Τι αποκαλύπτει η πρώτη του είδους μελέτη που διεξήχθη σε δείγματα από δωμάτια όπου νοσηλεύονταν ασθενείς.
Το νέο, πιο επικίνδυνο στέλεχος του ιού που προκαλεί τη νόσο mpox (πρώην ευλογιά των πιθήκων) μπορεί να επιζεί επί ώρες στις επιφάνειες, αναφέρουν επιστήμονες από τη Βρετανία.
Οι επιστήμονες ανέλυσαν δείγματα από τα δωμάτια όπου απομονώθηκαν έως την ανάρρωσή τους οι πρώτοι 7 πάσχοντες από το φυλογενετικό στέλεχος clade 1b του ιού. Το στέλεχος αυτό είναι πιο μεταδοτικό από εκείνο που διασπείρεται παγκοσμίως (και στην Ελλάδα) από το 2022.
Το clade 1b έχει έως στιγμής εντοπιστεί κυρίως σε ορισμένες χώρες της Αφρικής. Σποραδικά «εισαγόμενα» κρούσματα αναφέρονται και σε άλλες, συμπεριλαμβανομένης της Βρετανίας.
Οι επιστήμονες πήραν δείγματα από τους θαλάμους νοσηλείας των ασθενών. Όλοι τους είχαν νοσήσει μεταξύ Οκτωβρίου 2024 και Ιανουαρίου 2025. Η λήψη των δειγμάτων έγινε στη διάρκεια της νοσηλείας και έως 16 ώρες μετά το εξιτήριο.
Από τους επτά ασθενείς, οι τέσσερις ήσαν άνδρες. Όλοι είχαν ηλικία κάτω των 60 ετών. Οι τέσσερις είχαν ταξιδέψει σε χώρες της Αφρικής όπου ενδημεί το στέλεχος clade 1b της mpox. Οι υπόλοιποι τρεις μολύνθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο, ερχόμενοι σε επαφή με εισαγόμενο κρούσμα. Οι δύο από τους ασθενείς ήταν παιδιά ηλικίας κάτω των 15 ετών.
Η μελέτη
Τα νέα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στην ιατρική επιθεώρηση Eurosurveillance. Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, τρεις από τους ασθενείς τους είχαν ήπια mpox. Από τους υπόλοιπους τέσσερις, οι δύο είχαν μέτριας βαρύτητας νόσο και οι άλλοι δύο σοβαρή.
Οι ερευνητές συνέλλεξαν συνολικώς 90 δείγματα από διάφορες επιφάνειες στα δωμάτια των ασθενών. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονταν από τα πόμολα στις πόρτες έως τα καζανάκια στις τουαλέτες.
Τα δείγματα ελήφθησαν από τις ίδιες επιφάνειες σε όλα τα δωμάτια. Οι επιστήμονες συνέλλεξαν επίσης 14 δείγματα αέρα, πριν και μετά την αλλαγή στα κλινοσκεπάσματα των ασθενών.
Η δειγματοληψία είχε γίνει 12 έως 24 ώρες μετά τον τελευταίο καθαρισμό των δωματίων. Τέλος, σε 21 τυχαία επιλεγμένα δείγματα όπου εντοπίστηκε το γενετικό υλικό (DNA) του ιού, έγινε στη συνέχεια καλλιέργεια, για να εξακριβωθεί αν υπήρχε και ζωντανός ιός.
Ο ιός που προκαλεί την mpox μεταδίδεται κυρίως με την άμεση επαφή με δερματικές βλάβες ή σωματικά υγρά του ασθενούς. Μεταδίδεται επίσης μέσω των μολυσμένων αντικειμένων και μέσω των αναπνευστικών σωματιδίων κατόπιν παρατεταμένης στενής επαφής. Στην παρούσα μελέτη οι ερευνητές θέλησαν να εξακριβώσουν πόσο μεταδοτικός είναι μέσω των επιφανειών και του αέρα.
Τα ευρήματα
Στην πραγματικότητα, παρότι οι θάλαμοι των ασθενών καθαρίζονταν καθημερινά, το γενετικό υλικό (DNA) του ιού βρέθηκε στο 73% των δειγμάτων των επιφανειών. Όλα τα δείγματα από τις επιφάνειες που οι ασθενείς άγγιζαν πιο συχνά (π.χ. πόμολο στη βρύση του μπάνιου) ήταν θετικά. Το ίδιο και το 90% των δειγμάτων από τα πόμολα στις ντουζιέρες και τα κουμπιά στα καζανάκια.
Επιπλέον, βρέθηκε θετικό το 7% των δειγμάτων αέρα στα δωμάτια των ασθενών. Τα θετικά δείγματα αέρα παρατηρήθηκαν στη διάρκεια της αλλαγής των κλινοσκεπασμάτων στο δωμάτιο του ενός ασθενούς με σοβαρή mpox.
Τέλος, εντοπίστηκε ζωντανός ιός στο 19% των δειγμάτων των επιφανειών στα οποία έγινε καλλιέργεια.
Χαμηλά ή μηδενικά επίπεδα του DNA του ιού βρέθηκαν μόνο στους τρεις ασθενείς με ήπιας βαρύτητας mpox. Ωστόσο και οι τρεις ήταν γυναίκες που μολύνθηκαν από συγγενείς τους με τους οποίους ζούσαν στο ίδιο σπίτι. Οι ερευνητές εικάζουν πως ίσως γι’ αυτό νόσησαν πιο ελαφρά από εκείνους και έτσι είχαν χαμηλότερο ιικό φορτίο.
Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι το στέλεχος clade 1b της mpox μολύνει το άμεσο περιβάλλον των ασθενών. Επομένως, υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης και ανάγκη λήψης εντατικών μέτρων προστασίας, σημειώνουν οι ερευνητές στο άρθρο τους.
Φωτογραφία: iStock
