Ο ρόλος των χρωμοσωμάτων, του γονιδίου SHOX και των ορμονών του ανδρικού φύλου.
Οι άνδρες συνήθως είναι 12-13 εκατοστά πιο ψηλοί από τις γυναίκες, αλλά οι επιστήμονες έως τώρα δεν γνώριζαν την αιτία. Φως στο μυστήριο δίνει μία νέα μελέτη, η οποία αποκαλύπτει έναν δυνητικό «ένοχο»: ένα γονίδιο που λέγεται SHOX.
Η σχετική μελέτη βασίσθηκε σε γενετικά δεδομένα από σχεδόν ένα εκατομμύριο εθελοντές, από τρεις μεγάλες βάσεις δεδομένων υγείας σε ΗΠΑ και Βρετανία.
Οι ερευνητές αναζήτησαν μεταξύ τους όσους είχαν ένα έξτρα ή ένα λιγότερο χρωμόσωμα Χ ή Υ. Συνολικά επρόκειτο για 1.225 άτομα.
Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, όσοι έφεραν ένα έξτρα χρωμόσωμα Υ ήταν πιο ψηλοί απ’ ό,τι όσοι είχαν ένα πρόσθετο χρωμόσωμα Χ. Μάλιστα αυτό ίσχυε ανεξάρτητα από την επίδραση των ορμονών του ανδρικού φύλου.
Το ανδρικό φύλο προσδιορίζεται από το χρωμόσωμα Χ (οι άνδρες φέρουν ένα Υ και ένα Χ χρωμοσώματα στα κύτταρά τους). Αντίστοιχα το γυναικείο φύλο προσδιορίζεται από το χρωμόσωμα Χ (οι γυναίκες έχουν δύο Χ χρωμοσώματα στα κύτταρά τους).
Οι ερευνητές εξέτασαν στη συνέχεια τα γονίδια που θα μπορούσαν να εξηγούν αυτή τη διαφορά. Όπως διαπίστωσαν, το κλειδί είναι το γονίδιο SHOX, το οποίο υπάρχει και στο Χ και στο Υ χρωμόσωμα.
Η διαφορά είναι πως ασκεί ισχυρότερη επίδραση όταν βρίσκεται στο Υ χρωμόσωμα, λένε οι ερευνητές.
Προγενέστερες μελέτες επίσης είχαν καταδείξει την εμπλοκή αυτού του γονιδίου. Επειδή όμως υπάρχει και στο Χ και στο Υ χρωμόσωμα, οι επιστήμονες δεν μπορούσαν να καταλάβουν πως επηρεάζει το ύψος.
Τα ευρήματα
Το κενό αυτό προσπάθησε να καλύψει η νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Proceedings of the National Academy of Sciences.
Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, στα άτομα με δύο Χ χρωμοσώματα (γυναίκες) το γονίδιο SHOX είναι εν πολλοίς ανενεργό στο ένα. Στα άτομα, όμως, με ένα Χ και ένα Υ χρωμόσωμα (άνδρες) είναι πλήρως ενεργό και στα δύο.
Με αυτό τον τρόπο παρέχει στους άνδρες πλεονέκτημα στο ύψος, γράφουν οι ερευνητές στο άρθρο τους. Υπολογίζουν, δε, ότι το σχεδόν 25% της διαφοράς στο ύψος μεταξύ γυναικών και ανδρών μπορεί να εξηγείται από την παρουσία του, δήλωσε ο επιβλέπων ερευνητής Dr. Matthew T. Oetjens, από το Κολέγιο Επιστημών Υγείας Geisinger, στην Πενσυλβάνια.
Η υπόλοιπη διαφορά στο ύψος ανδρών και γυναικών σχετίζεται με άλλα γονίδια και με τις ορμόνες του ανδρικού φύλου, πρόσθεσε.
Φωτογραφία: iStock
