Στην Ελλάδα υπάρχουν βακτήρια τα οποία έχουν ανθεκτικότητα πάνω από 78% σε σημαντικά αντιβιοτικά.
Εκτός ελέγχου βρίσκεται πλέον η αντοχή των μικροβίων στα αντιβιοτικά, αφού μία στις έξι εργαστηριακά επιβεβαιωμένες λοιμώξεις προκαλούνται από ανθεκτικά βακτήρια, σύμφωνα με νέα έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).
Στην πραγματικότητα, μεταξύ 2018 και 2023 η αντιμικροβιακή αντοχή (σ.σ. τα αντιβιοτικά φάρμακα αποκαλούνται και αντιμικροβιακά) αυξήθηκε κατά περισσότερο από 40%. Η ετήσια αύξησή της κυμάνθηκε μεταξύ 5% και 15% κατά μέσον όρο.
Τα στοιχεία αυτά αφορούν 110 χώρες του κόσμου και υποδηλώνουν πως χρόνο με τον χρόνο απειλείται ολοένα περισσότερο η παγκόσμια δημόσια υγεία.
«Η αντιμικροβιακή αντοχή εξελίσσεται ταχύτερα από τις εξελίξεις της σύγχρονης Ιατρικής, απειλώντας την υγεία των οικογενειών σε όλο τον κόσμο. Πρέπει να αρχίσουμε να χρησιμοποιούμε με υπευθυνότητα αντιβιοτικά. Πρέπει επίσης να εξασφαλίσουμε ότι όλοι θα έχουν πρόσβαση στα κατάλληλα φάρμακα, διαγνωστικά τεστ και εμβόλια», δήλωσε ο Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, γενικός διευθυντής του ΠΟΥ.
Η νέα έκθεση παρέχει για πρώτη φορά εκτιμήσεις για την αντοχή οκτώ (8) κοινών βακτηρίων σε 22 αντιβιοτικά τα οποία χρησιμοποιούνται ευρέως για κάθε είδους λοιμώξεις. Τα περί ου ο λόγος βακτήρια είναι:
- Το ακινητοβακτήριο (λέγεται και ακινετοβακτήριο)
- Το κολοβακτηρίδιο e.coli (εσερίχια κόλι)
- Η κλεμπσιέλλα της πνευμονίας
- Η ναϊσσέρια της γονόρροιας
- Η μη τυφοειδής σαλμονέλλα
- Η σιγκέλλα
- Ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος
- Ο στρεπτόκοκκος της πνευμονίας
Κάθε ένα από αυτά προκαλεί μία ή περισσότερες λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, του γαστρεντερικού συστήματος, του αίματος, των πνευμόνων κ.λπ.
Δεν είναι παντού η ίδια
Σύμφωνα με την έκθεση, η αντοχή των βακτηρίων στα αντιβιοτικά δεν είναι παντού η ίδια. Η συχνότητά της είναι υψηλότερη στις περιφέρειες Νοτιοανατολικής Ασίας και Ανατολικής Μεσογείου του ΠΟΥ. Σε αυτές, μία στις τρεις βακτηριακές λοιμώξεις προκαλούνται από ανθεκτικά βακτήρια.
Στην αφρικανική περιφέρεια του ΠΟΥ ανθεκτικές είναι η μία στις πέντε λοιμώξεις. Η αντοχή είναι επίσης ιδιαιτέρως συχνή στις περιοχές όπου τα συστήματα Υγείας δεν έχουν την ικανότητα διάγνωσης ή θεραπείας των βακτηριακών παθογόνων.
Ακόμα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία έχει προηγμένα συστήματα Υγείας, μία στις δέκα εργαστηριακά επιβεβαιωμένες λοιμώξεις από βακτήρια είναι ανθεκτικές.
Η μόλυνση με ένα ανθεκτικό βακτήριο δεν είναι απλή υπόθεση. Υπολογίζεται ότι ετησίως η αντιμικροβιακή αντοχή κοστίζει πάνω από 1 εκατομμύριο ζωές σε όλο τον κόσμο. Σε αυτό παίζει καθοριστικό ρόλο η κατάχρηση των αντιβιοτικών, τα οποία ακόμα τα λαμβάνουμε με τον παραμικρό βήχα και συνάχι, παρότι αυτά προκαλούνται από ιούς και όχι από βακτήρια.
Τα πιο ανθεκτικά
Η νέα έκθεση του ΠΟΥ αποκαλύπτει ότι επικίνδυνη ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά έχουν αποκτήσει πρωτίστως το e.coli και η κλεμπσιέλλα της πνευμονίας. Το e.coli είναι συχνή αιτία ουρολοίμωξης, λοιμώξεων του εντέρου κ.λπ. Αντίστοιχα, η κλεμπσιέλλα εκτός από σοβαρή πνευμονία προκαλεί ουρολοιμώξεις, μολύνσεις τραυμάτων κ.λπ.
Τα δύο αυτά βακτήρια είναι μερικά από αυτά που προκαλούν εξαιρετικά σοβαρές βακτηριακές λοιμώξεις οι οποίες συχνά οδηγούν:
- Στην σήψη (πρώην σηψαιμία)
- Την οργανική ανεπάρκεια
- Ακόμα και τον θάνατο
Δυστυχώς, πάνω από το 40% των λοιμώξεων από e.coli σε όλο τον κόσμο και πάνω από το 55% εκείνων από κλεμπσιέλλα της πνευμονίας προκαλούνται από βακτήρια ανθεκτικά στις κεφαλοσπορίνες 3ης γενιάς. Πρόκειται για τα αντιβιοτικά που αποτελούν την πρώτη επιλογή για την καταπολέμησή τους. Το ποσοστό αυτό στην αφρικανική περιφέρεια του ΠΟΥ υπερβαίνει το 70%.
Στην Ελλάδα, το 21,5% των λοιμώξεων από e.coli προκαλούνται από βακτήρια ανθεκτικά στα συγκεκριμένα αντιβιοτικά. Η δε κλεμπσιέλλα της πνευμονίας έχει ανθεκτικότητα πάνω από 78% στην κεφαλοσπορίνη 3ης γενιάς κεφοταξίμη και σχεδόν 72% στην ιμιπενέμη.
Φωτογραφία: iStock