Σε επίπεδα νέου ρεκόρ αυξήθηκε ο χρηματοοικονομικός πλούτος των ελληνικών νοικοκυριών, καθώς «αβγάτισαν» οι καταθέσεις, οι μετοχές και τα άλλα στοιχεία της κινητής τους περιουσίας. Όμως, «έβαλαν χέρι» σε αυτόν τον αυξημένο πλούτο για να καλύψουν την κατανάλωσή τους, που αυξήθηκε με πολλαπλάσιο ρυθμό από το διαθέσιμο εισόδημά τους.
Τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος αποκαλύπτουν ότι, στο τέλος του πρώτου τριμήνου 2025, ο χρηματοοικονομικός πλούτος των νοικοκυριών έφτασε στο νέο ιστορικό υψηλό των 365,2 δισ. ευρώ. Σε αυτό το ποσό, σύμφωνα με τους ορισμούς της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, υπολογίζεται η αξία όλων των περιουσιακών στοιχείων των νοικοκυριών εκτός από τα ακίνητα.
Πρέπει, βέβαια, να σημειωθεί ότι και οι αξίες των ακινήτων βρίσκονται σε σταθερά ανοδική πορεία και καταρρίπτουν συνεχώς ρεκόρ. Είναι χαρακτηριστικό ότι το α’ τρίμηνο του 2025 ο δείκτης τιμών διαμερισμάτων της ΤτΕ, ξεπέρασε το 105 και βρίσκεται καθαρά πάνω από τα προηγούμενο ρεκόρ που είχε καταγραφεί το τρίτο τρίμηνο του 2008 (102,2), έχοντας ενισχυθεί κατά 75% από τα χαμηλά που είχαν σημειωθεί στη διάρκεια της μεγάλης κρίσης.
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία που είχε δημοσιεύσει η ΕΚΤ, όπως τα συνόψιζαν οι αναλυτές της Alpha Bank, τα τελευταία χρόνια ο συνολικός πλούτος των νοικοκυριών έχει αυξηθεί σημαντικά και έχει πλησιάσει το 1 τρισ. ευρώ. Όπως σημείωνε η Alpha,
- Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, το δεύτερο τρίμηνο του 2024 ο συνολικός καθαρός πλούτος των νοικοκυριών (σ.σ. πλούτος μετά την αφαίρεση του ιδιωτικού χρέους) στην Ελλάδα διαμορφώθηκε σε Ευρώ 956 δισ. και ήταν αυξημένος κατά περίπου 31% από τις αρχές του 2022 και κατά 39% σε σύγκριση με την κατώτατη τιμή που σημειώθηκε το πρώτο τρίμηνο του 2020.
- Από τις επιμέρους συνιστώσες, ο χρηματοοικονομικός πλούτος κατέγραψε άνοδο κατά 13,7% από τις αρχές του 2022, ο μη χρηματοοικονομικός πλούτος αυξήθηκε κατά περίπου 32%, ενώ, παράλληλα, το ιδιωτικό χρέος μειώθηκε κατά σχεδόν 9%.
Με αυτά τα δεδομένα και καθώς η οικονομία αναπτύσσεται και οι αξίες αυξάνονται θεωρείται πολύ πιθανό ότι μέσα στο 2025 ο συνολικός, καθαρός πλούτος των ελληνικών νοικοκυριών θα ξεπεράσει το συμβολικό όριο του 1 τρισ. ευρώ.
Φτωχά τα εισοδήματα
Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι οι Έλληνες έχουν λύσει το οικονομικό τους πρόβλημα. Αντίθετα, τα στοιχεία της ΤτΕ δείχνουν ότι η αύξηση των ονομαστικών εισοδημάτων είναι πενιχρή και γίνεται αρνητική (-3,3%) σε πραγματικούς όρους, δηλαδή μετά την αφαίρεση του πληθωρισμού, με αποτέλεσμα τα νοικοκυριά να «καίνε» τα διαθέσιμά τους για να χρηματοδοτήσουν την κατανάλωση.
«Η αρνητική αποταμίευση των νοικοκυριών εντάθηκε το 1ο τρίμηνο του 2025 (-2,6% του ΑΕΠ) σε σύγκριση με το 2024 (-1,7%), καθώς ο ρυθμός αύξησης του διαθέσιμου εισοδήματος (0,2%) ήταν χαμηλότερος από την αύξηση της κατανάλωσης (1,5% σε 12μηνη βάση)», σημειώνει η ΤτΕ.
Και προσθέτει ότι «η αυξημένη καταναλωτική δαπάνη, σε συνδυασμό με την αποπληρωμή φορολογικών υποχρεώσεων, άσκησε σημαντική καθοδική πίεση στην αποταμίευση των νοικοκυριών, ωθώντας την περαιτέρω σε αρνητικό έδαφος».
Η ΤτΕ σημειώνει, μάλιστα, ότι «η αρνητική αποταμίευση των νοικοκυριών ξεπέρασε τον μέσο όρο της προ-πανδημικής περιόδου, που ήταν -2,0%». Και εξηγεί ότι «ο πλούτος που προέκυψε από την άνοδο των τιμών των μετοχών και των ακινήτων έπαιξε σημαντικό ρόλο σε αυτό το φαινόμενο. Το 1ο τρίμηνο του 2025, ο χρηματοοικονομικός πλούτος των νοικοκυριών έφτασε σε νέο ιστορικό υψηλό των 365,2 δισ. ευρώ, ενισχύοντας την κατανάλωση και συνεπώς ενθαρρύνοντας την αρνητική αποταμίευση».
Η εξέλιξη των εισοδημάτων δεν προσφέρεται για πανηγυρισμούς. «Το ονομαστικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών αυξήθηκε κατά 0,7% σε ετήσια βάση το 1ο τρίμηνο του 2025, λόγω της θετικής συμβολής του εισοδήματος από εργασία (αποδοχές μισθωτών και εισόδημα αυτοαπασχολουμένων)», επισημαίνει η ΤτΕ, «ενώ το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα μειώθηκε κατά 3,3% σε ετήσια βάση, αντανακλώντας την επίδραση του υψηλού πληθωρισμού».
