Στη Γενεύη στρέφονται σήμερα τα βλέμματα της διεθνούς κοινότητας, καθώς η πρώτη ευκαιρία σε διπλωματική λύση στην ένταση που επικρατεί στη Μέση Ανατολή, θα δοθεί στην συνάντηση που θα έχουν οι Υπουργοί Εξωτερικών Γαλλίας, Βρετανίας και Γερμανίας με τον Ιρανό ομόλογό τους.
Στη συνάντηση θα μετάσχουν ο Ιρανός Υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί, ο Βρετανός Υπουργός Εξωτερικών Ντέιβιντ Λάμι, ο Γάλλος Υπουργός Εξωτερικών Ζαν – Νοέλ Μπαρό, ο Γερμανός Υπουργός Εξωτερικών Γιόχαν Βάντεφουλ, και η Επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης Kάγια Κάλας.
Οι υπουργοί της E3 και η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας θα συναντηθούν με τον ιρανό ΥΠΕΞ και βασικό διαπραγματευτή για το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας του Ιράν την ώρα που ευρωπαϊκές χώρες απευθύνουν έκκληση για αποκλιμάκωση.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες ζητούν αποκλιμάκωση εν μέσω ανησυχιών ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να εξαπολύσουν επιθέσεις στο Ιράν μαζί με το Ισραήλ. Η Γαλλία, η Γερμανία, η Βρετανία και η ΕΕ ήταν όλες υπογράφουσες τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν του 2015, η οποία ανάγκασε την Τεχεράνη να περιορίζει το πυρηνικό της πρόγραμμα σε αντάλλαγμα για την άρση των παγκόσμιων κυρώσεων.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντ. Τραμπ αποσύρθηκε μονομερώς από τη συμφωνία το 2018 κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του.
Όπως αναφέρει το Politico η σημερινή συνάντηση στη Γενεύη αποτελεί μέρος της προσπάθειας των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων να βρουν μια διπλωματική διέξοδο στον πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, που διαρκεί μια εβδομάδα, προτού η Αμερική τον μετατρέψει σε κάτι που φοβάται ότι θα μπορούσε να γίνει πολύ μεγαλύτερο και πολύ χειρότερο.
Περιθώριο στην διπλωματία και από τον Τραμπ
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έκανε γνωστό πως θα αποφασίσει για την ενδεχόμενη αμερικανική συμμετοχή στους βομβαρδισμούς του Ισραήλ στο Ιράν «κατά τη διάρκεια των δύο επόμενων εβδομάδων», μοιάζοντας να αφήνει περιθώριο στη διπλωματία, καταρχάς στη συνάντηση ανάμεσα στους επικεφαλής της διπλωματίας ευρωπαϊκών χωρών και της ΕΕ με αυτόν του Ιράν σήμερα στην Ελβετία, ώστε να υπάρξει πρόοδος προς διπλωματική λύση, έπειτα από μια εβδομάδα πολέμου.
Η κυβέρνηση του Ισραήλ διαβεβαίωσε πως οποιαδήποτε βοήθεια θα ήταν «καλοδεχούμενη» για να τερματιστεί το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας της Τεχεράνης. Αυτή η τελευταία διαψεύδει την κατηγορία πως επιδιώκει να αποκτήσει πυρηνικό οπλοστάσιο κι επιμένει να τονίζει πως είναι δικαίωμά της να διαθέτει πολιτικό πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας.
Υποστηρίζοντας πως το Ιράν βρισκόταν πολύ κοντά στο να αποκτήσει πυρηνικό όπλο, το Ισραήλ εξαπέλυσε την περασμένη Παρασκευή 13η Ιουνίου μαζικές αεροπορικές επιδρομές εναντίον της Ισλαμικής Δημοκρατίας, κάτι που οδήγησε σε ιρανικά αντίποινα. Έκτοτε ιρανικές αεροπορικές επιδρομές και ιρανικά πυραυλικά πλήγματα διαδέχονται οι μεν τα δε.
Κάνοντας λόγο για «ουσιαστική πιθανότητα διαπραγματεύσεων» με το Ιράν «στο εγγύς μέλλον», ο αμερικανός πρόεδρος Τραμπ ανέφερε χθες πως «θα πάρω την απόφαση μου» εντός «των δυο προσεχών εβδομάδων».
