Τα ευρήματα από πρωτότυπο πείραμα με χρησιμοποιημένες μάσκες προσώπου και φίλτρο αέρα από αεροπλάνο.
Όταν το θέμα είναι η ποιότητα του αέρα στους δημόσιους χώρους, πολλοί πιστεύουν ότι αεροπλάνα και νοσοκομεία λογικά θα είναι τα πιο επιβαρυμένα. Μια νέα μελέτη, όμως, αποκαλύπτει ότι στην πραγματικότητα ο αέρας σε αυτά περιέχει πολύ λιγότερα επιβλαβή μικρόβια απ’ ό,τι νομίζουμε.
Στην πρώτη του είδους μελέτη, επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Northwestern στο Σικάγο χρησιμοποίησαν ως δείγμα χρησιμοποιημένες προστατευτικές μάσκες προσώπου για να αποτυπώσουν το μικροβιακό φορτίο του αέρα. Χρησιμοποίησαν επίσης το φίλτρο αέρα ενός αεροσκάφους.
Οι αναλύσεις που πραγματοποίησαν αποκάλυψαν παρόμοιους τύπους αβλαβών βακτηρίων και στους δύο χώρους.
Ειδικότερα, ο αέρας σε νοσοκομεία και αεροπλάνα περιείχε 407 διαφορετικά είδη βακτηρίων. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται κοινά βακτήρια που αποικίζουν το δέρμα και περιβαλλοντικά μικρόβια. Αν και μερικά από αυτά ήταν δυνητικά παθογόνα, ανιχνεύθηκαν σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Δεν υπήρχαν επίσης ενδείξεις ενεργού λοίμωξης.
Πάνω από 8.000 ώρες πτήσης
Τα νέα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στην ιατρική επιθεώρηση Microbiome. Όπως γράφουν οι ερευνητές, διεξήγαγαν την μελέτη τους τον Ιανουάριο του 2022, μεσούσης της πανδημίας της COVID-19.
Εκείνη την εποχή υπήρχαν έντονες ανησυχίες για την ποιότητα του αέρα στις καμπίνες των αεροπλάνων. Έτσι, οι επιστήμονες βρήκαν ένα φίλτρο αέρα που είχε αφαιρεθεί από αεροπλάνο με 8.039 ώρες πτήσεις, στο οποίο γινόταν συντήρηση. Από μόνο του, όμως, δεν ήταν επαρκές για να ελεγχθεί η ποιότητα του αέρα.
«Τα υψηλής απόδοσης φίλτρα HEPA των αεροπλάνων είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά», δήλωσε η επιβλέπουσα ερευνήτρια Dr. Erica Hartmann, αναπληρώτρια καθηγήτρια Πολιτικής & Περιβαλλοντικής Μηχανικής και Ιατρικής στο Northwestern.
Οι ερευνητές πίστευαν ότι αυτά τα φίλτρα θα είναι ιδανικά για να ελέγξουν πόσο καθαρός είναι ο αέρας στα αεροσκάφη. Είναι όμως πολύ πιο προηγμένα από τα φίλτρα στα αυτοκίνητα ή στα σπίτια. Επομένως, έπρεπε να βρουν ακόμα έναν τρόπο για να συλλέξουν εύκολα και γρήγορα δείγματα του αέρα.
Οι προστατευτικές μάσκες προσώπου
Ο τρόπος αυτός ήταν οι προστατευτικές μάσκες προσώπου, οι οποίες εκείνη την εποχή χρησιμοποιούνταν ακόμα ευρέως στους κλειστούς χώρους.
Οι επιστήμονες ανέλυσαν τα δείγματα DNA από 43 μάσκες και 12 δείγματα από το φίλτρο αέρα του αεροπλάνου. Τις μάσκες είχαν φορέσει εθελοντές σε διεθνείς πτήσεις και πτήσεις εσωτερικού, καθώς και σε νοσοκομεία. Ειδικότερα:
- Οι 19 ήταν χρησιμοποιημένες μάσκες που φορούσαν για μία βάρδια εθελοντές εργαζόμενοι σε νοσοκομεία
- Οι 16 ήταν χρησιμοποιημένες μάσκες εθελοντών ταξιδιωτών
- Οι 8 ήταν μάσκες που είχαν μαζί τους οι εθελοντές (ταξιδιώτες ή υγειονομικοί), αλλά δεν τις χρησιμοποίησαν
Μετά από κάθε πτήση, οι εθελοντές έβαζαν αμέσως τις μάσκες σε αποστειρωμένα σακουλάκια και τις έστελναν στο εργαστήριο της Dr. Hartmann για έλεγχο. Το ίδιο έκαναν και οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία μόλις τελείωνε η βάρδιά τους.
Τα ευρήματα
Όπως έδειξαν οι αναλύσεις, τα βακτήρια σε όλες τις μάσκες ήταν αυτά που τυπικά περιέχει ο αέρας σε κάθε εσωτερικό χώρο. Η σύνθεσή τους θυμίζει έντονα το μικροβίωμα (αποικίες βακτηρίων) του ανθρώπινου δέρματος.
Ειδικότερα, ο αέρας σε αεροπλάνα και νοσοκομεία περιείχε κυρίως συνηθισμένα, αβλαβή μικρόβια, που εντοπίζονται στο δέρμα των ανθρώπων. Οι συγκεντρώσεις τους παρουσίαζαν μικρή διαφορά μεταξύ των δύο χώρων, αλλά οι αποικίες των μικροβίων ήταν ουσιαστικά οι ίδιες.
Το εύρημα αυτό υποδηλώνει ότι οι ίδιοι οι άνθρωποι είναι η κύρια πηγή των αερομεταφερόμενων μικροβίων. Με άλλα λόγια, ο αέρας φέρει κυρίως τα βακτήρια του δέρματός μας και όχι των ασθενειών.
Η έρευνα αποκάλυψε επίσης μερικά γονίδια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά. Όχι όμως ολόκληρα βακτήρια. Η παρουσία τους υποδηλώνει πόσο εκτεταμένη έχει γίνει η αντοχή των μικροβίων στα φάρμακα αυτά, λένε οι ερευνητές.
Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν πως ο εσωτερικός αέρας είναι λιγότερο επιβλαβής απ’ όσο νομίζουμε. Ωστόσο η αερογενής μεταφορά παθογόνων μικροοργανισμών είναι απλώς ένας τρόπος διασποράς των λοιμώξεων. Υπάρχουν και άλλοι, πολύ πιο σημαντικοί, όπως η άμεση επαφή με έναν ασθενή ή το άγγιγμα μολυσμένων επιφανειών.
Φωτογραφία: iStock
