητής στο think-tank Washington Institute, δήλωσε ότι οι ενέργειες της Χαμάς αποσκοπούσαν να δείξουν τόσο στους κατοίκους της Γάζας, όσο και στις ξένες δυνάμεις, ότι η Οργάνωση δεν πρέπει να υποτιμηθεί.
«Όσο περισσότερο περιμένει η διεθνής κοινότητα, τόσο πιο ισχυρή γίνεται η Χαμάς», δήλωσε ο Ομάρι.
ΗΠΑ: «Η Χαμάς δεν θα κυβερνήσει»
Όταν του ζητήθηκε να σχολιάσει τις αναφορές των κατοίκων της Γάζας σχετικά με την επιβολή τελών από τη Χαμάς σε ορισμένα αγαθά, μεταξύ άλλων δραστηριοτήτων, ένας εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ δήλωσε: «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Χαμάς δεν μπορεί και δεν θα κυβερνήσει στη Γάζα».
Μια νέα κυβέρνηση στη Γάζα μπορεί να σχηματιστεί μόλις τα Ηνωμένα Έθνη εγκρίνουν το σχέδιο του Τραμπ, δήλωσε ο εκπρόσωπος, προσθέτοντας ότι έχει σημειωθεί πρόοδος προς τη σύσταση της πολυεθνικής δύναμης.
Η Παλαιστινιακή Αρχή πιέζει για να έχει λόγο στη νέα κυβέρνηση της Γάζας, αν και το Ισραήλ απορρίπτει την ιδέα να κυβερνήσει ξανά τη Γάζα. Η Φατάχ και η Χαμάς διαφωνούν ως προς τον τρόπο σύστασης του νέου κυβερνητικού οργάνου.
Ο Μούνθερ αλ-Χαγιέκ, εκπρόσωπος της Φατάχ στη Γάζα, δήλωσε ότι οι ενέργειες της Χαμάς «δείχνουν σαφώς ότι θέλει να συνεχίσει να κυβερνά».
Στις περιοχές που ελέγχονται από το Ισραήλ, έχουν εμφανιστεί μικρές παλαιστινιακές ομάδες που αντιτίθενται στη Χαμάς.
Οι κάτοικοι της Γάζας συνεχίζουν να υπομένουν άθλιες συνθήκες, αν και έχει εισέλθει περισσότερη βοήθεια από τότε που ξεκίνησε η κατάπαυση του πυρός.
«Βλέπει τα πάντα»
Ένας σημαντικός εισαγωγέας τροφίμων από τη Γάζα δήλωσε ότι η Χαμάς δεν έχει επιστρέψει σε μια πολιτική πλήρους φορολόγησης, αλλά «βλέπει και καταγράφει τα πάντα».
Οι μαχητές της παρακολουθούν τι εισέρχεται, με σημεία ελέγχου κατά μήκος των διαδρομών και σταματούν τα φορτηγά για να ανακρίνουν τους οδηγούς, είπε, υπό καθεστώς ανωνυμίας. Αυτοί που «φουσκώνουν» τις τιμές τιμωρούνται με πρόστιμα, κάτι που συμβάλλει στη μείωση ορισμένων εξ αυτών, αλλά παράλληλα εξακολουθούν να είναι πολύ υψηλότερες από ό,τι πριν από την έναρξη του πολέμου και οι άνθρωποι παραπονιούνται ότι δεν έχουν χρήματα.
Η κυβέρνηση της Χαμάς στη Γάζα απασχολούσε έως και 50.000 άτομα, συμπεριλαμβανομένων αστυνομικών, πριν από τον πόλεμο. Ο Thawabta είπε ότι χιλιάδες από αυτούς σκοτώθηκαν και όσοι απέμειναν ήταν έτοιμοι να συνεχίσουν να εργάζονται υπό μια νέα διοίκηση.
Η Χαμάς συνέχισε να τους αμείβει κατά τη διάρκεια του πολέμου, αν και μειώθηκαν οι υψηλότεροι μισθοί. Πιστεύεται ότι η Οργάνωση χρησιμοποίησε αποθέματα μετρητών για να πληρώσει τους μισθούς αυτούς, είπε ένας διπλωμάτης.
Η κυβέρνηση της Χαμάς αντικατέστησε τέσσερις περιφερειακούς κυβερνήτες που σκοτώθηκαν, σύμφωνα με πηγές. Ένας αξιωματούχος είπε ότι η Οργάνωση αντικατέστησε επίσης 11 μέλη του πολιτικού γραφείου της στη Γάζα που σκοτώθηκαν.
Ο ακτιβιστής και σχολιαστής, Μουσταφά Ιμπραήμ, είπε ότι η Χαμάς εκμεταλλεύεται τις καθυστερήσεις στο σχέδιο Τραμπ «για να ενισχύσει την εξουσία της». «Θα της επιτραπεί να συνεχίσει να το κάνει αυτό; Νομίζω ότι θα συνεχίσει μέχρι να οριστεί μια εναλλακτική κυβέρνηση», είπε.