Αν υπάρχει «ευκαιρία για τη διπλωματία», ο Ρεπουμπλικάνος την αξιοποιεί «πάντα», αλλά, σε κάθε περίπτωση, «δεν φοβάται» να διατάξει στρατιωτική δράση, διαβεβαίωσε από την πλευρά της η εκπρόσωπός του Κάρολαϊν Λέβιτ, επιμένοντας στην επείγουσα φύση του ζητήματος λόγω της προόδου που καταγράφει κατ’ αυτή το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.
«Το μόνο που χρειάζονται είναι απόφαση του ανώτατου ηγέτη για αυτό», κατόπιν θα απαιτούνταν «περίπου δεκαπέντε ημέρες για να επιτύχουν την παραγωγή» ατομικής βόμβας», πρόσθεσε.
Η αναβολή που ανακοίνωσε η Ουάσιγκτον θα επιτρέψει την επιδίωξη διπλωματικής προόδου.
«Υπάρχει τώρα παράθυρο μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες για να καταλήξουμε σε διπλωματική λύση», ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας Ντέιβιντ Λάμι αφού συναντήθηκε με τον αμερικανό ομόλογό του Μάρκο Ρούμπιο στον Λευκό Οίκο χθες.
Ο κ. Λάμι πρόσθεσε πως σήμερα θα μεταβεί στη Γενεύη για να συναντήσει, μαζί με τον γάλλο ομόλογό του Ζαν-Νοέλ Μπαρό, τον γερμανό ομόλογό του Γιόχαν Βάντεφουλ και στην Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ Κάγια Κάλας με τον επικεφαλής της διπλωματίας του Ιράν, τον Αμπάς Αραγτσί.
Η συνάντηση έχει σκοπό να «καλέσουμε να υπάρξει επιστροφή στη διπλωματική οδό και να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα», ανέφερε από την πλευρά του το Κε ντ’ Ορσέ.
Κατά τη διάρκεια συνδιάλεξης των υπουργών Εξωτερικών Μπαρό και Ρούμπιο, ο δεύτερος «υπογράμμισε πως οι ΗΠΑ είναι έτοιμες για απευθείας επαφή με τους Ιρανούς ανά πάσα στιγμή», ανέφερε πηγή του AFP στο υπουργείο Εξωτερικών της Γαλλίας.
Την όγδοη ημέρα του πολέμου, drone που εξαπέλυσε το Ιράν αναχαιτίστηκε τη νύχτα από την ισραηλινή αεροπορία στη Χάιφα, στο βόρειο Ισραήλ, ανακοίνωσε ο ισραηλινός στρατός.
Απαίτησε κατά τη διάρκεια της νύχτας ο πληθυσμός να απομακρυνθεί εσπευσμένα από βιομηχανική ζώνη στο βόρειο τμήμα της χώρας όπου επρόκειτο να προχωρήσει σε πλήγματα «εναντίον στρατιωτικής υποδομής», αναφερόμενος σε πυρηνική εγκατάσταση.
Από τη 13η Ιουνίου, έχουν εξαπολυθεί πλήγματα εναντίον εκατοντάδων στόχων, στρατιωτικών εγκαταστάσεων και στοιχείων του ιρανικού προγράμματος πυρηνικής ενέργειας.
«Οι μισοί και πλέον» από τους εκτοξευτήρες ιρανικών πυραύλων καταστράφηκαν, διαβεβαίωσε χθες ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, σύμφωνα με την οποία οι «υπαρξιακές απειλές» που εγείρει το Ιράν για τη χώρα του είναι δύο, «η πυρηνική και αυτή των βαλλιστικών πυραύλων».
«Κάθε βοήθεια είναι ευπρόσδεκτη», πρόσθεσε παρότι διατράνωσε ότι το Ισραήλ έχει τη δυνατότητα να «πλήξει όλες τις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις».
Το Ισραήλ θέλει να διατηρείται η ατμόσφαιρα αβεβαιότητας –όχι και τόσης πολλής, πάντως– σχετικά με το εάν κατέχει το ίδιο πυρηνικό οπλοστάσιο.
Διαθέτει περίπου 90 πυρηνικές κεφαλές, σύμφωνα με το διεθνές ινστιτούτο έρευνας για την ειρήνη με έδρα τη Στοκχόλμη, το SIPRI.
