Σε ευθεία αντιπαράθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση έρχεται το Νέο Δελχί, μετά τις απειλές του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για δραστική αύξηση των δασμών στις ινδικές εξαγωγές. Η ινδική κυβέρνηση απάντησε με σφοδρότητα, κατηγορώντας τη Δύση για υποκρισία και στοχοποίηση σχετικά με τις ενεργειακές της σχέσεις με τη Ρωσία.
Σε επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών της Ινδίας, η κυβέρνηση σημειώνει ότι οι κατηγορίες περί υπερβολικής εξάρτησης από ρωσικό πετρέλαιο είναι αδικαιολόγητες, δεδομένου ότι ΗΠΑ και ΕΕ συνεχίζουν να εμπορεύονται με τη Ρωσία, παρά τις κυρώσεις.
«Είναι αποκαλυπτικό ότι τα ίδια κράτη που επικρίνουν την Ινδία, εξακολουθούν να διατηρούν εμπορικές σχέσεις με τη Ρωσία, χωρίς αυτές να αποτελούν καν εθνική αναγκαιότητα», αναφέρει η ανακοίνωση.
Ενδεικτικά, το διμερές εμπόριο ΕΕ–Ρωσίας ανήλθε σε €67,5 δισ. το 2024, ενώ η Ινδία εισήγαγε κυρίως ενέργεια. Παρότι οι ευρωπαϊκές εισαγωγές έχουν μειωθεί δραστικά σε σχέση με τα προ του πολέμου επίπεδα (το εμπόριο αγαθών ΕΕ–Ρωσίας το 2021 ξεπερνούσε τα €257 δισ.), η ΕΕ παρέμεινε ο τρίτος σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Μόσχας το 2024.
Η ανακοίνωση της Ινδίας ακολούθησε την προειδοποίηση του Προέδρου Τραμπ για σημαντική αύξηση των δασμών στις ινδικές εξαγωγές, χωρίς όμως να αναφέρει συγκεκριμένο ποσοστό. Την προηγούμενη εβδομάδα είχε αφήσει να εννοηθεί πιθανή επιβολή 25% δασμού, αλλά και μια αόριστη «ποινή».
Ο Τραμπ κατηγόρησε επίσης την Ινδία ότι αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο σε χαμηλές τιμές και το μεταπωλεί για κέρδος – κατηγορία που το Νέο Δελχί απορρίπτει πλήρως.
Η Ινδία υπενθύμισε ότι προέβη σε αυτές τις εισαγωγές μετά την εκτροπή των παραδοσιακών ενεργειακών ροών προς την Ευρώπη, εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία. Παράλληλα, ανέφερε ότι η Ουάσιγκτον είχε ενθαρρύνει τις αγορές ρωσικού πετρελαίου για να συμβάλει στη σταθερότητα των διεθνών αγορών ενέργειας.
Ο πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Ινδία, Έρικ Γκαρσέτι, είχε δηλώσει δημόσια πως η Ουάσιγκτον ήθελε κάποιος να αγοράσει ρωσικό πετρέλαιο – και η Ινδία ανταποκρίθηκε, αλλά εντός του πλαισίου της τιμολογιακής οροφής που είχαν επιβάλει οι ΗΠΑ.
Οι αριθμοί των εμπορικών ροών
Οι εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου στην Ινδία αυξήθηκαν ραγδαία, από μόλις 100.000 βαρέλια ημερησίως πριν τον πόλεμο, σε άνω των 1,8 εκατ. βαρελιών το 2023 – δηλαδή περίπου 39% των συνολικών εισαγωγών πετρελαίου της χώρας.
Το συνολικό διμερές εμπόριο Ρωσίας–Ινδίας έφτασε τα $68,7 δισ. το 2024–2025, έναντι μόλις $10,1 δισ. προ πανδημίας.
Παράλληλα, οι ΗΠΑ συνέχισαν τις εισαγωγές ρωσικών πρώτων υλών, όπως ουρανίου για την πυρηνική βιομηχανία, παλλαδίου για ηλεκτρικά οχήματα και χημικών λιπασμάτων, σύμφωνα με την Ινδία. Το αμερικανικό διμερές εμπόριο με τη Ρωσία ανήλθε σε $5,2 δισ. το 2024 – μακράν μικρότερο από τα επίπεδα του 2021 ($36 δισ.), αλλά χωρίς να έχουν επιβληθεί «ανταποδοτικοί δασμοί».
«Η στοχοποίηση της Ινδίας είναι αδικαιολόγητη και παράλογη», κατέληξε η ανακοίνωση της κυβέρνησης. «Όπως κάθε μεγάλη οικονομία, η Ινδία θα λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για την προστασία των εθνικών και οικονομικών της συμφερόντων».
Αναλυτές, όπως η Rachel Ziemba του Center for a New American Security, παραδέχονται πως οι ανησυχίες της Ινδίας έχουν βάση, αφού ήταν οι ΗΠΑ που θεσμοθέτησαν το πλαίσιο της τιμολογιακής οροφής στο ρωσικό πετρέλαιο, διευκολύνοντας την αλλαγή των εμπορικών ροών.
«Η Ινδία βρίσκεται στο επίκεντρο εμπορικών διασταυρούμενων πυρών», σχολίασε η Ziemba στο CNBC. Οι εμπορικές σχέσεις με τις ΗΠΑ ενδέχεται να δοκιμαστούν ακόμη περισσότερο, με δεδομένη τη σκληρή γραμμή της τωρινής διοίκησης Τραμπ.
