Το κοινοβούλιο της ανατολικής Λιβύης είναι έτοιμο να επιτρέψει στην Τουρκία να πραγματοποιήσει έρευνες για ενεργειακούς πόρους στα ύδατα της βορειοαφρικανικής χώρας, όπως δημοσίευσε το Bloomberg επικαλούμενο άτομα που γνωρίζουν το θέμα, σε μια δραματική ανατροπή που αποτελεί το τελευταίο σημάδι αναθέρμανσης των σχέσεων της Άγκυρας με την περιοχή, όπως σημειώνεται στο δημοσίευμα.
Η Βουλή των Αντιπροσώπων στη Βεγγάζη πρόκειται να ψηφίσει τις επόμενες εβδομάδες για τη συμφωνία του 2019 που καθόριζε τους όρους μιας συμφωνίας έρευνας, δήλωσαν στο πρακτορείο άτομα από Τουρκία και Λιβύη που έχουν γνώση των συζητήσεων. Τα περισσότερα εμπόδια στη συμφωνία δεν υπάρχουν πια, αναφέρουν οι πηγές που δεν κατονομάζονται λόγω της ευαισθησίας του ζητήματος.
Εάν εγκριθεί, η συμφωνία θα μπορούσε να δώσει ώθηση στην εξερεύνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου από τουρκικά πλοία σε μια έκταση μεταξύ Κρήτης και Τουρκίας, δίνοντας ώθηση στους ισχυρισμούς της Άγκυρας στην ανατολική Μεσόγειο.
Αυτό θα μπορούσε να πυροδοτήσει μια διαμάχη με την Ελλάδα και την Κύπρο, οι οποίες κατηγορούν την Τουρκία για προσπάθειες κυριαρχίας σε αμφισβητούμενα ύδατα, σύμφωνα με το πρακτορείο.
Το Bloomberg σημειώνει ότι η διχασμένη από τον πόλεμο χώρα και μέλος του OPEC έχει δύο αντίπαλες κυβερνήσεις, μία στη Βεγγάζη και μία στη δυτική πρωτεύουσα, την Τρίπολη. Η τελευταία έχει ισχυρές σχέσεις με την Τουρκία και ήδη υποστηρίζει τη συμφωνία, αλλά οι έντονες αντιδράσεις στην ανατολή – όπου ο Λιβυκός Εθνικός Στρατός του στρατιωτικού διοικητή Χαλίφα Χαφτάρ έχει την κυριαρχία – εμπόδιζε μέχρι στιγμής την ψήφισή της συμφωνίας.
Η αλλαγή πλεύσης στην ανατολική Λιβύη, υποδηλώνει μείωση της έντασης μεταξύ της Τουρκίας και του Χαφτάρ. Οι δύο πλευρές ήταν αντίπαλοι στις πολύμηνες μάχες για την πρωτεύουσα της Λιβύης το 2019 και το 2020 καθώς η Τουρκία υποστήριξε στρατιωτικά μια προηγούμενη ισλαμιστική κυβέρνηση στην Τρίπολη, την οποία ο Χαφτάρ προσπάθησε ανεπιτυχώς να ανατρέψει.
Μια ειρηνευτική προσπάθεια που υποστηρίζεται από τα Ηνωμένα Έθνη οδήγησε στον διορισμό του νέου πρωθυπουργού, Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπέιμπα χωρίς όμως να διορθώσει το ρήγμα. Η κυβέρνηση με έδρα την Τρίπολη και η ανατολική πλευρά έχουν περιοδικές διαμάχες για τα έσοδα από τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου της Αφρικής και τον έλεγχο βασικών κρατικών θεσμών, αν και δεν έχουν υπάρξει σημαντικές συγκρούσεις εδώ και χρόνια.
Οικοδόμηση σχέσεων της Τουρκίας με τον Χαφτάρ
Η Τουρκία τα τελευταία χρόνια εργάζεται σιωπηλά για την οικοδόμηση σχέσεων με τον Χαφτάρ. Η πρωτοβουλία έρχεται μετά την ιστορική προσέγγιση της Άγκυρας με την Αίγυπτο μετά από μια περίπου οκταετή διαμάχη που προέκυψε από τη στάση της Τουρκίας σχετικά με το πολιτικό Ισλάμ. Οι δύο χώρες συνεργάστηκαν στη Λιβύη πέρυσι για να επιλύσουν μια διαμάχη εξουσίας για την κεντρική τράπεζα που κινδύνευε να εξελιχθεί σε εμφύλιο πόλεμο.
Σε μια περαιτέρω ένδειξη βελτίωσης των σχέσεων, μια τουρκική κορβέτα, η “TCG Kinaliada”, πραγματοποιεί την πρώτη της επίσκεψη στο λιμάνι της Βεγγάζης αυτή την εβδομάδα, ενώ η Τουρκία εξετάζει το ενδεχόμενο αποστολής στρατιωτικών εκπαιδευτών και συμβούλων, σύμφωνα με Τούρκους αξιωματούχους
Ο γιος και κληρονόμος του Χαφτάρ, Σαντάμ συναντήθηκε με τον υπουργό Άμυνας και τον αρχηγό του στρατού της Τουρκίας στην Άγκυρα τον Απρίλιο.
Ενώ η εξερεύνηση ενεργειακών πόρων στη Μεσόγειο αποτελεί ένα σημαντικό κίνητρο, η Τουρκία επιδιώκει επίσης να διασώσει επιχειρηματικά συμβόλαια αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων που κατέληξαν σε αδιέξοδο λόγω του κύκλου των συγκρούσεων στη Λιβύη από την ανατροπή του Καντάφι το 2011.
Η Τουρκία ξεκίνησε πρόσφατα απευθείας πτήσεις προς τη Βεγγάζη και ορισμένοι κορυφαίοι Τούρκοι εργολάβοι συμμετέχουν σε έργα για την ανοικοδόμηση της πόλης και την έναρξη παραγωγικών μονάδων για βιομηχανικά υλικά.
Μεταξύ των Αρχών της Ανατολικής Λιβύης, υπάρχει συναίνεση ότι η συμφωνία εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους και θα φέρει επενδύσεις, σύμφωνα με Λίβυο αξιωματούχο που γνωρίζει τις συνομιλίες.
Η διαμάχη για τη θαλάσσια περιοχή έχει ενταθεί τους τελευταίους μήνες, αφού η Ελλάδα ανακοίνωσε τον Μάιο διαγωνισμό εξερεύνησης για ενεργειακά οικόπεδα νότια της Κρήτης που εκτείνονται σε ύδατα που διεκδικεί η Λιβύη.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δήλωσε ότι η υπό συζήτηση συμφωνία Λιβύης-Τουρκίας παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών και δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της Θάλασσας του ΟΗΕ.