Ο στρατός των ΗΠΑ είναι ο μόνος που διαθέτει τη διατρητική βόμβα GBU-57, που μπορεί να φθάσει σε μεγάλο βάθος και δυνητικά να πλήξει ιρανικές πυρηνικές μονάδες βαθιά στο υπέδαφος όπως στο εργοστάσιο εμπλουτισμού ουρανίου στη Φορντό, νότια της Τεχεράνης.
Την Τετάρτη, ο αγιατολά Αλί Χαμενεΐ, ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, τόνισε πως η χώρα του δεν θα παραδοθεί «ποτέ». Προειδοποίησε πως εάν η Ουάσιγκτον εμπλακεί στον πόλεμο θα υποστεί «ανεπανόρθωτες ζημιές».
Δεκάδες αμερικανικά στρατιωτικά αεροσκάφη, ιδίως πελώρια μεταγωγικά, απομακρύνθηκαν από την αεροπορική βάση αλ Ουντέιντ στο Κατάρ, από τις μεγαλύτερες στη Μέση Ανατολή, σύμφωνα με δορυφορικές φωτογραφίες που έχει στην κατοχή του το AFP. Σκοπός ήταν να προστατευτούν από ενδεχόμενο ιρανικά αντίποινα σε περίπτωση αμερικανικής εμπλοκής στη σύρραξη, εξήγησαν ειδικοί.
Οι ισραηλινές επιδρομές στην ιρανική επικράτεια έχουν στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 224 ανθρώπους, κατά τον πιο πρόσφατο επίσημο απολογισμό. Στο Ισραήλ, οι πύραυλοι και τα drones του Ισραήλ έχουν στοιχίσει τη ζωή σε 25 ανθρώπους.
Χθες ιρανικός πύραυλος έπληξε νοσοκομείο στη Μπεερσέβα, στο νότιο Ισραήλ, προκαλώντας μεγάλες ζημιές.
Το κτίριο που χτυπήθηκε πάντως «ήταν άδειο», γιατροί και ασθενείς που βρίσκονταν εκεί είχαν απομακρυνθεί εσπευσμένα εδώ και μέρες, ωστόσο 40 άνθρωποι τραυματίστηκαν σε άλλα κτίρια, σύμφωνα με τον διευθυντή του νοσοκομείου.
Ο κ. Νετανιάχου απείλησε πως η ηγεσία του Ιράν θα πληρώσει «πολύ ακριβά» την επίθεση αυτή.
«Τα μέτρα νόμιμης άμυνας του Ιράν είναι ακριβή και συμμορφώνονται απόλυτα προς το διεθνές δίκαιο και δεν στοχοποιούν παρά μόνο υποδομές που εμπλέκονται άμεσα ή υποστηρίζουν την παράνομη επίθεση» του Ισραήλ, ανέφερε χθες η ιρανική μόνιμη αντιπροσωπεία στον ΟΗΕ, σύμφωνα με το πρακτορείο MEHR.
Οι Φρουροί της Επανάστασης από την πλευρά τους ανέφεραν χθες πως στόχος ήταν «κέντρο διοίκησης και κατασκοπείας» του Ισραήλ κοντά στο νοσοκομείο.
Το Ιράν ονόμασε σήμερα νέο επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριών των Φρουρών της Επανάστασης, τον ταξίαρχο Ματζίντ Χανταμί, αντικαθιστώντας τον Μοχαμάντ Καζεμί, ο οποίος σκοτώθηκε σε ισραηλινό αεροπορικό βομβαρδισμό, μετέδωσε το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων IRNA.
Οι πρώτες ισραηλινές επιδρομές είχαν σκοπό να αποκεφαλιστούν οι ιρανικές ένοπλες δυνάμεις, σκότωσαν ανώτατους αξιωματικούς τους, ανάμεσά τους τον επικεφαλής των Φρουρών Χουσέιν Σαλαμί και τον επικεφαλής του γενικού επιτελείου Μοχαμάντ Μπαγερί.
Οι ιρανικές αρχές προχώρησαν στην πλήρη διακοπή της πρόσβασης στο διαδίκτυο εδώ και 24 ώρες, ανακοίνωσε ο εξειδικευμένος οργανισμός NetBlocks στο Λονδίνο. Πρόκειται για την πιο μακρά διακοπή της πρόσβασης από τον Νοέμβριο του 2019, όταν βρίσκονται σε εξέλιξη μαζικές διαδηλώσεις που κατεστάλησαν βίαια από τις ιρανικές αρχές.
